Karar Künyesi
2017-2023 yılları arasında ayrılması gereken toplam dönüşüm gelirleri payı tutarı (yıllık yatırım bütçesinin %5'i + imar harçlarının %50'si) ile ayrılan toplam dönüşüm gelirleri payı tutarının örtüşmediği görülmüştür.
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un amacı; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemektir.
Aynı Kanun’un “Dönüşüm Gelirleri” başlıklı 7’nci maddenin sekizinci fıkrasında ise,
“Bu Kanun kapsamında uygulamada bulunacak olan belediyeler, yatırıma ilişkin yıllık bütçelerinin yüzde beşi ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 80 inci maddesi uyarınca tahsil edilen harç gelirlerinin yüzde ellisini, bu Kanunda öngörülen uygulamalara ayırmak zorundadır.” <span>denilmektedir.</span>
Buna göre, Belediyenin yıllık yatırım bütçesinden %5 oranında, imarla ilgili harçlardan (parselasyon harcı, ifraz ve tevhit harcı, plan ve proje tasdik harcı, zemin açma izni ve toprak hafriyatı harcı, yapı kullanma izin harcı) ise %50 oranında pay ayırması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, dönüşüm gelirlerine ilişkin olarak yatırım bütçesinden ve imar harçlarından ayrılan bir payın olmadığı görülmüştür. Ancak, kentsel dönüşüm gereği olan kamulaştırma giderleri dikkate alındığında, yatırımlara ilişkin yıllar itibariyle belirli tutarlar kayıt altına alınmıştır. Bu miktarlar temel alınarak, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur:
Tablo 10: Dönüşüm Gelirleri
Proje Adı | Yıl | Yatırım Bütçesi (TL) | Yatırım Bütçesinin %5’i (TL) (a) | İmar Harçlarının %50’si (TL) (b) | Ayrılması Gereken Ödenek (TL) (a+b) | Kamulaştırma giderleri (TL) |
Aydınlar | 2017 | 652.983.250 | 32.649.162,5 | 6.227.162,42 | ||
Mahallesi | 2018 | 600.915.000 | 30.045.750,0 | 25.027.459,89 | ||
Kentsel | 2019 | 553.159.000 | 27.657.950,0 | 21.586.075,75 | ||
Dönüşüm | 2.156.163,58 | 354.585.632,58 | ||||
2020 | 370.158.000 | 18.507.900,0 | 16.930.812,82 | |||
Projesi | ||||||
2021 | 638.666.000 | 31.933.300,0 | 15.557.642,39 | |||
2022 | 1.413.411.900 | 70.670.595,0 | 65.376.234,20 | |||
2023 | 2.819.296.250 | 140.964.812,5 | 44.529.539,20 | |||
TOPLAM | 354.585.632,58 | 195.234.926,67 |
Bu tabloya göre, ayrılması gereken dönüşüm gelirleri toplam tutarı 354.585.632,58 TL olmalıyken, yatırım bütçesinden ayrılacak pay olarak ele alınan kentsel dönüşüm amaçlı kamulaştırma giderinin 195.234.926,67 TL olduğu, imar harçlarından hiç pay ayrılmadığı, aradaki farkın ise 159.350.705,91 TL olduğu anlaşılmaktadır.
Kamu idaresi tarafından bulguya iştirak edilmiş ve ilgili mevzuat hükümlerine uyulacağı belirtilmiştir.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda, idarenin her yıl yatırım bütçesinin %5’i ile imar harçları toplamının %50’sini dönüşüm gelirleri adı altında ayırması gerektiği değerlendirilmektedir.