Büyükşehir Belediyesi tarafından metro yapımı amacıyla kullanılan krediler için ödenen giderlerin varlığın maliyetine eklenmesi gerekirken doğrudan gider yazıldığı ve muhasebe temel kavramlarından maliyet esası kavramına aykırı hareket edildiği görülmüştür.

27.05.2016 tarihli ve 29724 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin;

“25 Maddi duran varlıklar” başlıklı 186’ncı maddesinde;

“Bu hesap grubu, kurumca, faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlıklar ile bunlara ilişkin birikmiş amortismanların izlenmesi için kullanılır.”

“Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinde;

“………………….

a) Maddi duran varlıkların hesaplara alınması

1) Edinilen maddi duran varlıklar, maliyet bedeli ile hesaplara alınır. Maliyet bedeline varlıkların elde edilmesinde yapılan her türlü gider ilave edilir.

…………………”

Denilmektedir.

Aynı Yönetmelik'in 7’nci bölümünde; Kurumların muhasebesinin, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin ikinci bölümünde belirlenen ve muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan temel muhasebe kavramları ile faaliyet sonuçları, bütçe uygulama sonuçları, nazım hesaplara ilişkin ilkeler ve varlıklar, yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar ilkelerinden oluşan bilanço ilkeleri ile üçüncü bölümünde belirlenen muhasebe standartları, kurallar ve uygulamalara ilişkin hükümler çerçevesinde yürütüleceği belirtilmiştir.

23.12.2014 tarihli ve 29214 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel Muhasebe Kavramları ve İlkeleri” başlıklı ikinci bölümünde yer alan “Temel Kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinde; Genel yönetim muhasebesinin muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan ve belirtilen kavramlara göre yürütüleceği ifade edilmiş ve maliyet esası kavramı gereğince para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan kalemler hariç, kamu idareleri tarafından edinilen varlık ve hizmetler, bunların elde edilme maliyet bedelleriyle muhasebeleştirileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, Belediye tarafından yurtdışından kullanılan krediler için 2022 yılında toplamda 1.696.262.253,73 TL tutarında gider yapıldığı ve söz konusu giderlerin ilgili varlıkların maliyetine eklenmediği anlaşılmıştır. Oysaki bu giderlerin önce 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına kaydedilmesi, daha sonra ise 258 no.lu hesaptan ilgili varlık hesabına aktarılması gerekmektedir. İdare tarafından da bulgu konusu husus kabul edilmiş ancak denetim yılına ilişkin bir işlem yapılmamıştır.

Bu itibarla; bir varlığın edinilmesinde katlanılan giderlerin o varlığın maliyetini oluşturduğundan muhasebe kayıtlarında gerekli düzeltmelerin bu çerçevede yapılması gerektiği düşünülmektedir.