Şanlıurfa Su ve Kanalizasyon İdaresinin borç stoku tutarının 5393 sayılı Belediye Kanunu hükümlerine göre belirlenen sınırın üzerinde olduğu görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Borçlanma” başlıklı 68’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (d) ve (f) bentlerinde;

“d) Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarı, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanır.

f) Belediyelerin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddî kaynak gerektiren alt yapı yatırımlarında Cumhurbaşkanınca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar (d) bendindeki miktarın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Dış kaynak gerektiren projelerde Hazine Müsteşarlığının görüşü alınır.”

hükmüne yer verilmiştir.

29.12.2020 tarih ve 31349 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 522 sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2020 yılına ait olup çeşitli mevzuatlarda yer alan maktu hadler ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarlarının artırılmasına dayanak teşkil eden yeniden değerleme oranı %9,11 olarak belirlenmiştir.

İçişleri Bakanlığının “Borçlanmalar” konulu 21.02.2005 tarih ve 45201 sayılı Genel yazısının dördüncü paragrafında;

“Borçlanma talebinde bulunan belediyeler toplam borç stoklarını hesaplamak veya tespit etmek amacıyla; Hazine Müsteşarlığı, Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü, ilgili Sosyal Sigortalar Kurumu İl müdürlüğü, İller Bankası Genel Müdürlüğü, ilgili vergi dairesi

müdürlüğü ve ilgili TEDAŞ biriminden alacakları yapılandırılmış, kesinleşmiş veya diğer şekilde borç durumuna ilişkin belgelere göre gerekli hesaplamayı yaparak borçlanma talep dosyasına ekleyeceklerdir. Bu belgelere ilave olarak, belediyenin piyasaya ve personeline borcunun olup olmadığı, varsa borç miktarı belediye başkanı tarafından imzalanmak suretiyle ayrıca borçlanma talep dosyasına eklenecektir.”

denilmek suretiyle borç stokunun belirlenmesinde, İller Bankası kredileri, banka kredileri, dış krediler, Hazineye olan borçlar ve tüm bunların faizleri ile birlikte, vergi ve Sosyal Güvenlik Kurumu borçlarının ve piyasa borçlarının da dikkate alınması öngörülmüştür.

Bu haliyle, yukarıda sayılan kalemlerin toplanması suretiyle hesaplanan borç stoku, Belediyenin ya da bağlı idarelerinin kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranıyla arttırılan miktarını (büyükşehir belediyelerinde bu miktarın 1,5 katını) geçiyorsa belediyeler borçlanma yapamayacaktır.

Yapılan incelemede, Şanlıurfa Su ve Kanalizasyon İdaresinin borç stokunun 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belirtilen sınırın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Şöyle ki;

Su ve Kanalizasyon İdaresinin en son kesinleşmiş bütçe gelirleri 2020 yılı gelir kesin hesabına göre 411.439.412,59 TL olup 2021 yılı yeniden değerleme oranı olan % 9,11 oranı ile artırılması sonucu elde edilen rakam 448.921.543,08 TL’dir.

Büyükşehir Belediyesi olan illerde, borçlanma limitine esas rakamın tespitinde bu tutar 1,5 kat olarak uygulanacağından, 448.921.543,08 TL'nin 1,5 kat artırılmış tutarı 673.382.314,61 TL olup, bu tutar Su ve Kanalizasyon İdaresinin 2021 yılı için borçlanabileceği miktarın üst sınırını belirlemektedir.

Bununla birlikte, idarenin, 2021 yılı bilançosunun pasifinde yer alan ve aşağıdaki tabloda ayrıntıları gösterilen tutarda borç yükümlülükleri bulunmaktadır.

Tablo 12: Borç Stokunun Hesap Tablosu:

Bu itibarla, 2021 yılı borçlanma sınırı 673.382.314,61 TL olan Su ve Kanalizasyon İdaresinin borçları; 702.607.145,88 TL tutarında borç stoku bulunmaktadır. İdarenin borçlanma sınırını aşmış olması 5393 sayılı Kanun’a aykırılık teşkil etmektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespitine binaen, idare tarafından gelir kesin hesabına yapılan itiraz neticesinde gelir kesin hesabı revize edilmiştir.