Büyükşehir Belediyesinin kullanımında veya yönetiminde olan “Sınırlı Ayni Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formunda” kayıtlı taşınmazların iz bedeli üzerinden kayıtlara alındığı tespit edilmiştir.

02.10.2006 tarih ve 26307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik'in “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde, tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenlerin ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınacağı düzenlenmiştir. Ancak bu taşınmazlardan maliyet ve rayiç bedeli belirlenemeyen taşınmazlar ile tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlar başlığı altında yer alan taşınmazlardan sadece ekonomik olarak değerlendirmeye konu olanlar ile kamusal ihtiyaçlarda kullanılan taşınmazların, orta malları ve genel hizmet alanları başlığı altında yer alan taşınmazların ve de Bakanlık tarafından iz bedeli ile takip edilmesine karar verilen taşınmazların iz bedeli üzerinden kayıtlara alınacağı

düzenlenmiştir.

17.03.2017 tarih ve 30010 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile söz konusu Yönetmelik’te değişiklik yapılmıştır. Buna göre kurumların, 31.12.2017 tarihine kadar taşınmazların fiili envanterini kural olarak maliyet bedeli üzerinden, maliyet bedeli belirlenemeyenlerin ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara almaları gerekmektedir.

Kurumların, tapu kütüğünde üçüncü kişiler adına tescilli veya diğer kamu idarelerinin yönetiminde olmakla birlikte irtifak hakkı tesisi, tahsis, kiralama, kullanma izni verilmesi gibi yollarla kullanım hakkı kendilerine verilen taşınmazların kaydını Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu’nda izlemesi gerekmekte olup taşınmazların rayiç değeri; maliki kamu idaresince, başka bir kamu idaresinin yönetiminde veya kullanımında olanların ise bu idarelerce tespit edileceği düzenlenmiştir. Yönetmelik hükümleri gereğince yönetimi veya kullanım hakkı kendilerine verilen taşınmazların değer tespitine ilişkin çalışmalar ilgili idarelerin sorumluluğundadır. Bu cihetle, Büyükşehir Belediyesine diğer kurum ve kuruluşlar tarafından tahsis edilen taşınmazlardan değerlemeye konu olacakların Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu’na kayıtlarının, iz bedeli yerine maliyet bedeli veya rayiç değer üzerinden yapılması gerekmektedir.

Ancak Emlak ve İstimlak Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu’nun incelenmesi neticesinde Büyükşehir Belediyesine tahsis edilen taşınmazların birçoğunun değerleme işlemlerinin halen tamamlanmadığı tespit edilmiştir.

Tahsisli kullanılan taşınmazların Yönetmeliğe uygun olarak değerleme çalışmalarının yapılmaması sonucunda Büyükşehir Belediyesinin 2021 yılı Bilançosunda 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı veya 252 Binalar Hesabı (03.Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar), 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ve 500 Net Değer Hesabı (12.Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar ve 13.Tahsis Edilen Taşınmazlar İçin Ayrılmış Amortisman Tutarı) itibariyle varlıkların belediyece belirlenmesi gereken gerçeğe uygun değerleri (rayiç değer) toplamı kadar hataya neden olunmuştur.