Çankaya Belediyesi Meclisince hangi ihtisas komisyonlarının, hangi gerekçelerle kurulduğuna dair meclis kararı bulunmadığı; Belediye Meclisince komisyonlara üye seçimine ilişkin karar alındığı, bu ihtisas komisyonlarının görev alanları ve çalışma usul esaslarına ilişkin düzenlemeler yapılmadığı görülmüştür.

5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir Belediye Meclisi” başlıklı

12. maddesinin son fıkrasında; “Büyükşehir ilçe belediye meclisleri ile bunların çalışma usul ve esaslarına ilişkin diğer hususlarda Belediye Kanunu hükümleri uygulanır.”; 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin (k) bendinde; “Meclis başkanlık divanını ve encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek.” denilmektedir.

5393 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesine göre; Belediye meclisi, üyeleri arasından en az 3 en fazla 5 kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Komisyonların bir yılı geçmemek üzere ne kadar süre için kurulacağı aynı meclis kararında belirtilmesi gerekmektedir.

Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği’nin 21’nci Maddesine göre;

“İhtisas komisyonlarının oluşumu

Madde 21 — Meclis, görev süresi bir yılı geçmemek üzere, nisbî çoğunlukla en az üç, en çok beş üyeden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Büyükşehir belediyelerinde bu komisyonlar en az beş en çok dokuz üyeden oluşturulur. Meclis, komisyonlara üye seçiminden önce kurulacak komisyonu ve üye sayısını belirler. İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000 in üzerinde olan belediyelerde plan ve bütçe komisyonu ile imar komisyonunun, büyükşehir belediyelerinde ise plan ve bütçe, imar ve bayındırlık, çevre ve sağlık, eğitim, kültür, gençlik ve spor ile ulaşım komisyonunun kurulması zorunludur.”

İhtisas komisyonlarının görev alanına giren işler bu komisyonlarda görüşüldükten sonra belediye meclisinde karara bağlanmaktadır. Meclis toplantısını müteakip imar komisyonu en fazla on iş günü, diğer komisyonlar ise beş iş günü içinde kendilerine havale edilen işleri sonuçlandırmalıdırlar. Belediyelerde kurulması zorunlu/ihtiyarı olan komisyonlar aşağıdaki gibidir:

Tablo 10: Belediyelerde Kurulması Zorunlu ve İhtiyarı Olan Komisyonlar

5393 ve 5216 Sayılı Kanunların ihtisas komisyonlarına ilişkin hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; yukarda sayılan beş zorunlu komisyon dışında kalan diğer ihtiyari komisyon sayısı ve niteliği hakkında bir sınır konulmamış olmakla birlikte, belediye meclisi tarafından kurulacak ihtisas komisyonlarının belediye meclisine kanunla tanının görevler ile ilgili konularda çalışma yapmak üzere oluşturulması; görev tanımlarının yapılması; komisyonların görev alanları arasında çatışma olmaması ve yine meclisçe belirlenecek çalışma usul ve esasları çerçevesinde kendilerine verilen görevleri yerine getirmeleri icap etmektedir.

Çankaya Belediye Meclisi İhtisas Komisyonları incelendiğinde iki grup olmak üzere 18 adet ihtisas komisyonuna üyelik seçimi yapıldığı; ancak bu komisyonların kurulmasına yönelik meclis kararı bulunmadığı anlaşılmaktadır. Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği’ne göre

önce hangi komisyonların kurulacağına ve seçilecek üye sayısına ilişkin karar alınmalıdır. Söz konusu komisyonların isimleri aşağıdaki tablolarda yer almaktadır.

Tablo 11: Çankaya Belediye Meclisi I. Grup İhtisas Komisyonları

Tablo 12: Çankaya Belediye Meclisi II. Grup İhtisas Komisyonları

İhtisas komisyonlarının kuruluşlarındaki esas gaye meclisin kendi görev alanına giren konularda uzmanlığa ve ön çalışmaya ihtiyaç duyulan konularda çalışmalar yapılması, sonuçlarının raporlanarak meclis çalışmalarının daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesinin sağlanmasıdır. Bunun için her bir komisyonun kuruluş gerekçesi ve çalışma usulünün belirlenerek bu gayenin en iyi şekilde gerçeklemesine yönelik bir çalışma ortamı oluşturulmalıdır.

Yukarıda yer alan 18 adet ihtisas komisyonun görev alanları ve çalışma esasları hakkında herhangi bir düzenleme yapılmadığı, komisyonların 2019 yılı çalışmaları ile bu çalışmalara istinaden hazırladıkları raporları içeren kurumsal bilgi yönetim sistemi bulunmamaktadır. Bu çalışmaların etkinliğinin arttırılması için komisyonlarının belediye meclisine kanunla tanının görevler ile ilgili konularda çalışma yapmak üzere oluşturulması; görev tanımlarının yapılması; komisyonların görev alanları arasında çatışma olmaması ve yine meclisçe belirlenecek çalışma usul ve esasları çerçevesinde kendilerine verilen görevleri yerine getirmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.