Anahtar teslim götürü bedel teklif alınarak ihale edilen yapım işlerine ilişkin yapılan incelemelerde, uygulama projesi ve mahal listesinde yer almayan ilave işlerin teknik gerekçelerle iş artışı yapılarak projeye dahil edildiği, proje değişikliğine bağlı olarak esas projede yer alan bir kısım imalatlardan vazgeçildiği tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 21’inci maddesinin birinci fıkrasında;

"Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;

1. Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

   
   

2. İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

   şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin

   % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir." denilmiştir.

   Şartname'ye göre; anahtar teslim götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işlerinde iş artışına gidilebilmesi için öncelikle devam eden yapım işine ilişkin öngörülemeyen durumlar ortaya çıkmış olmalıdır. Öngörülemeyen durumun iş artışını gerekli kılması halinde ise artışa konu olan işin sözleşmeye esas proje içinde kalması ve idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması gerekmektedir.

   Kamu ihale mevzuatı gereğince, ihale edilecek yapım işine ilişkin olarak ihale öncesinde anahtar teslim götürü bedel sözleşme mantığına uygun şekilde ihale dokümanlarının (uygulama projeleri, plan, kesitler, proje dipnotları, mahal listeleri, teknik şartnameler, imalat tarifleri ve diğer sözleşme eki dökümanların) tamamı birbirleriyle uyumlu şekilde hazırlanmalı, ayrıca ihale dokümanları ile ekleri fen ve sanat kurallarına, tüm mer’i yapı ve imalat

   
   

   mevzuatlarına uygun ve eksiksiz hazırlanmalıdır. Uygulama projesi, mahal listeleri veya teknik şartnamenin eksik ya da hatalı hazırlanmasına bağlı olarak imalat değişikliğine gidilmesi, zorunlu olmadığı halde bazı imalatların yapımından vazgeçilmesi ve/veya değiştirilmesi, ihale gününden sonra bir kısım imalatlar için iş artışı kapsamında ödeme yapılması, rekabet ve eşit muamele ilkelerine aykırılık oluşturmaktadır.

   İhale dokümanlarının ihtiyaçları ve teknik gerekleri tam olarak tanımlayabilecek şekilde hazırlanmaması nedeniyle sözleşmelerin tadil edilmesi gerekliliğinin ortaya çıktığı görülmüştür.

   Anahtar teslim götürü bedel sözleşme ile ihale edilen Yunus Emre Kampüsünde Muhtelif Bina Onarım İşleri ile ilgili olarak; çatıdan sızan yağış sularını engellemek amacıyla su yalıtım örtüsünün yenilenerek kiremitlerin aktarımının yapılması, cephe yüzeyindeki tuğla kaplamalarına sızarak yüzeylerin zarar görmesine neden olan yağmur suyunu engellemek için çatı parapetlerine kaplama yapılması, dış cephelerdeki mevcut sıva ve boyaların dökülmüş olması nedeniyle cephe onarımı imalatları; Yemek Üretim Merkezi Tadilat İnşaatı İşine ilişkin olarak, giriş saçaklarının geniş formda yapılması ve buna bağlı olarak projede tadilat yapılması, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile Binaların Yangından Korunması Yönetmelikleri gereği kaçış koridoru ile kaçış merdiveni yapılması, buhar tesisatı borularının taş yünü izolasyon malzeme ile kaplanması imalatları gibi çok sayıda zorunlu ya da sonradan projeye dahil edilen imalatlar, iş artışı kapsamında yapılmıştır.

   Anılan yapım işlerine ilişkin olarak, işin yapımı sırasında zorunluluktan kaynaklanan imalatların ortaya çıktığı, bir kısım imalatların ise iş güvenliği mevzuatı gereği zorunlu olarak projeye dahil edildiği belirtilmiş olsa da, söz konusu gerekçeleri Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin 21'inci maddesi kapsamında değerlendirmek mümkün görünmemektedir.

   İşin yapımı esnasında, gerekçesi oluşmadığı halde projede değişikliğe gidilmesi, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. İşin yapım sürecinde oluşabilecek proje değişikliklerini bertaraf edebilmek amacıyla ihale süreci öncesinde, yapılacak işin tüm teknik ayrıntılarıyla değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Kamu ihale mevzuatı çerçevesinde, anahtar teslim götürü bedel ile sözleşmeye bağlanan yapım işlerinde ihale dökümanlarının tam ve eksiksiz hazırlanması ve proje kapsamında yaptırılacak tüm işlerin yaklaşık maliyete dahil edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.