A- İlçe Belediyeleri ile Su ve Kanalizasyon İdaresinden Büyükşehir Belediyesine Aktarılması Gereken Çevre Temizlik Vergisi Paylarının Tahsilatının Takip Edilmemesi

İlçe belediyeleri ile su ve kanalizasyon idaresi tarafından büyükşehir belediyesine

aktarılması gereken çevre temizlik vergisi paylarının tahsilatının izlenmediği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun “Çevre temizlik vergisi” başlıklı mükerrer 44’üncü maddesinde, su ve kanalizasyon idarelerinin tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ve gecikme zammının yüzde yirmisini münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyükşehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktaracağı, büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisinin de aynı esaslar çerçevesinde büyükşehir belediyelerine aktarılacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı maddede, tahsil ettiği vergiyi veya gecikme zammını yukarıda belirtilen süre içinde ilgili belediyeye yatırmayan idarelerden, bu tutarların 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edileceği hükmüne de yer verilmiştir.

Buna göre su ve kanalizasyon idaresi ile ilçe belediyeleri tarafından toplanan çevre temizlik vergilerinin yüzde yirmisini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar büyükşehir belediyelerine aktarmaları gerekmektedir. Ancak belirtilen kurumlar ile yapılan yazışmalar ve mutabakatlar sonucunda, son beş yıllık sürede Büyükşehir Belediyesine çevre temizlik vergisi payı olarak 2.603.172,35 TL’lik bir tutar gönderilmesi gerekirken çok düşük bir tutarın tahsil edildiği görülmüştür. Büyükşehir Belediyesi tarafından gerekli işlemlerin yapılarak söz konusu tutarın tahsil edilmesi sağlanmalıdır.

B- Otopark Yönetmeliği Uyarınca İlçe Belediyeleri Tarafından Gönderilmesi Gereken Payların Tahsilatının Takip Edilmemesi

Otopark Yönetmeliği hükümlerine göre ilçe belediyelerince gönderilmesi gereken payların gönderilmediği tespit edilmiştir.

Otopark Yönetmeliği'nin “Amaç ve kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde, “Bu Yönetmeliğin amacı, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında kalan belediyelerde, son nüfus sayımına göre nüfusu 10000 ve daha fazla olan yerleşmelerde, nüfusu 10000'den az olmakla birlikte imar planı onaylanmış yerleşmelerde ve alanlarda ve imar planı bulunmamakla beraber bu Yönetmeliğin uygulanacağına dair idarelerce karar alınan bütün yerleşmelerde, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapı ruhsatı düzenlenecek binalarda araçların yol açtığı parklanma ve trafik sorunlarının çözümü için otopark yapılmasını gerektiren bina ve tesislerde otopark

ihtiyacının miktar, ölçü ve diğer şartlarının tespit ve giderilme esaslarını düzenlemektir.”

denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in “Genel esaslar” başlıklı 4’üncü maddesinde, “3) Otopark ihtiyacı, (1) ve (2) numaralı alt bentlere göre karşılanamayan parsellerde, tevhit yolu ile de çözüm sağlanamaması halinde, ilgili idarelerce, 12 nci maddede yer alan esaslar dâhilinde bedel alınmak suretiyle otopark yeri tahsis edilerek karşılanır.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Yönetmelik’in “Otopark bedelinin tespit, tahakkuk ve tahsili” başlıklı 12’nci maddesinde ise, otopark bedellerinin kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılacağı, bu hesapta toplanan meblağa yasaların öngördüğü faiz oranının uygulanacağı, 5216 sayılı Kanun kapsamında kalan belediyelerde, büyükşehir belediyesince ilçe belediyeleri adına otopark hesabı açtırılacağı, ilçe belediyeleri hesabında toplanan otopark meblağının, büyükşehir belediyelerince o ilçe sınırları içerisinde yapılacak veya yaptırılacak bölge veya genel otoparkları için kullanılacağı ve otopark bedeli tahsil edilmeden yapı ruhsatının düzenlenmeyeceği belirtilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun “Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon” başlıklı 27’nci maddesinde, “İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirler tahsil tarihinden itibaren kırkbeş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılır. Büyükşehir belediyeleri bu geliri tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanır. Bu gelirler bu fıkrada belirtilen amaç dışında kullanılamaz.” hükümleri bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre Otopark Yönetmeliği hükümleri gereği ilçe belediyeleri tarafından yapı ruhsatı düzenlenirken alınması gereken otopark bedeli, tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içerisinde büyükşehir belediyesine aktarılacaktır. Büyükşehir belediyesi ise bu hesapta toplanan paraları vadeli mevduat hesabına yatıracak ve mevzuatta belirlenen amaçlar dışında kullanamayacaktır.

Büyükşehir Belediyesi hesapları incelendiğinde, ilçe belediyeleri ile yapılan yazışmalarla tespit edilen ve son beş yıllık sürede aktarılması gereken 15.217.383,65 TL’lik önemli bir tutarın tahsil edilemediği görülmüştür. Büyükşehir Belediyesi tarafından gerekli işlemlerin yapılarak söz konusu tutarların tahsilinin sağlanması gerekir.