İdare 2014-2019 yılları arasında toplamda 4.714 adet inşaat, tadilat, yıkım ve iskâna ilişkin ruhsatlandırma yapmış ancak 3.728 adet tahsilat işlemi gerçekleştirmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun çeşitli maddelerinde inşaat harcı, iskan harcı vb. hakkında düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu düzenlemelerde, harçların konusu, matrahı, mükellefi gibi konular açıklığa kavuşturulmuştur.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; aşağıda yer alan tabloda görüleceği üzere, 2014-2019 yılları arasında toplamda 4.714 adet inşaat, tadilat, yıkım ve iskâna ilişkin ruhsatlandırma işlemi yapıldığı; harç ödeyen mükellef sayısının 3.728 adet olduğu ve ruhsat verilen ile harç ödeyen mükellefler arasında 986 kişilik fark oluştuğu tespit edilmiştir. Bu durum ise, ruhsatlandırma ve harç tahsilatına ilişkin uyumsuzluk olduğu ve verilerin sağlıklı bir şekilde tutulmadığı anlamına gelmektedir.

Tablo 6:Yıllar İtibariyle Verilen İnşaat Ruhsatı Sayıları

Söz konusu denetim tespitine binaen, İdare tarafından;

1. 6306 sayılı Yasanın ilgili hükümlerine göre, riskli yapı ilan edilen yapılar için mükelleflerden yıkım ruhsatı harcı ve ücreti alınmadığı,

2. Boş araziler ve üzerinde yapı bulunmayan arsalar için yıkım harç ve ücreti alınmadığı,

3. Bu minvalde Tadilat Ruhsat harç pozları, Yapı Ruhsat harç pozlarıyla aynı olduğundan, aynı harç kalemleri için tahakkuk ettirildiği ve Tadilat ve Yeni Yapı Ruhsat Harç Kaleminin, bina inşaat harcı (aynı harç kalemleri) üzerinden tahsil edildiği ifade edilmiştir.

Ancak; İdarenin 2014-2019 yılları arasında toplamda 4.714 adet inşaat, tadilat, yıkım ve iskâna ilişkin ruhsatlandırma yaptığı fakat 3.728 adet tahsilat işlemi gerçekleştirildiğine ilişkin tespitimize vermiş olduğu cevaplar hernekadar mevzuat ve uygulama açısından genel doğruları ihtiva etmekte ise de bulgumuzda belittiğimiz ve tablo halinde sunduğumuz uyumsuzlukları giderici nitelikte değildir. Örneğin 2019 yılında 101 yıkım ruhsatı verilmiş ve fakat 71 yıkım ruhsat harcı tahsilatı yapılmıştır. Verilen cevapta ise “ 6306 sayılı Yasanın ilgili hükümlerine göre, riskli yapı ilan edilen yapılar için mükelleflerden yıkım ruhsatı harcı ve ücreti alınmamaktadığını” ifade etmiş olmasına rağmen cevaba ek olarak 6306 sayılı kanun hükümlerine göre kaç adet yıkım ruhsatı verildiğini belirtmemiştir.

Netice olarak; ruhsatlandırma ve harç tahsilatına ilişkin farklılığın nedenlerinin tespiti ve yukarıda açıklanan uyumsuzluğun giderilmesi gerekmektedir.