Karar Künyesi
Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu’na göre kamu idareleri stratejik plan
T.C. Sayıştay Başkanlığı
hazırlarken neyi başarmak istediklerini açıkça tanımlamalıdır. Hedefler ve performans göstergeleri yeterince açık ve anlaşılır olmalıdır.
“İyi tanımlanma” kriteri açık, net ve anlaşılabilir performans hedef ve göstergeleri belirleme gerekliliğiyle ilgilidir. Göstergelerin iyi tanımlanmamış olması, kamu idarelerinin hedeflere yönelik başarıyı yanlış raporlaması riskini doğurur. Bu riskin ortadan kaldırılabilmesi için kamu idarelerinin performans hedef ve göstergelerini açık ve anlaşılır şekilde belirlemeleri gerekir.
Ayrıca performans göstergelerinin paydaşlarca takip edilmesi ve geçmiş yıllarla karşılaştırılması açısından da performans göstergeleri iyi tanımlanmalı, göstergede ya da göstergenin açıklanması kısmında, kapsam açık bir şekilde belirtilmelidir.
2015 - 2019 Gaziemir Belediyesi Stratejik Planında yer alan performans göstergelerinden bazılarının iyi tanımlanmamış olduğu görülmüş olup aşağıdaki tabloda bu göstergelere yer verilmiştir.
Tablo 2: İyi Tanımlanmadığı Değerlendirilen Göstergeler
Hedef 1.11: Hizmet alanlarında kalite düzeyi artırılarak bilişim sistemi ve teknolojiyi etkin kullanabilen personel sayısı yükseltilecek. | Gösterge 1.11.1: Teknolojiyi etkin kullanabilen personel oranı (%) | İyi Tanımlanma Değerlendirmesi: Etkin kullanabilen personel kavramının neyi ifade ettiği açık ve anlaşılabilir nitelikte değildir. |
Hedef 4.1: Sosyal (ayni ve nakdi) yardımlarda nitelik ve nicelik artışı sağlanacak. | Gösterge 4.1.2: Sosyal yardım alan kişi ve aile sayısı (adet) | İyi Tanımlanma Değerlendirmesi: Sosyal yardım alan kişi ve aile sayısının 13.000 olarak belirlendiği görülmüştür. Ancak bu rakamın kişi sayısını mı aile sayısını mı gösterdiğine dair herhangi bir bilgiye yer verilmemiştir. |
Hedef 5.2: Girişimciliği destekleyici faaliyetler düzenlenecek ve yeni fuar alanının Gaziemir ekonomisine sağlayacağı katkı artırılacak. | Gösterge 5.2.2: İlçedeki mükellef sayısındaki artış oranı (%) | İyi Tanımlanma Değerlendirmesi: Mükelleften kastedilenlerin kim olduğu ile ilgili herhangi bir bilgiye yer verilmemiştir. Girişimcilikle ilgisi olmayan mükelleflerin bu kapsamdan çıkarılması gerekir. |
T.C. Sayıştay Başkanlığı
Hedef 5.2: Girişimciliği destekleyici faaliyetler düzenlenecek ve yeni fuar alanının Gaziemir ekonomisine sağlayacağı katkı artırılacak. | Gösterge 5.2.3: İlçedeki vergi matrahındaki artış oranı (%) | İyi Tanımlanma Değerlendirmesi: Vergi matrahından hangi matrahın kastedildiği anlaşılmamaktadır. (Gelir vergisi, kurumlar vergisi vs.) Göstergenin ilgili olduğu matrah türünün belirtilmesi gerekmektedir. |
Kamu idaresi cevabında; “1.11. Bilgisayar ve internetin hızlı gelişimi ve yayılması ile başladığı düşünülen bu çağa ‘Bilgi Çağı’ denilmektedir. Belediye hizmet alanlarında daha çok teknolojiye yer verilirken, belediye personelinin mevcut teknolojiyi kullanma düzeyi hedefin gerçekleşmesini etkilemektedir. 2015-2019 Stratejik Plan çalışmalarında personelin teknolojiyi kullanım düzeyi ölçülmüş ve buna yönelik bir gösterge kullanılmıştır (Gösterge 1.11.1). Yapılan ölçüm sonucunda teknolojiyi etkin kullanan personel sayısının %70 olduğu görülmüştür. Bilgi İşlem Müdürlüğü tarafından 2015 - 2019 yılları arasında Bilgi Teknolojilerine yönelik 9 ayrı branşta 351 personele eğitim verilmiştir. Bu etkinin ölçümü için de bu yönde gösterge kullanmanın doğru bir yaklaşım içerdiği değerlendirilmektedir.
4.1. Gösterge sosyal yardım alan kişi ve aile sayısı olarak ifade edildiği için bu gösterge ikisinin toplamını ifade etmektedir. Sosyal yardımlar belediyelerde aile ve kişi şeklinde sunulmaktadır. Sosyal yardımlarla ilgili birimimiz aile ve kişi sayılarını ayrı ayrı tutmaktadır.
5.2. Hedef girişimciliği desteklemeye yönelik olarak belirlenmiş olup, girişimciliğin desteklenmesi ilçedeki mükellef sayısını yani işletme sayısının artışına neden olması beklenmektedir. Burada ifade edilen mükellef sayısı vergi mükelleflerini ifade etmektedir. Bunlar şahıs olabileceği gibi kurumsal mükellefler şeklinde de olabilir. Bu değerlendirmeler çerçevesinde sözkonusu göstergelerin iyi tanımlanmış olduğu değerlendirilmektedir.” denilmektedir.
Sonuç olarak İdare tarafından Gösterge 1.11.1’e ilişkin “Yapılan ölçüm sonucunda teknolojiyi etkin kullanan personel sayısının %70 olduğu görülmüştür.” denilse de bu oranın nasıl ve neye göre belirlendiği belirtilmemiştir. Esasen bulgu konusu husus teknolojiyi etkin kullanabilmekten kastın (nitelik mi nicelik mi vs.) ne olduğunun tam olarak anlaşılmadığıdır. Dolayısıyla bahse konu gösterge iyi tanımlanmadığı için bu durum kamu idarelerinin hedeflerine yönelik başarıyı yanlış raporlaması riskini doğurabilecektir.
Gösterge 4.1’e ilişkin sosyal yardım alan kişi ve aile sayısı olarak ifade edildiği için bu
T.C. Sayıştay Başkanlığı
gösterge ikisinin toplamını ifade ettiği sosyal yardımlar belediyelerde aile ve kişi şeklinde sunulduğu, sosyal yardımlarla ilgili birimin aile ve kişi sayılarını ayrı ayrı tutulduğu belirtilmiştir. Ancak bu 13.000 rakamının kaçının aile kaçının kişi olduğu ayrımı Stratejik Plan’da ayrı ayrı belirtilmesinin iyi tanımlama kriteri açısından gerekli olduğu düşünülmektedir.
Gösterge 5.2'ye ilişkin ifade edilen mükellef sayısının vergi mükelleflerini ifade ettiği, bu mükelleflerin şahıslar olabileceği gibi kurumsal mükellefler şeklinde de olabileceği ifade edilmiştir. Ancak mükellefiyet kavramının daha geniş olduğu yeni açılan işyerleri dolayısıyla gelir vergisi mükellefi ve/veya kurumlar vergisi mükellefi sayısının yanında çevre temizlik vergisi mükellefi, emlak vergisi mükellefi gibi mükellefiyetlerin sayısında da artış yaşanacağı, bu nedenle göstergede yer alan mükellef sayısının yeteri kadar açık ve anlaşılır olmadığından söz konusu göstergenin iyi tanımlanmadığı düşünülmektedir.