Üniversitede yürütülen bilimsel araştırma projeleri arasında; süresi geçtiği halde sonuç raporları verilmeyen ve sonuçlandırılamayan projeler bulunduğu, Bilimsel Araştırma Projeleri Yönergesi’nde ise herhangi bir mali yaptırımın düzenlenmediği tespit edilmiştir.

Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Projeleri Hakkında Yönetmelik’in 7’nci maddesine göre proje yürütücüsü proje ile ilgili ayrıntıların yer aldığı ve kendisi ile komisyon tarafından hazırlanıp imza altına alınan proje protokolündeki hususlara uymakla yükümlüdür.

Yönetmelik’in “Proje raporları” başlıklı 8’inci maddesinde; kabul edilen bir projeyle ilgili olarak yürütücüsünün altı ayda bir geçmiş dönemdeki çalışmalarla ilgili bilgilerin yer aldığı ara raporunu komisyona sunacağı, projenin türüne ve özelliğine göre ara rapor sunma sürelerinin ve koşullarının komisyonca değiştirebileceği ifade edilmiş, proje yürütücüsünün protokolde belirtilen bitiş tarihini izleyen en geç üç ay içerisinde araştırma sonuçlarını içeren proje sonuç raporunu komisyona sunacağı hükme bağlanmıştır.

Anılan Yönetmelik’in "Proje süresi ve bütçesi" başlıklı 9’uncu maddesinde;

“(1) Projelerin Komisyon tarafından onaylanan çalışma takvimine ve bütçe planına uygun olarak yürütülmesi esastır. Ancak, gerekli hallerde proje yürütücüsünün talebi, Komisyonunun kararı ile projeler için ek süre, ilave bütçe verilebilir.

1. Bilimsel araştırma projeleri ek süreler dâhil en çok otuz altı ay içerisinde tamamlanır. Tez projeleri için verilen süreler, yetkili birimler tarafından tezler için verilen yasal ek süreleri kapsayacak şekilde uzatılabilir. Ancak tez projeleri için sağlanacak mali destekler, ilgili lisansüstü eğitim ve öğretim mevzuatında belirlenen normal öğrenim süreleri ile sınırlıdır.

2. Projeler için verilebilecek ek bütçe proje bütçesinin en fazla %50’si kadar olabilir.”

denilmiştir.

Yönetmelik’in 16.07.2020 tarih ve 31187 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak değişikliğe uğrayan “Sorumluluk” başlıklı 14/A maddesi ile proje yürütücüsü projeyi bilimsel, teknik, idari, hukuki ve mali yönlerden bu Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuata uygun bir şekilde yürütmekten sorumlu tutulmuş, yürütücü ve diğer proje görevlilerinin proje ödeneğinin proje amaçlarına uygun, etkin ve verimli olarak kullanılmamasından doğacak her türlü zararı kusuru ölçüsünde gidermekle yükümlü oldukları ifade edilerek; harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi, muhasebe yetkilisi ve bunların dışında kalan ihale komisyonu,

muayene ve kabul komisyonu gibi komisyonlarda görevli diğer personelin 5018 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde sorumluluklarının bulunduğu belirtilmiştir.

Yapılan denetim ve incelemelerde 2015-2022 yılları arasında destek verilmiş 201 adet bilimsel araştırma projesinin süresi geçtiği halde sonuç raporlarının sunulmadığı anlaşılmıştır. Bu projeler için 2022 yılı sonu itibarıyla 6.036.772,52 TL harcama yapılmıştır.

Eskişehir Teknik Üniversitesinin 27.04.2021 tarihli Bilimsel Araştırma Projeleri Yönergesi’nin Beşinci Bölüm 14’üncü maddesinde; proje süresi bitmesine rağmen sonuçlandırılmamış projesi bulunan, diğer projelerden yerine getirilmemiş ara rapor veya yayın koşulu gibi yükümlülükleri bulunan proje yürütücülerinin ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeden, tez projeleri hariç, herhangi bir türde yeni bir proje başvurusu yapamayacağı düzenlenmiştir. Ancak yukarıda yer verilen Yönetmelik’in sorumlulukla ilgili düzenlemeleri uyarınca; proje ödeneğinin proje amaçlarına uygun, etkin ve verimli olarak kullanılmamasından doğacak her türlü zararı kusuru ölçüsünde gidermekle yükümlü olan proje yürütücüleri hakkında, yeni proje başvuru yapamamaları dışında bir müeyyide işletilmemiştir. Dolayısıyla, bilimsel çalışmalar için ayrılan proje ödenekleri bir nevi proje görevlilerinin ihtiyaçlarının karşılanması için kullanılmış, projelerden beklenen fayda/sonuç sağlanamamış, bu durumda proje destekleri için ayrılan kaynaklar proje görevlilerince proje amaçlarına uygun, etkin ve verimli olarak kullanılmamıştır.

Kamu İdaresi cevabında düzeltme işlemlerine başlanıldığı, toplam 201 projeden 50’sinin sonuç raporu ve kapanış işlemlerinin tamamlandığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; proje sonuç raporu verilmeyen ve tamamlanamayan projelerin yürütücüleri hakkında, yeni proje başvurusunun kabul edilmemesi müeyyidesinin yanı sıra yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümleri uyarınca sorumlulukla ilgili süreçlerin de işletilmesi ve Yönerge’de bu hususlarda düzenleme yapılması gerekmektedir.