İdarece tespit edilen ruhsatsız iş yerlerinden bazılarına kapatma cezası yerine süre tanınarak ihtar verilmiştir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinde; yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı, iş yerlerine bu Yönetmelik’te belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmayacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan iş yerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı düzenlenmiştir.

Yönetmelik’in “Ruhsatın düzenlenmesi” başlıklı 12’nci maddesinde; sıhhî işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, iş yerlerini bu Yönetmelik’e uygun olarak tanzim ettikten sonra yetkili idareye müracaat edeceği, başvurunun Yönetmelik’te öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verileceği, Yönetmelik’in “İşyeri açma ve çalışma ruhsatının kesinleşmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde ise; işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen iş yerlerinin, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edileceği, iş yerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsatın kesinleşeceği, kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, iş yerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verileceği, verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek iş yerinin kapatılacağı, ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılacağı düzenlenmiştir.

Yukarıda da görüleceği üzere; İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösterecek iş yerlerinin ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatı almış olması gerekmektedir. Diğer yandan, başvurunun Yönetmelik’te öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verilmekte olup işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan

açılan iş yerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılması zorunludur. Bu durumda herhangi bir süre verilmesi de söz konusu değildir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Belediye zabıta ekiplerince tespit edilen ruhsatsız iş yerlerinden bazılarına kapatma cezası yerine süre tanınarak ihtar verildiği anlaşılmıştır.

Ayrıca, Ruhsat Denetim Müdürlüğü verileri üzerinde yapılan incelemeler neticesinde; tapuda mesken olarak görünen yerlerde iş yeri açıldığı takdirde kat maliklerinin oy birliği ile alması gereken kararın olmaması, itfaiye raporunun olmaması, imar mevzuatına aykırılıklar bulunması (iskan olmaması, iskan iptali vb.), yeme-içme yerleri için bacaların kriterlere uygun olmaması, alkollü yerler için okul, yurt, ibadethane gibi yerlere 100 metre uzaklıkta olma şartını sağlamaması, ilçe emniyet müdürlüğünden uygun görüş verilmemesi (hamam, sauna, tiyatro vb. yerler), ilgilinin beyanı ile iş yerinin fiziki durumunun tutarlı olmaması vb. nedenlerle işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin dosyalar açılmış olmasına rağmen ruhsatlarının verilmediği tespit edilmiştir. Bu kapsamda olan ve Ruhsat Denetim Müdürlüğü verilerinde yer alan 779 adet işyeri söz konusudur. Bu iş yerlerinin bazılarının ruhsat dosyaları uzun süredir beklemekte olup İdare tarafından herhangi bir işlem de tesis edilmemiştir.

Hâlbuki iş yeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, iş yerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verilmesi mümkün olup iş yeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet gösteren işletmelere süre verilmesi yasal düzenlemeye aykırıdır.

Söz konusu tespit sonrasında İdare tarafından; 2020 yılında pandeminin etkilerini en aza indirgemek amacıyla İçişleri Bakanlığının çeşitli tarihlerde yayımladığı genelgeler doğrultusunda birçok iş yeri ve faaliyetlerinin geçici olarak durdurulduğu, ülkemizde hayatın normale dönmesiyle birlikte ilgili mevzuatta belirtildiği şekilde Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü ile Zabıta Müdürlüğünün koordineli bir şekilde hareket ederek bulgunun gereğini yerine getirmek üzere çalışacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, Kanun önünde eşitlik ilkesi gereği; ruhsatsız çalıştırılan iş yerlerinin tespit edilmesi halinde bunlara kapatma cezası verilmelidir.