Karar Künyesi
Kiralama konusu bazı taşınmazlarla ilgili olarak yapılan inceleme sonucunda;
Vakfın ve Vakıf iştiraki Şirketin müsteciri olduğu Üniversite taşınmazlarına ait kiralar ile fer’i alacakların uzun bir süre ödenmemesine rağmen Vakıf ve Şirket ile ilgili herhangi bir işlem yapılmadığı tespit edilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden olması” başlıklı 62’nci maddesinde;
“Sözleşme yapıldıktan sonra 63 üncü maddede yazılı hükümler dışında müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye ve
hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
Gelir kaydedilen kesin teminat, müteahhit veya müşterinin borcuna mahsup edilemez.”
denilmektedir.
Vakfa ait kira sözleşmelerinin 4 ile 9’uncu maddeleriyle, kira bedelinin uygun bir zamanda ödenmemesi veya mukavele hükümlerine uyulmaması halinde müstecirin, mukavelenin feshini, tek taraflı olarak kabul etmiş olacağı ve mukavele hükümlerine uyulmadığı takdirde, 10 gün süre ile müstecirin ihtar edileceği ve bu ihtara rağmen aynı durumun devam etmesi halinde ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın mukavelesinin feshedileceği ve kesin teminatının hazineye gelir kaydedileceği, hüküm altına alınmıştır.
Vakıf iştiraki Şirkete ait kira sözleşmelerinin “Fesih yetkisi” başlıklı 11’inci maddesiyle, kiracının, taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi (Kira ödemelerinin ve KDV’lerinin geciktirilmesi, elektrik, su, telefon ve ısınma bedellerinin süresinde ödenmemesi dâhil) halinde, İdarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatının gelir kaydedileceği, son bir yıl kira bedelinin, tazminat olarak tahsil edileceği ve sözleşmesinin feshedilerek hesabının genel hükümlere göre tasfiye edileceği, hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, Vakfa ait kira sözleşmelerinin 4’üncü maddesiyle, kira ödemelerinin aylık olarak yapılacağı ve ayın ilk 5 günü içerisinde ödeneceği; Şirkete ait kira sözleşmelerinin 3’üncü maddesiyle ise kira bedelinin, üçer aylık dönemler itibariyle peşin olarak yatırılacağı, hüküm altına alınmıştır.
Bu durumda İdarenin, süresinde ödenmeyen kira ve fer’i alacaklar için en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen bir ihtarı, müstecire çekmesi; ihtara rağmen aynı durumun devamı halinde kira sözleşmesini feshetmesi, kesin teminatı gelir kaydetmesi, gelir kaydedilen teminatı, müstecirin borçlarına saymaması ve anılan Şirkete yapılan kiralamalarda, son bir yıla isabet eden kira bedeli kadar tazminat alması gerekmektedir.
Yapılan incelemede; aşağıda detayı görüleceği üzere, en az altı aylık süreye tekabül eden kira ve fer’i (KDV, elektrik, su ve gecikme cezası) alacaklar olmak üzere toplam
1.536.029,09 TL’lik borcun, Vakıf ve iştiraki Şirket tarafından zamanında ödenmediği ve 2021 yılı sonu itibariyle de bu durumun devam ettiği, anlaşılmıştır.
Kamu İdaresince borçlarını ödemesi için vakıf ve iştiraki şirkete, 28.12.2020 tarihli “Borç İhtarı” konulu yazılar 28.12.2020 tarihinde tebliğ edilmiş; tebligat içeriğinde 2886 sayılı Kanun, Hazine Taşınmazlarının İdaresı̇ Hakkında Yönetmelik ve imzalanan sözleşme maddeleri gereği borçların 10 gün içerisinde ödenmemesi durumunda kesin teminatın gelir kaydedileceği, bir yıl kira bedelinin tazminat olarak tahsil edileceği ve sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği ihtar edilmiştir. Tebliğ tarihinden itibaren 10 gün geçmesine rağmen borçlarını ödemeyen Vakıf ve iştiraki Şirkete, Başkanlığının kesin teminatlarının gelir kaydedilmesi, gelir kaydedilen kesin teminat bedellerinin firmanın borcuna mahsup edilememesi ve bir yıl kira bedelinin tazminat olarak tahsil edilmesine yönelik 14.01.2021 tarihli ve E.14946 sayılı ve 15/01/2021 tarihli ve E. 15132 sayılı yazılar gönderilmiştir.
İdare tarafından borç konusu taşınmazlardan tahliye olanlar da ayrıca belirtilmiştir.
Önceki yıllarda olduğu gibi Kamu İdaresi, muhataplarıyla yazışma yapmakla yetinmiş; Kanun ve sözleşme hükümlerinin gereklerini yerine getirmemiştir.
Sonuç olarak; Kamu İdaresinin, tahliye süreci işletilmiş olsa bile Kanun ve sözleşmelerden doğan menfaatlerini gözetmesi; bu çerçevede 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri de dikkate alınmak suretiyle sözleşmeleri feshetmesi, kesin teminatları gelir kaydetmesi ve bunları alacaklarına saymaması ve anılan Şirkete yapılan kiralamalarda, son bir yıla isabet eden kira bedeli kadar tazminat alması gerekmektedir.
Tablo 11: 2021 Yılsonu Ödenmemiş Kira ve Fer'i Alacaklar (TL)
Kiralanan Yer
Alacağın Niteliği
Dönemi
Tutarı
Hipermarket
Kira KDV
Gecikme Cezası
16.12.2019-15.02.2020
165.893,94
29.860,90
67.409,86
Merkez Büro
Kira KDV
Gecikme Cezası
15.07.2019-15.04.2020
30.600,00
5.508,00
15.598,66
Tenis Kafe
Kira KDV
Gecikme Cezası
15.07.2019-15.04.2020
162.000,00
29.160,00
5.352,10
Yüzme Havuzu Satış Yeri
Kira KDV
Gecikme Cezası
30.11.2018-30.08.2019
11.475,00
2.065,50
322,02
Diş Malzeme Satış Yeri
Kira
KDV
20.10.2018-20.07.2019
19.800,00
3.564,00
Gecikme Cezası
581,80
Hastane Kantinleri
Kira KDV
Gecikme Cezası
20.10.2018-20.07.2019
603.000,00
108.540,00
135.034,84
Vakıf İştiraki Şirket
Elektrik
Gecikme Cezası
01.12.2019-31.12.2021
30.643,67
1.190,65
“ “ “
Su
Gecikme Cezası
01.01.2019-31.12.2021
94.832,83
13.595,32
Genel Toplam:
1.536.029,09
Notlar:
Hipermarketin müsteciri Vakıf; diğerlerinin ise Vakıf iştiraki Şirkettir.
Yukarıda belirtilen borçların tamamının vadesi geçmiştir.
Gecikme cezaları, borç tespit tarihi itibariyledir. Alacakların tahsili durumunda güncellenmesi gerekmektedir.
Vakıf iştiraki Şirkete, kira ve fer’i borçları bulunmasına rağmen ihale yasağı getirilmediği ve bu şekilde ihalelere katılma imkânı tanındığı görülmüştür.