Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri kapsamında yüklenicilere yapılmış olan avans ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmadığı görülmüştür.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri” başlıklı 42’nci maddesinde birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde karın veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak, mezkûr yıl beyannamesinde gösterileceği belirtilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Vergi kesintisi” başlıklı 15’inci maddesinde Kamu idare ve kuruluşlarının, iktisadi kamu kuruluşlarının, sair kurumların, ticaret şirketlerinin, iş ortaklarının, derneklerin, vakıfların, dernek ve vakıfların iktisadi işletmelerinin, kooperatiflerin, yatırım fonu yönetenlerin, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbaplarının, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin; kurumlara avanslar da dâhil olmak üzere nakden veya hesaben yaptıkları Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri üzerinden istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben %15 oranında kesinti yapmak zorunda oldukları hususu düzenlenmiştir. Maddenin devamında Cumhurbaşkanı’nın, bu maddede belirtilen vergi kesintisi oranlarını, her bir ödeme ve gelir için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, kurumlar vergisi oranına kadar yükseltmeye ve aynı sınırlar dâhilinde üçüncü fıkrada belirtilen kazançlar için fon veya ortaklık türlerine göre ya da portföylerindeki varlıkların nitelik ve dağılımına göre farklılaştırmaya yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Öte yandan 03.02.2021 tarih 3491 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile söz konusu kesinti oranı %5 olarak belirlenmiştir.

Yukarıda bahsedilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere bir taahhüde bağlı olmak koşuluyla birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri için kamu idare ve kuruluşları tarafından nakden ya da mahsuben yapılan avans ödemeleri üzerinden %5

oranında kesinti yapılması hukuki bir zorunluluktur.

Yapılan incelemede birden fazla takvim yılına sirayet eden bazı yapım işi ihaleleri kapsamında ödenen avanslardan hukuken kesilmesi gereken %5 oranındaki kesintinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup, birden fazla takvim yılına sirayet eden bazı yapım işi ihaleleri kapsamında ödenen avanslardan hukuken kesilmesi gereken %5 oranındaki kesintinin sehven yapılamadığı, ancak daha sonra bu hatanın düzeltildiği, bundan sonraki süreçte bulgudaki tespitler doğrultusunda hareket edileceği belirtilmiştir.

Sonuç olarak birden fazla takvim yılına sirayet eden yapım işi ihaleleri kapsamında ödenen avanslardan %5 oranında kesinti yapılması gerekmektedir.