4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun istisnaları düzenleyen 3 üncü maddesinin (a) bendindeki şartlar oluşmadığı halde, bazı mal alımlarının bu kapsamda değerlendirilerek ihalesiz gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İstisnalar” başlıklı 3 üncü maddesinde, mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinden hangilerinin kanun kapsamı dışında olduğu belirtilmiştir. Söz konusu maddenin a bendinde; kuruluş amacı veya mevzuatı gereği işlemek, değerlendirmek, iyileştirmek veya satmak üzere doğrudan üreticilerden veya ortaklarından yapılan tarım ve hayvancılıkla ilgili ürün alımlarının bu kanunun kapsamı dışında tutulduğu ifade edilmektedir.

Yukarıdaki hükme göre tarım ve hayvancılıkla ilgili ürünlerin doğrudan üreticilerden veya ortaklıklarından ihalesiz olarak satın alınabilmesi için, alımı yapacak kuruluşun, kuruluş amacı veya mevzuatı gereği söz konusu ürünleri işlemek, değerlendirmek, iyileştirmek veya satmak üzere kurulmuş olması veya bu ürünleri işleme, değerlendirme, iyileştirme veya satma işlemlerini yapmakla yasal olarak görevlendirilmiş olması gerekmektedir. Belediyeler, belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kurulmuş olup 5393 sayılı Belediye Kanunu ile belediyelere doğrudan tarım ve hayvancılık ürünlerinin işlenmesi, değerlendirilmesi, iyileştirilmesi veya satılması hususunda bir görev verilmemiştir.

Yapılan incelemede, idarenin bazı malları (bakliyat vb.) ihale yapmaksızın satın aldığı tespit edilmiştir. Alınan bu mallar herhangi bir işleme tabi tutulmadan doğrudan kullanılan mallardır.

İhaleden istisna edilmemiş mal alımlarının, rekabeti sağlayacak şekilde 4734 sayılı Kanun’da yer alan ihale usullerine göre yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.