Şirketin komşu depoda yol açtığı iddia edilen zayiat bedelinin doğrudan temin usulü ile tüketim malzemesi alımı şekilde ödendiği; aynı zaiyata ilişkin önceden ödenen bedelin toplam zayiat bedelinden mahsup edilmediği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesinin (d) bendinde; Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar, diğer idarelerin; beşmilyar Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlarını ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile yapabilecekleri ifade edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliğ’in 22’inci maddesinde ise;

“22.1.1.4. (Değişik: 28/11/2013- 28835 R.G./ 1. md.)Diğer taraftan 22 nci maddeye göre ihtiyaçların karşılanmasında onay belgesi düzenlenmesi, onayı takiben ihale yetkilisince görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılması ve buna ilişkin belgelerin dayanakları ile birlikte onay belgesine eklenmesi zorunludur. İdarelerce gerekli görülmesi halinde, fiyat araştırmaları, ilgili İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yaklaşık maliyetin belirlenmesine ilişkin esas ve usuller çerçevesinde yapılabilir. Ancak doğrudan temin kapsamında yapılan alımlarda fiyat farkı hesaplanmasının öngörülmesi halinde, piyasa araştırması yapılması aşamasında bu hususun belirtilerek fiyat tekliflerinin alınması gerekmektedir.” Hükmü bulunmaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idareler ihtiyaçlarını ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüyle giderebilmektedirler.

25.01.2022-893 tarih/sayılı Yönetim Kurulu kararında; Belpa A.Ş. dağıtım şubesinde 18.05.2021 tarihinde mal kabul esnasında, malzeme getiren tırın zeminde oluşturduğu hasar nedeniyle, zemin altında bulunan komşu işyerine ait deponun tavanında tahribat meydana geldiği, sonraki günlerde oluşan yağış nedeniyle depoda bulunan malzemelerin zayi olduğu ve oluşan zararın karşılanması amacıyla malzemelerin satın alınarak şirket faaliyetlerinde kullanılması için Genel Müdürün yetkilendirildiği ifade edilmektedir.

18.06.2021 tarihli ekspertiz raporunda zayi olan malların değerinin 101.219,38 TL olduğu belirtilmiş olup zararın oluşum şekli ve Belpa A.Ş.’nin kusur oranına ilişkin tevsik edici bilgilere yer verilmemiştir.

Oluşan zarar ve ekspertiz raporu sonucunda zarar gördüğü ifade edilen şekerleme malzemeleri Belpa A.Ş. tarafında doğrudan temin yöntemiyle satın alınmış ve malzemelerin bedeli 100.812,34 TL olarak ilgili firmaya ödenmiştir.

Dosya evraklarının incelenmesinde; sigorta şirketi tarafından oluşan zararın ortak kullanım alanında oluşmuş olması sebebiyle karşılanamayacağının belirtildiği daha sonra ise

15.000 TL hasar ödemesi yapıldığı ve bu tutarın ilgili firmaya ödendiği ancak bu ödemenin zayi olan malzemelerden mahsup edilmediği görülmüştür.

Ayrıca zarar gördüğü iddia edilen şekerleme malzemelerinin muhasebe kayıtları yapılmamış olup malzemelerin ne kadarının kullanıma elverişli olduğu ve şirket faaliyetlerinde kullanıldığına ilişkin bilgi de dosya kapsamında bulunmamaktadır. Alınan şekerleme malzemelerin alındığına dair tutanak bulunmakla beraber, alınan bu malzemelerin nerede ne şekilde kullanıldığı bilinmemektedir.

Dolayısıyla alımı yapılan malzemeler şirketin bir ihtiyacını gidermek için alınmamış olup şirketin sebep olduğu bir zararın tazmini için doğrudan temin yöntemiyle bir alım gerçekleştirilmiştir. Ayrıca beyan üzerine gerçekleştirilen bu zayiat ödemesinde oluşan zaiyatın sorumluluğunun yüzde yüz şirkete ait olduğuna dair herhangi bir tespit ya da rapor da bulunmamaktadır. Ortak kullanım alanı tespit edilen olay yerinin sadece şirket tarafından kullanmadığı aşikar olup, diğer kullanıcılardan kaynaklanma ihtimalleri de düşünülerek sorumluluk tespiti yapılmadan yönetim kurulu kararı ile zaiyatın ödenmesine karar verilmesi basiretli yönetim anlaşıyla bağdaşmamaktadır.

Bunun dışında şirketin önceden ödediği 15000 TL hasar ödemesinin düşülerek ödeme yapılması gerekirken toplam zayiat bedelinin tamamının ödenmesi şirketin fazladan mali yük

altına girmesine sebep olmuştur.

Şirket haklarının ve menfaatlerinin korunması için zayiat ödemelerinde öncelikle şirket sorumluluğunun yetkili kişi ya kişilerce tespit ettirilmesine müteakip gerekli işlemler yapılmalıdır. Sırf karşı tarafın hasar tespitine ve beyana istinaden hareket edilmesi ve ödemenin farklı bir alım şekilde yapılması mevzuata uygun değildir. Yapılan giderlerin gerçek durumu yansıtır şekilde yapılması ve muhasebeleştirilmesi temel muhasebe ilkeleri arasında olup, yapılan işlemlerde bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.