Belediyenin, yol kenarı ve meydanlardaki park yerlerinin (parkomat) işletmesini 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclis kararıyla belediye şirketine devrettiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Şirket Kurulması” başlıklı 26’ncı maddesinde;

“… Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir ” denilmektedir.

Yukarıdaki maddede geçen otopark deyimini yorumlarken 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinin (f ) bendi ile (l) bendinin ayrıştırılması gerekmektedir.

Bahsi geçen (f )bendinde aynen; “Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek;

durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.” denilmektedir.

Aynı maddenin (l) bendinde ise aynen; “Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat vermek.” denilmektedir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7'nci maddesinin (f) bendinde yol kenarlarında işletilen parkomat yerleri, (l) bendinde ise kapalı veya açık otopark alanları ifade edilmekte ve ayrım ortaya konulmaktadır. Parkomat ile otoparkın aynı olmadığı aynı maddede iki ayrı bentte ayrı ayrı ifade edilmesinden anlaşılmaktadır.

Nitekim;

22 Şubat 2018 tarih ve 30340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Otopark Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinin (l) bendinde yol üstü araç park yeri;

“Cadde ve sokak üzerinde, yaya kaldırımından ayrılmış cepte, yolun sağ tarafında veya refüjde yol standartlarına uygun şekilde yatay ve düşey işaretlemeler ile ayrılmış, kullanım süresi görülebilecek şekilde belirtilen, kullanım şartlarına ilişkin diğer hususlar idaresince belirlenen, motorlu veya motorsuz araçların park edebileceği alanı” şeklinde tanımlanarak diğer otopark türlerinden farklı olduğu ve yol üstü araç park yeri şeklinde ifade edilen park yerleri ile otoparklar arasında anılan Yönetmelik'çe de bu şekilde bir ayrıma gidilerek konunun açıklığa kavuşturulduğu görülmektedir.

Büyükşehir Belediyesi, 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesine istinaden sekiz adet ilçedeki parkomatlı park yerlerini (Çayırova, Derince, Gebze, Körfez, İzmit, Kandıra, Karamürsel, Gölcük) 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın Belediye Meclisince belirlenen süre ve bedelle kendi şirketi olan Belde A.Ş’ye devretmiştir.

Kamu idaresi "Yol üstü park yerleri UKOME kararlarında yol üstü otopark/araç park yeri olarak kabul edildiğini ve bu yerlerin 5216 sayılı Kanun’un 26'ncı maddesinde ifade edilen otopark statüsünde olduğunu dolayısıyla devir işleminin mevzuatına uygun olduğunu iddia etse de yukarıda ayrıntılı bir biçimde açıklanan mevzuat gereği otopark ve parkomatlı park yerlerinin ayrı şeylerdir.

Yukarıda yapılan ayrıma dikkat edilirse büyükşehir belediyeleri 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun (l) bendinde belirtilen otoparkların işletmesini aynı Kanun’un 26’ncı

maddesine göre devredebilir. Aynı Kanun’un (f) bendinde belirtilen parkomat yerlerinin kiralanması veya işletmesinin devredilmesi ise 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesine göre değil, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun olarak ihale edilmelidir.