İdarenin 2019 yılında mal alımları için 4734 Sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yaptığı harcamaların yıllık toplamı, bu amaçlar için bütçeye konulan ödeneklerin %10’unu aşmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun“Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“ İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

…

Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir.

…”,

“Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinin (f) bendinde;

“İdarelerin yaklaşık maliyeti ellimilyar Türk Lirasına (2019 yılı için üçyüzbirbin ikiyüzyirmisekiz) kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları pazarlık usulü ile ihale yapılabilir.”

“Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinde;

“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:

…

  1. Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar (2019 yılı için doksanbin üçyüzellisekiz Türk Lirası), diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını (onaltıbin yediyüzseksenaltı Türk Lirasını) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.”,

    “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (ı) bendinde

    ise;

    “ı) Bu Kanunun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10'unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” hükümleri yer almaktadır.

    4734 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına yönelik çıkarılan ve 22.08.2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesi, Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin uygulanmasına ilişkin açıklamaları içermektedir. Anılan maddede; açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usullerinin temel ihale usulü olduğu ve bu temel usullerden biriyle alım yapılamadığı durumlarda diğer usul ve yöntemlerin kullanılabileceği belirtilerek, Kanun’un 21/f ve 22/d maddelerine göre yapılacak alımlarda %10’luk sınırın aşılmasına yönelik olarak Kamu İhale Kurulunun uygun görüşünün alınması için İdarelerce yapılacak başvuruların şartları ve değerlendirme kriterleri hakkında hükümlere yer verilmiştir.

    4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükmü dikkate alındığında; idarelerin aynı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre yapacakları alımlara ilişkin olarak mal veya hizmet alımı ile yapım işi için ayrı ayrı olmak üzere, bu işler için konulmuş ödeneklerin %10’unun aşılmaması kuralının mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Anılan yasal hükümler uyarınca %10 sınırının İdarece takip edilmesi ve bu sınırın aşılacağının anlaşılması halinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesinde yapılan açıklamalara uygun olarak Kamu İhale Kurumuna başvurulması ve Kurulun uygun görüşünün alınması gerekmektedir.

    Yukarıda belirtilen %10’luk sınırın aşılmasında, Kurulun uygun görüşü alınmadan doğrudan temin yönteminin kullanılmaya devam edilmesi halinde ilgili kamu görevlileri, görevlerini kanuni düzenlemelere uygun yerine getirmemiş olacaklardır. Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Görevlilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 60’ıncı maddesinde; doğrudan temin yönteminin kullanılmasına ilişkin olarak ihale yetkililerinin sorumlulukları ve görevlerini kanuni gereklere uygun olarak yerine getirmemeleri durumunda karşılaşacakları yaptırımlarla ilgili hükümler bulunmaktadır.

    İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; İdarece 4734 sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d kapsamında 6.545.744,15 TL’lik mal alımı yapıldığı; mal alımları için bütçeye konan ödeneğin 43.281.196,46 TL ve %10’luk sınırın da 4.328.119,00 Tl olduğu; yıl sonu itibariyle yasal sınırın aşıldığı ve aşan kısım için Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadığı tespit edilmiştir.

    İdarenin yapması gereken ve yaptığı mal alım tutarı tablosu aşağıda gösterilmiştir:

    Tablo 7: İdarenin Yapması Gereken ve Yaptığı Mal Alım Tutarı

    İhtiyaç TürüBütçedeki Yıllık Ödenek (TL)21/f ve 22/d Maddesine Göre Yapılan Harcama Tutarı (TL) (Yapımda 22/d)62/I OranYapılan Alımın Toplam Ödenek İçindeki Oranı
    Mal Alım43.281.196,466.545.744,15%10%15,12
    Yukarıda yer alan denetim tespitine binaen, İdare tarafından; parasal limit dahilinde yapılacak mal alımları konusunda; yapılan satın alma işlemlerinin mevzuata uygun olarak süresinde, EKAP üzerindeki "Doğrudan Temin Kayıt Formu" aracılığı ile kaydının gerçekleştirileceği, ilgili müdürlükler tarafından yapılan satın alma işlemlerinin Mali Hizmetler Müdürlüğüne aylık olarak tablolar halinde bildirileceği, böylelikle takibin tek elden yapılmasının sağlanacağı, yapılan hesaplamalar doğrultusunda %10 limitinin aşılması öngörüldüğü zaman Kamu İhale Kurulu'na başvurularak uygun görüş alınacağını, bulgudaki öneri doğrultusunda gerekli önlemlerin alınacağı ifade edilmiştir.

    Netice olarak; 4734 Sayılı Kanun’un 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler içinde yapılan harcamaların yıllık toplamının, idarenin bütçesine bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unun Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadan aşılmaması gerekmektedir.

Kararla ilgili sorunuz mu var?