Karar Künyesi
Belediye tarafından 580-Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında yer alan tutarların dönem sonu güncelleme ve kapatılmasına ilişkin muhasebe kayıtlarının mevzuata uygun yapılmadığı görülmüştür.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 580-Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabının işleyişini açıklayan 359’uncu maddesinde;
“(1) Geçmiş yıllar olumsuz faaliyet sonuçları hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir.
Borç
Açılış kaydını takiben bir önceki dönem olumsuz faaliyet sonucu bu hesaba borç, 591-
Dönem Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabına alacak kaydedilir.
…
Alacak
Dönem sonunda bu hesabın bölümlenmiş alt hesaplarında kayıtlı tutarlar, sürelerin güncellenmesi amacıyla bu hesaba borç ve alacak kaydedilir.
Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında kayıtlı tutarlardan beş yılı dolduranlar bu hesaba alacak, 500-Net Değer/Sermaye Hesabına borç kaydedilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükmü değerlendirildiğinde, 580-Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabının esas itibariyle borçlu çalıştığı ve 5 yılını dolduran geçmiş yıl olumsuz faaliyet sonuçlarının bu hesaba alacak, 500-Net Değer/Sermaye Hesabına borç kaydedilerek bu hesabı düzenleyici bir işlev gördüğü anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede 580.04-(N-4) Yılına Ait Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında geçmiş dönemden gelen 2.605.039,29 TL’lik tutar olduğu görülmektedir. Bu hesabın yılsonu güncelleme işlemleri gereğince alacak kaydı yapılıp kapatıldığı durumda 580.05-(N-5) Yılına Ait Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabına aktarılması ve bakiye vermemesi gerektiği düşünülmektedir. Fakat bu hesabın borcunda yer alan tutarın kapanış kaydında tekrar borç kaydı yapılması neticesinde hesabın kapanması yerine 5.210.078,58 TL borç bakiyesi vermesi söz konusu olmuştur.
580.05-(N-5) Yılına Ait Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında kayıtlı geçmişten gelen 22.222.484,47 TL’lik tutarın ise 5 yılını doldurması neticesinde Yönetmelik hükmü gereği bu hesaba alacak; 500.09-Geçmiş Dönem Faaliyet Sonuçlarından Aktarılanlar Hesabına borç kaydı yapılarak kapatılması ve 500-Net Değer Sermaye Hesabını bu tutarda azaltıcı işlev görmesi gerektiği düşünülmektedir. Fakat bu hesapta kayıtlı 22.222.484,47 TL’lik tutarın 500.09-Geçmiş Dönem Faaliyet Sonuçlarından Aktarılanlar Hesabına alacak; bu hesaba ise borç kaydı yapılarak dönem sonunda hatalı şekilde kapatılması söz konusudur. Bahsedilen hatalı kayıt neticesinde 580.05-(N-5) Yılına Ait Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabının dönem sonunda 2.605.039,29 borç bakiyesiyle kapanması gerekirken 41.839.929,65 TL borç bakiyesiyle kapandığı anlaşılmıştır.
580-Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabının güncelleme ve kapatma
kayıtlarının mevzuata uygun şekilde gerçekleştirildiği durumda dönem başı 105.933.435,34 TL borç kaydıyla açılmış olan 500.09-Geçmiş Dönem Faaliyet Sonuçlarından Aktarılanlar Hesabının 128.155.919,81 TL borç bakiyesi ile kapatılmasının gerektiği düşünülmektedir. Fakat mevcut hatalı işlemler sonucunda bu hesabın 83.710.950,87 TL borç bakiyesiyle kapatıldığı görülmüştür.
Sonuç olarak 580-Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyetleri Hesabına ilişkin dönem sonu güncelleme ve kapatma kayıtlarının hatalı yapılması neticesinde Belediyenin 2018 yılı sonu itibariyle mali tablolarında 500-Net Değer/Sermaye Hesabı ve 580-Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabının olması gerekenden 44.444.968,94 TL fazla görünmesine sebep olunduğu düşünülmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Bulguda bahsi geçen hatalı güncelleme 02/01/2019 tarih ve 2 numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile düzeltilerek 580.04-(N4) Yılına Ait Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı 2.605.039,29-TL alacak kaydıyla kapatılarak 580.05-(N5) Yılına Ait Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabına aktarılmış ve bakiye vermemesi sağlanmıştır.580.05- (N5) Yılına Ait Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabında kayıtlı 22.222.484,47 –TL 5 yılını doldurduğu için bu hesaba alacak ; 500.09- Geçmiş Dönem Faaliyet Sonuçlarından Aktarılanlar Hesabına borç kaydı yapılarak gerekli düzeltme işlemi yapılmıştır.” denilmektedir.
Sonuç olarak Kamu İdaresi tarafından bulguda belirtilen görüşler doğrultusunda işlem tesis edildiği anlaşılmıştır. Ancak söz konusu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları 2019 yılında yapıldığından 2018 yılı Mali Tablolarındaki hatayı etkilememektedir. Dolayısıyla 2018 yılı Mali Tablolarında yer alan 500 ve 580 Hesaplarının gerçeği yansıtmadığı değerlendirilmektedir.