Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinde (üniversite hastanesinde) görev yapan personele, 375 sayılı KHK’nın Ek 9’uncu maddesine göre yapılan ödemeler ile 2547 sayılı Kanun’un 58/c ve f bentlerine göre yapılan ödemelerin toplu sözleşme hükümleri gereğince mahsuplaşma işleminin hatalı tutarlar üzerinde yapıldığı tespit edilmiştir

Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 Yıllarını Kapsayan 4’üncü Dönem Toplu Sözleşme’nin Üçüncü Bölüm Sağlık ve Sosyal Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme kısmının “Ek ödemenin aylıklarla birlikte ödenmesi” başlıklı 5’inci maddesinde;

“4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Kanunun 58’inci maddesinin (i) fıkrasının üçüncü paragrafı… Uyarınca yapılacak ek ödemeler herhangi bir katkıya bağlı olmaksızın aylıklara ilişkin hükümler uygulanmak suretiyle her ay aylıklarıyla birlikte ödenir. Bu şekilde yapılan ek ödeme tutarı, anılan maddeler uyarınca yürürlüğe konulan yönetmelik kapsamında aynı aya ilişkin yapılacak ek ödeme tutarından mahsup edilir.” denilmektedir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Döner sermaye” başlıklı 58’inci maddesinin i bendinin üçüncü paragrafında;

“(Değişik üçüncü paragraf: 11/10/2011-KHK-666/5 md.) Üniversitelerin (c) ve (f) fıkraları kapsamındaki personeline bu madde uyarınca her ay yapılacak ek ödemenin net tutarı, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9’uncu maddesi uyarınca kadro ve görev unvanı veya pozisyon unvanı itibarıyla belirlenmiş olan ek ödemenin net tutarından az olamaz. Bu kapsamda ek ödemeden yararlanan personele, ayrıca 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9’uncu maddesi uyarınca ödeme yapılmaz.” denilmektedir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9’uncu maddesinin ilk iki paragrafında;

“Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa göre almakta olan personele, … en yüksek Devlet memuru aylığına (ek gösterge dahil), ekli (I) sayılı Cetvelde yer alan kadro ve görev unvanlarına karşılık gelen oranların uygulanması suretiyle hesaplanan tutarda ek ödeme yapılır…

… Bu maddeye göre yapılacak ek ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz…” denilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; Toplu Sözleşme ile 2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin c ve f fıkraları kapsamında döner sermaye ek ödemesi alan personele her ay 375 sayılı KHK’nın ek 9’uncu maddesine göre de ek ödeme (aylıklarla birlikte ödenmesi) yapılması, daha sonra bu iki farklı ödemenin karşılıklı olarak net tutarlar üzerinden mahsup edilmesi, hüküm altına alınmıştır.

375 sayılı KHK’nın ek 9’uncu maddesinde belirtilen ek ödemenin net tutarı, madde metninde belirtilen şekilde hesaplanan brüt tutardan damga vergisi kesintisi yapılması sonucu bulunacak olan tutardır. Bu tip bir ödeme gelir vergisinden istisnadır.

2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinin c ve f fıkraları kapsamında yapılan döner sermaye ek ödemelerinde ise gelir vergisi açısından bir istisna bulunmamaktadır. Dolayısı ile bu tip bir ödemenin net tutarına ulaşmak için madde metninde belirtilen şekilde hesaplanan brüt tutardan gelir ve damga vergisi kesintisi yapılarak net ödeme tutarına ulaşılabilmektedir.

Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezindeki söz konusu mahsuplaşma uygulaması üzerinde yapılan incelemeler neticesinde;

375 sayılı KHK’nın ek 9’uncu maddesindeki ödemenin net tutarının, madde metninde belirtildiği şekilde bulunacak tutardan (gelir vergisi kesilmeksizin) damga vergisi düşülerek bulunması gerekirken, üniversite uygulamasında bu ödemenin de gelir vergisine tabi bir ödemeymiş gibi değerlendirildiği,

Üniversite uygulamasında, 375 sayılı KHK’nın ek 9’uncu maddesinde belirtilen şekilde hesaplanan brüt ek ödeme tutarına, ek ödemelere ilişkin hesaplamaların yapıldığı bilgisayar programı tarafından (nasıl hesaplandığı anlaşılamayan) bir tutar daha eklendiği, bulunan bu yeni tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılarak net tutara ulaşıldığı,

375 sayılı KHK’nın ek 9’uncu maddesindeki ödemenin net tutarının hesaplanmasında; mevzuata uygun bir şekilde hesaplanarak bulanan net tutar ile bilgisayar programı tarafından bulunan net tutarın da aynı olduğu,

Bilgisayar programı tarafından bulunan mahsuplaşmaya esas net tutar aynı olsa da, üniversite tarafından ücret ödemeleri üzerinden hesaplanması gereken vergi miktarının olması gerekenden daha fazla gerçekleştiği, tespit edilmiştir.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinde görev yapan personele, 375 sayılı KHK’nın Ek 9’uncu maddesine göre yapılan ödemeler ile 2547 sayılı Kanun’un 58/c ve f bentlerine göre yapılan ödemelerin toplu sözleşme hükümleri gereğince karşılıklı olarak yapılan mahsuplaşmanın yukarıda açıklanan hükümler doğrultusunda yapılması gerekmektedir.

Bahsedilen sorunun T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Döner Sermaye Saymanlık Müdürlüğünce de kullanılan Döner Sermaye Mali Yönetim Sistemi (DMİS)’ndeki sabit ek ödemelerde gelir vergisi kesilmeden DMİS sistemine giriş yapılamamasından kaynaklandığı, dolayısı ile bulguda belirtilen mahsuplaşma işleminin bu yüzden doğru şekilde yapılamadığı, DMİS sisteminde gerekli düzeltmelerin yapılması sonrası doğru bir mahsuplaşma işleminin gerçekleştirilebileceği, belirtilmiş olup, konunun üniversite tarafından, DMİS sistemini yöneten T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğüne iletilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.