Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin Eyyübiye Belediyesinden takas yolu ile devraldığı

83 adet apartman dairesinin Belediye Kanunu’na aykırı olarak Şanlıurfa İl Emniyet Müdürlüğüne 25 yıllığına tahsis edildiği görülmüştür.

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun “diğer kuruşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;

…

d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür” denilmekte ve aynı maddenin ikinci fıkrasında ise;” Kamu kurum ve kuruluşlarına belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.” ifadeleri yer almaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre belediyelerin mülkiyetindeki taşınmazların diğer kamu idarelerine devir veya tahsis edilebilmesi üç koşulun birlikte gerçekleşmesi şartına bağlanmıştır. Bu koşullardan birincisi; taşınmazın tahsis maksadının belediyenin görev ve sorumluluk alanına girmesi, ikincisi; adına tahsis yapılan kamu idaresinin bu taşınmazı asli görev ve hizmetlerinde değerlendirmesi, üçüncüsü ise; taşınmazların kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılmamasıdır. Taşınmazın tahsisine ilişkin bu koşullardan biri bile sağlanamadığında tahsisin yapılması da mümkün olmayacaktır.

Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi'nin İl Emniyet Müdürlüğüne taşınmaz tahsisi Kanun'un 15’inci maddesi uyarınca pek tabi mümkündür. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus taşınmaz tahsisinin “mahalli müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla” yapılmasıdır. Yani taşınmaz; hizmet binası, karakol veya emniyet araçları için otopark yeri gibi doğrudan kamu hizmetinin yürütülmesinde kullanılacak nitelikte olmalıdır.

Bununla birlikte Şanlıurfa Emniyet Müdürlüğü tahsis konusu taşınmazı, teşkilat kanunları ve diğer kanunlarda kendilerine verilen adli ve idari görevlerin yerine getirilmesi için kullanmalıdır.

Bulgu konusu taşınmaz tahsis işlemi incelendiğinde, yukarıda sayılan şartların sağlanamadığı görülmüştür. Şöyle ki, belediye tarafından tahsis edilen taşınmazlar konut niteliğine haiz apartman daireleridir. Meclis kararında tahsisin gerekçesi olarak “emniyet hizmetlerinde kullanılmak üzere” ifadesi yer alsa da, bu dairelerin İl Emniyet Müdürlüğünce teşkilat mensuplarına lojman olarak tahsis edileceği ortadadır. Bu durumda ise tahsis yasal dayanaktan yoksun kalmıştır. Zira bu durumda yapılan tahsis; mahalli müşterek hizmetlerde ve emniyet müdürlüğünün asli görevlerinde kullanılması ile kamu konutu olarak kullanılmaması şartlarını ihlal etmektedir. İl Emniyet Müdürlüğü mensuplarının ihtiyacı olan kamu konutlarının tahsisi Milli Emlak Genel Müdürlüğünün görev ve sorumluluk alanındadır. En önemlisi ise belediyelerin devir veya tahsis ettiği taşınmazlar kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz ifadesi, Kanun Koyucunun bu yöndeki iradesinin açık delilidir.

Bu itibarla, Kanun’da şüpheye mahal bırakmayacak açıklıkta düzenlenerek yapılamayacağı belirtilen tahsis işleminin yapılmasında mevzuata uygunluk bulunmamaktadır. Kamu idaresi görevli ve sorumlularının kendilerine verilen yetki ve sorumluluk sınırları içerisinde hareket etmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 20.04.2018 tarih ve 171 sayılı kararı ile İlimiz, Eyyübiye İlçesi, Yenice Mahallesi, 5975 ada 1 numaralı parsel, 5976 ada 2 numaralı parsel, 5977 ada 1 numaralı parsel, 5978 ada 1 numaralı parsel, 5979 ada 1 numaralı

parsel, 5980 ada 2 numaralı parsel, 5981 ada 1 numaralı parsel, 5983 ada 1 numaralı parsel, 5984 ada 1 numaralı parsel, ve 5985 ada 1 numaralı parselde kayıtlı bulunan taşınmazlara karşılık takas edilen Eyyübiye İlçesi, Yenice Mahallesi 5331 ada 2 numaralı parselde kayıtlı bulunan kurulu kat irtifaklı 12. Bloktaki l'den 52'ye kadar olan Bağımsız Bölümler ile 13. Bloktaki 1 ‘den 31 'e kadar olan 83 adet Bağımsız Bölümlerin Şanlıurfa İl Emniyet Müdürlüğü hizmetlerinde kullanılmak üzere 25(Yirmibeş) yıllığına tahsis edilmiş ancak Şanlıurfa İl Emniyet Müdürlüğüne Emniyet Hizmetlerinde kullanılmak üzere tahsis edilmiş olan 83 adet dairenin Maliye Hâzinesi adına devredilmesi talebine istinaden "Şanlıurfa İl Emniyet Müdürlüğü'ne 25 yıllığına yapılan tahsis 16.01.2019 tarih ve 08 sayılı Meclis Kararı ile iptal" edilmiş ve söz konusu 83 adet dairenin, Maliye Hâzinesi adına Devredilmesi talebine istinaden 16.01.2019 tarih ve 08 sayılı Meclis Kararı ile Maliye Hâzinesine Devredilmesi uygun

görülmüştür.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında; apartman dairelerinin İl Emniyet Müdürlüğüne yapılan tahsisin iptal edildiği ve bunun yerine Maliye Bakanlığına devredildiği ifade edilmektedir.

Bulguda da açıkça belirtildiği üzere Kanun Koyucu; "kamu kurum ve kuruluşlarına belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.” ifadeleriyle şüpheye mahal vermeyecek şekilde iradesini ortaya koymaktadır.

Bulguya konu edilen taşınmazların tahsis işleminin iptal edilerek yöntem değişikliği ile "devir" haline getirilmesi söz konusu işlemi mevzuata uygun hale getirmemektedir.

Bahse konu olan devir işleminin konusu apartman daireleri olduğundan konut dışında kullanımı mümkün değildir. Bu sebeple bulgu metninde belirtilen mevzuat hükümlerine göre hareket edilmelidir. Müteakip denetimlerde Maliye Bakanlığına devredilen apartman dairelerinin kullanım amacı kontrol edilecektir.