05.07.2019 tarihinde belediye şirketine ayni sermaye olarak devredilen 247 adet taşınmaz için bu tarihten sonra belediye bütçesinden harcamalar yapıldığı ve belediye personellerinden bazılarının devredilen taşınmazlarda belediye şirketinin emrinde çalıştırıldığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Ayni sermaye konulabilecek malvarlığı unsurları” başlıklı 342’nci maddesinde, “Üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz ve tedbir bulunmayan, nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olamaz” denilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinde, Belediyenin giderleri olarak; Belediye binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı, bakımı ve onarımı için yapılan giderler, Belediyenin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş, ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile diğer giderler, Her türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri, Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler, Belediye zabıta ve itfaiye hizmetleri ile diğer görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler, Belediyenin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve katıldığı birliklerle ilgili ortaklık payı ve üyelik aidatı giderleri, Mezarlıkların tesisi, korunması ve bakımına ilişkin giderler, Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ile sigorta giderleri, Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar, Dava takip ve icra giderleri, Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri, Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler, Yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve proje giderleri, Sosyo-kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler, Belediye hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve araştırması giderleri, Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer giderler, Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak harcamalar, İmar düzenleme giderleri ve Her türlü proje giderleri sayılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Menemen Belediyesinin kendi şirketine sermaye artırımı olarak Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde nakdi artırım yapabileceği gibi, ayni sermaye olan taşınmaz veya haklarının şirkete devredilmesi şeklinde de sermaye artırımı yapabileceği, ancak ayni sermaye olarak verilen

taşınmaz veya haklar için verildiği tarihten sonra belediye bütçesinden herhangi bir harcama yapılamayacağı açıktır. Sermaye artırımında Ticaret Kanunu hükümlerinin yanında 5393 sayılı Kanun hükümleri de dikkate alınmalıdır. Hem devralan şirket hem de devreden Menemen Belediyesi ayrı tüzel kişiliğe sahip olup, ayrı bütçelere sahiptirler.

Menemen Belediye meclisinin 05.07.2019 tarih ve 78 numaralı meclis kararında, 247 adet taşınmazın üst kullanım (işletme) haklarının 10 yıl süreyle ayni sermaye olarak MENAŞ şirketine verilmesi oybirliği ile kabul edilmiştir.

Yapılan inceleme neticesinde, 2019 yılı içerisinde belediye tarafından taşınmazların şirkete devredildiği tarih olan 05.07.2019 tarihinden sonra söz konusu taşınmazlar için harcamalar yapıldığı görülmüştür. Ayrıca aynı süreç içerisinde bazı taşınmazlarda çalıştırılan personellerin de belediye personeli olduğu ve bu personellerin maaşlarının belediye tarafından ödenmesine rağmen fiili hizmetlerini şirkete karşı yerine getirdikleri tespit edilmiştir. Söz konusu taşınmazlar için devir sonrası 1.848.668,58TL harcama yapılmıştır. Şirkete devredilen yerlerde çalışan belediye personelleri için devir tarihi sonrası belediye bütçesinden toplamda 1.190.719,30TL personel gideri yapılmıştır. Belediye meclisi kararıyla 247 adet taşınmazın işletme hakkı 10 yıl süreyle ayni sermaye olarak verildiğine göre, bu tarihten sonra belediye bütçesinden yapılan giderler ayni sermayenin bir unsuru olamaz. Burada belirli olmayan ve öngörülemeyen gider yapılması söz konusudur.

Ayni sermaye olarak verilen 247 adet taşınmazın işletme hakkının devri sonrası belediye bütçesinden yapılan toplam 3.039.387,88TL (1.848.668,58+1.190.719,30) giderin şirketten talep edilerek idari ve hukuki sürecin işletilmesi ve şirkete ait giderlerin belediye bütçesinden karşılanmaması gerekir.

Tablo 6: Yapılan Harcamalara İlişkin Tablo

Harcamanın Türü	Tarihi	Harcamanın Yapıldığı İlgili Taşınmaz	Harcama Tutarı
Mal Alımı	05.11.2019	Emirâlem Zeytin Yağı Fabrikası	7.901,01
Mal Alımı	23.07.2019	Karakılçık Buğdayının Deneme Ekim Alanı ve Üzüm Bağı	49.560,00
İşçilerin Yemek Bedeli	30.07.2019	730,05
Mal Alımı	20.08.2019	2.742,32
Mal Alımı	20.08.2019	12.000,00
Mal Alımı	12.09.2019	3.889,28
Mal Alımı	25.09.2019	3.595,46
Mal Alımı	31.10.2019	7.882,40
Mal Alımı	01.11.2019	885,00
Mal Alımı	08.07.2019	Tepe Sosyal Tesisleri	15.031,21
Mal Alımı	07.08.2019	3.304,00

Klima Tamir Bedeli	10.10.2019		8.142,00
Hizmet Alımı	16.10.2019	105.143,90
Yapım İşi	16.10.2019	51.802,00
Onarım Bedeli	16.10.2019	104.336,78
Mal Alımı	25.11.2019	1.770,00
Mal Alımı	03.10.2019	Emirâlem Engelsiz Yaşam Merkezi	1.420,42
Hizmet Alımı	09.10.2019	8.850
Mal Alımı	16.10.2019	179,97
Mal Alımı	14.10.2019	253.863,11
Mal Alımı	14.10.2019	270.802,44
Mal Alımı	15.10.2019	418,70
Mal Alımı	17.10.2019	71.336,90
Mal Alımı	17.10.2019	57.023,50
Mal Alımı	17.10.2019	70.210,00
Mal Alımı	17.10.2019	55.165,00
Mal Alımı	17.10.2019	34.149,20
Mal Alımı	17.10.2019	27.140,00
Mal Alımı	21.10.2019	7.906,00
Hizmet Alımı	21.10.2019	9.770,40
Hizmet Alımı	22.10.2019	3.068,00
Hizmet Alımı	23.10.2019	101.480,00
Mal Alımı	06.11.2019	253.863,11
Mal Alımı	08.11.2019	34.515,00
Mal Alımı	08.11.2019	15.747,10
Mal Alımı	08.11.2019	3.179,51
Hizmet Alımı	11.11.2019	4.000,00
Mal Alımı	15.11.2019	397,95
Bakım ve Onarım Bedeli	19.11.2019	1.357,00
Mal Alımı	21.11.2019	1.475,00
Mal Alımı	25.11.2019	15.977,20
Mal Alımı	26.11.2019	2.335,00
Mal Alımı	29.11.2019	8.379,00
Mal Alımı	04.12.2019	102.353,20
Mal Alımı	05.12.2019	5.330,06
Mal Alımı	25.12.2019	29.494,40
Bakım Bedeli	31.12.2019	18.762,00
Toplam	1.848.664,58

Şirkete devredilen yerlerde çalışan belediye personelleri için devir tarihi sonrası belediye bütçesinden yapılan harcamalar da aşağıdaki tablo da belirtilmiştir.

Tablo 7: Personel Giderine İlişkin Tablo

Harcama Türü	Kişi Sayısı	Harcamanın Yapıldığı İlgili Taşınmaz	Harcama Tutarı
Personel Gideri	22	Emirâlem Engelsiz Yaşam Merkezi	226.350,95
Personel Gideri	10	Cumhuriyet meydanında yer alan otopark	132.636,44
Personel Gideri	10	Egekent-2 Kafeterya	144.173,01
Personel Gideri	3	Türkelli Bağ evi	67.568,40
Personel Gideri	3	Emirâlem Zeytinyağı Fabrikası	45.290,21
Personel Gideri	12	Park Kafe	218.089,62
Personel Gideri	18	Tepe Sosyal tesisleri	356.610,67

Toplam 1.190.719,30

Ayni sermaye olarak verilen taşınmazlar için devir sonrası belediye bütçesinden herhangi bir harcama yapılmaması sağlanmalıdır.