İdarenin önemli gelir kaynaklarından olan birçok vergi ve harç 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda düzenlenmiştir. Söz konusu Kanun’un 24.05.2013 tarih ve 6487 sayılı Kanun’la değişik 96’ncı maddesinin (A) fıkrasında Cumhurbaşkanının bu Kanun’da en az ve en çok miktarları gösterilen vergi ve harçların tarifelerini belediye grupları itibarıyla tayin ve tespit edeceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı fıkraya 6527 sayılı Kanun ile eklenen ikinci paragrafta ise Kanun’un 15’inci maddesinde (ilan ve reklam vergisi), 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (III) numaralı bendinde (eğlence vergisi), 56’ncı maddesinde (işgal harcı), 60’ıncı maddesinde (tatil günlerinde çalışma ruhsat harcı) ve 84’üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde (iş yeri açma izin harcı) yer alan maktu vergi ve harç tarifelerinin Kanun’da belirtilen en alt ve en üst sınırları aşmamak şartıyla mahallin çeşitli semtleri arasındaki sosyal ve ekonomik farklılıklar göz önünde tutularak ilgili belediye meclislerinin önerisi, İçişleri Bakanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca tespit edileceği belirtilmiş, tespit edilen bu tutarların, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılacağı ifade edilmiştir.

Bu madde uyarınca 45 seri no.lu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği yayımlanmış, belediyelerin söz konusu tarife tespitleri için yapacakları çalışmalar detaylı bir şekilde anlatılmıştır.

Cumhurbaşkanınca tespit yapılıp tarifeler tamamlanıncaya kadar geçecek sürede harç ve vergilerin nasıl uygulanacağı ise 2464 sayıl Kanun’un Geçici 7’nci maddesinde hüküm

altına alınmıştır. Bu maddeye göre mezkûr devrede belediyeler tarafından 2013 yılında uygulanmak üzere belediye meclislerince belirlenmiş olan maktu vergi ve harç tarifelerinin uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

İdareye ait tarife cetvelleri ve gelir kayıtları üzerinde yapılan incelemeler neticesinde; Cumhurbaşkanınca tespit edilmesi gereken maktu vergi ve harçlar için İdare tarafından gerekli çalışmanın yapılmadığı, buna rağmen 2013 yılında Belediye Meclisince kararlaştırılan tarifenin uygulanmadığı, 2018 yılı Tarife Cetvelinde 2013 yılı tarifelerinin hatta Kanuni sınırların üzerinde vergi ve harç tutarları belirlendiği görülmüştür.

İlan ve reklam vergisi tutarlarının düzenlendiği Kanun’un 15’inci maddesinde yer alan tablonun 1’inci sırasında belirtilen tarife 2013 yılında 50 TL/m2, 4’üncü sırasında belirtilen tarife 75 TL/m2 olarak belirlenmesine rağmen 2018 yılında söz konusu tarifeler için sırasıyla 100 TL/m2 ve 150 TL/m2 şeklinde belirlemeler yapılmıştır.

Eğlence vergisinin düzenlendiği Kanun'un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (III) numaralı bendi için 2013 yılı Tarife Cetvelinde 8-9 TL maktu vergi tutarı yer almasına rağmen 2018 yılında söz konusu bent için 10,83 TL ile 51,92 TL arasında değişen miktarlarda maktu vergi alınacağı karara bağlanmıştır.

Aynı şekilde işgal harcının düzenlendiği Kanun’un 56’ncı maddesi uyarınca 2013 yılında belirlenen harç tutarları her metrekare için günde 4-9 TL arasında iken 2018 yılında söz konusu madde için belirlenen tutarlar 7,50 TL ile 20 TL arasında değişmektedir. Kaldı ki söz konusu harç için 2013 yılında belirlenen tutarların da mevzuata uygun olduğu söylenemez. Zira Kanun’da alt ve üst sınırlar açıkça belirtilmiş ve üst sınır olarak satışı yapılan büyükbaş hayvan başına 5 TL diğer işgallerde genel olarak 2,5 TL öngörülmüştür.

Kanun’un iş yeri açma izin harcının düzenlendiği 84’üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi için 2013 yılı Tarife Cetvelinde metrekare başına 2-2,5 TL gibi belirlemeler yapılmasına rağmen 2018 yılında söz konusu bent için metrekare başına 3 TL maktu harç alınması karara bağlanmıştır. Yukarıdaki paragrafta yer alan Kanun’a aykırılık aynen bu belirlemede de söz konusudur. Zira bu bent için kanunen belirlenebilecek üst sınır metrekare başına sadece 1 TL’dir.

Sonuç olarak; Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilmesi gereken maktu vergi ve harçlar için gerekli işlemlerin İdare tarafından yerine getirilmemesi, söz konusu vergi ve harç miktarlarında 2013 yılı tarifelerinin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Söz konusu tarifelerin

kullanılmamasının Kanun’un amir hükmüne açık aykırılık oluşturduğu aşikârdır. Bununla birlikte 2013 yılı tarifelerinin kullanılması aradan geçen uzun süre zarfına rağmen tarifelerin güncellenmemesine sebebiyet verecek ve Kurum gelirlerinde ciddi miktarlarda azalışa neden olacaktır. Bu nedenle mezkûr tespit yapılıncaya kadar söz konusu vergi ve harçlar için 2013 yılı tarifelerinin kullanılması gerekliliği ile beraber, Cumhurbaşkanlığınca tespitin yapılması için gerekli çalışmaların ivedilikle tamamlanması İdare gelirleri açısından önem arz etmektedir.

Kamu idaresi cevabında; özetle 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun Vergi ve harç tarifelerinin tespiti başlıklı 96.maddesinde yer alan hükme yer verilerek Belediye Meclisince karar alınarak, Cumhurbaşkanlığı Makamına sunulacağı ve uygulamanın düzeltilmesine ilişkin çalışmalar yapılacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında Belediye Meclisince karar alınarak, Cumhurbaşkanlığı Makamına sunulacağı ve uygulamanın düzeltilmesine ilişkin çalışmalar yapılacağı belirtilmiş, ancak düzeltmelerin yapıldığına ilişkin kanıtlayıcı herhangi bir bilgi ve belge gönderilmemiştir. Bu nedenle bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.