Büyükşehir Belediyesinde üç personelin unvan değişikliği sınavına girmeden Dalgıç kadrosuna atandığı görülmüştür.

Atamanın yapıldığı tarihte yürürlükte olan 04.07.2009 tarih ve 27278 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’in “Görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolar” başlıklı 5’inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde dalgıç sayılmış, “Unvan değişikliği sınavına tabi olan kadrolara atanacaklarda aranacak genel şartlar” başlıklı 8’inci maddesinin birinci fıkrasında, unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda unvan değişikliği sınavında başarılı olmak ile yükseköğrenim mezunu olanların 1-4 dereceli kadrolara atanmaları için 657 sayılı Kanunun 68’inci maddesinin (B) bendinde belirtilen süre kadar hizmeti bulunmak gerektiği, “Unvan değişikliği suretiyle atanacaklarda aranacak özel şartlar” başlıklı 9’uncu maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde, dalgıç kadrosuna atanabilmek için; en az ortaöğretim mezunu olmak ile özel mevzuatında öngörülen diploma veya kurs bitirme belgesine sahip olmak gerektiği belirtilmiştir. 02.07.2020 tarih ve 31173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’ te de dalgıç kadrosuna atanabilmek için unvan değişikliği sınavında başarılı olmak gerekmektedir.

Sayıştay Taslak Denetim Raporunda sicil numaralı belirtilen üç kişi 14.06.2016 tarihinde unvan değişikliği sınavına girmeden dalgıç kadrosuna atanmıştır.

Kamu görevlilerinin ilk kez bir göreve atanırken ya da görevde yükselme suretiyle üst göreve atanırken söz konusu görevin gerektirdiği nitelikleri taşıması zorunludur. Bu zorunluluk atama tarihi bakımından geçerli olduğu gibi görevin sürdürüldüğü süre zarfı yönünden de

taşınması gereklidir. Bu çerçevede ilgililerin atanırken söz konusu kadroya atanabilmek için gereken sınav şartını taşımadıkları açıktır. Bir görev için öngörülen koşulların taşınmaması halinde bu görevin belirli bir süre yürütülmüş olması ilgili lehine kazanılmış hak oluşturmaz. Söz konusu koşulların atama süresince de taşınması zorunlu olduğundan bu koşulun taşınmadığının daha sonra tespit edilmesi bu kişinin bu kadroda çalışmasına hukuki engel oluşturur. İlgilinin gerekli koşulları taşımadan kadroya atandığı anlaşıldığında bu görevi yürütebilmesine olanak da bulunmamaktadır. İdari yargı, istikrarlı olarak koşullarını taşımadığı halde yapılan atamanın açık hata kapsamında olduğu ve bu nedenle yapılan ödemelerin her zaman geri alınacağına dair kararlar vermektedir. Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararlarında belirtildiği üzere kazanılmış hak, hakkın elde edildiği tarihteki düzenlemelere (mevzuata) uygun edilmesi halinde geçerlidir. Hakkın elde edildiği tarihteki düzenlemelere (mevzuata) uygun elde edilmeyen hak, kazanılmış hak olarak değerlendirilemez.

Kamu idaresi cevabında, Yönetmelik’in 9 ve 19 ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 76’ncı maddesi ve 5216 sayılı Kanun’un 18’inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi gereği 14.06.2016 tarihinden geçerli olmak üzere naklen atamalarının yapıldığı ifade edilmiştir. 657 sayılı Kanun’un 76’ncı maddesindeki hüküm memurların görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68’inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atanabileceğini düzenleyen maddedir. Böyle bir düzenlemenin olması işin doğası gereğidir. Ancak bu hüküm kişinin şartları sağlamadığı bir kadro veya unvana naklen atanacağını göstermemektedir. Sonuç olarak Kanun’un 76’ncı maddesi hükmü naklen atamayı düzenlemekte olup, Yönetmeliğe aykırı elde edilen kadro unvanı ile ilgili bir düzenleme içermemektedir. Kamu idaresi cevabında belirtilen, Yönetmelik’in “Hizmet grupları arasında geçişler” başlıklı 19’uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan hükmün unvan değişikliği sınavına tabi kadrolarda uygulanması mümkün değildir.

Unvan değişikliği sınavına girmeden dalgıç kadrosuna yapılan atamaların iptali sağlanmalıdır.