Karar Künyesi
İdarenin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan alanlardaki işletmelerde çeşitli eğlence hizmetleri ifa edilmesine karşın bu işletmelerden eğlence vergisi tahsil edilmemektedir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir belediyesinin gelirleri” başlıklı 23’üncü maddesinde;
…
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan oran ve esaslara göre büyükşehir belediyesince tahsil olunacak at yarışları dahil müşterek bahislerden elde edilen Eğlence Vergisinin % 20’si müşterek bahislere konu olan yarışların yapıldığı yerin belediyesine, % 30’u nüfuslarına göre dağıtılmak üzere diğer ilçe (…) belediyelerine ayrıldıktan sonra kalan % 50'si.
Büyükşehir belediyesine bırakılan sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme yerleri ile yeşil sahalar içinde tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları.
7 nci maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde belirtilen alanlar ile bu alanlara cephesi bulunan binalar üzerindeki her türlü ilân ve reklamların vergileri ile asma, tahsis ve bakım ücretleri” hükmü yer almaktadır.
Diğer yandan, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nda, Kanun’un 17 ve 21’inci maddelerinde belirtilen ve belediye sınırları ile mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetlerinin eğlence vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.
Kanunun 20’nci maddesinde; vergi matrahının, biletle girilen yerlerde, eğlence vergisi hariç olmak üzere bilet bedeli olarak sağlanan gayri safi hasılatın (bilet bedeli dışında bağış veya başka adlar altında alınan paralar dâhil) olacağı; biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinde ise, verginin işin mahiyetine göre çalışılan her gün için bu Kanunun 96’ncı maddesine göre tespit edilen miktarın esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Kanun’un 21’inci maddesinde, eğlence vergisinin konusuna giren faaliyetler sayılmış olup maddenin (I/5) numaralı bendinde; sirkler, lunaparklar, çalgılı bahçeler ve benzerlerinden
%20 oranında, (I/4) numaralı bendinde de; spor müsabakaları, at yarışları ve konserlerden %10 oranında vergi alınacağı ifade edilmiştir.
2464 sayılı Kanun’un eğlence vergisine ilişkin “Verginin ödenmesi” başlıklı 22’nci maddesinde ise;
“Vergi biletle girilen yerlerde bilet bedellerine eklenmek suretiyle hesaplanır ve belediye tarafından özel damga konulması sırasında ödenir. Bu suretle alınan biletlerin kullanılmadan iadesi halinde peşin olarak ödenen vergi geri verilir.
Genel ve Katma Bütçeli idarelerle İl Özel İdareleri ve köyler tarafından yürütülen spor müsabakaları, at yarışları ve benzeri faaliyetlerde bilet bedeli ile birlikte alınan vergi takip eden 20 gün içinde ilgili belediyeye ödenir.
Müşterek bahislerde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye bir beyanname ile bildirilir ve aynı sürede ödenir.
Biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinde her aya ait vergi o ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye yatırılır.” denilmektedir.
Yukarıda zikredilen mevzuat hükümlerine göre; İdarenin mülkiyetindeki veya tasarrufuna bırakılan yerlerdeki sosyal ve kültürel tesisler, spor, eğlence ve dinlenme yerleri ile yeşil sahalar içinde faaliyet gösteren işletmelerden tahsil edilecek her türlü belediye vergi, resim ve harçları Büyükşehir Belediyesinin geliridir.
Öte yandan, biletle girilmeyen konser vb. eğlence hizmetleri sunan yerlerden; belirlenecek günlük tutar kadar vergi alınacak olup biletle girilen yerlerden ise bilet bedelinin
%10’u oranında vergi alınması gerekmektedir.
İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; aşağıdaki tabloda görülen İdarenin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan yerlerde, eğlence faaliyeti yürüten işletmelerin bazılarından eğlence vergisi tahsil edilmediği veya eksik tahsil edildiği tespit edilmiştir.
Tablo 15: İdarenin Mülkiyetinde veya Tasarrufunda Olan Yerler
Yer | Açıklama |
Lütfi Kırdar Kongre Salonu | 5216 23/d Belediyeye Bırakılan Yer |
Haliç Kongre Merkezi | Belediye Mülkü |
Cemal Reşit Rey Konser Salonu | Belediye Mülkü |
Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu | 5216 23/d Belediyeye Bırakılan Yer |
Volkswagen Arena | 5216 23/d Belediyeye Bırakılan Yer |
İstanbul Akvaryum | Belediye Mülkü |
Yunus Gösteri Merkezi Aquaworld | Belediye Mülkü |
İsfanbul | Belediye Mülkü |
Feshane | 5216 23/d Belediyeye Bırakılan Yer |
Marmara Forum AVM | Ruhsat verilen AVM |
Vialand AVM | Belediye Mülkü |
Aqua Florya AVM | Belediye Mülkü |
Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından eğlence vergisinin tahsilât işlemlerinin devam etmekte olduğu, bilet satış raporlarının istenmesi ve işletme sahiplerine periyodik yazılar yazılması suretiyle kontrol sisteminin bulgu doğrultusunda oluşturulduğu ve kontrol sistemi ile birlikte tahsilât oranının arttığı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; büyükşehir belediyesi mülkiyetinde veya tasarrufunda olan yerlerde yürütülen eğlence faaliyetlerinin tespit edilmesi, içinde eğlence hizmeti verilen tüm yerler için kontrol sistemi kurularak belediyenin gelir kaybının önüne geçilmesi ve buna bağlı olarak da eğlence vergisinin tahsil edilmesi gerekmektedir.