İdare tarafından kiraya verilen taşınmazın şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak kullanılmamasına rağmen gerekli yaptırımların uygulanmadığı görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Müteahhit veya müşterinin sözleşmenin bozulmasına neden olması” başlıklı 62’nci maddesinde; sözleşme yapıldıktan sonra 63’üncü maddede yazılı hükümler dışında müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatın gelir kaydedileceği, sözleşmenin feshedilerek hesabın genel hükümlere göre tasfiye edileceği ve gelir kaydedilen kesin teminatın, müteahhit veya müşterinin borcuna mahsup edilemeyeceği ifade edilmektedir.

Söz konusu Kanun’un “İdarelerce İhalelere Katılmaktan Geçici Yasaklama” başlıklı 84’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; üzerine ihale yapıldığı halde usulüne göre sözleşme yapmayan istekliler ile sözleşme yapıldıktan sonra taahhüdünden vazgeçen ve mücbir sebepler dışında taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen müteahhit veya müşteriler hakkında da, ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, bir yıla kadar ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verileceği belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyen kiracıların sözleşmelerinin feshedilip, teminatlarının gelir kaydedilmesi ve bu kiracıların ihalelere katılmaktan geçici olarak yasaklaması için ilgili bakanlığa bildirilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, İdare tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ihale edilen taşınmazın, ihale şartname ve sözleşmelerinde belirtilen taahhütlere uygun olarak kullanılmamasına rağmen yükleniciye mevzuatında, şartnamelerinde ve sözleşmelerinde öngörülen yaptırımların uygulanmadığı tespit edilmiştir.

Kafeterya kiraya verilmesi işine ait idari şartnamenin “Yüklenicinin Sorumlulukları ve Genel Şartları” başlıklı 19’uncu maddesinde,

“19.4-Yüklenici, Kafeteryanın belediyenin muvafakatini almadan kullanım amacını karekterini ve yerini değiştiremez. Ancak, Yüklenicinin yazılı önerisi ve belediyenin onayı ile gelişen teknolojik ürünler yerleştirilebilir. Yüklenici bu tür değişiklikler için belediyeden hiçbir ücret talep etmeyecektir.

19.9-İhale konusu Kafeteryanın amacına ve sözleşme şartlarına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığının denetimi ve kontrolü idare tarafından yapılacaktır. Sözleşmeye aykırılık tespit edildiği takdirde, idare sözleşmeyi 2886 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak fesh eder.” düzenlemeleri bulunmaktadır.

“Sözleşmenin Sona Ermesi, Fesih ve Tahliye” başlıklı 22’nci maddesinde ise, yüklenicinin sözleşme ve eklerinin şartlarına ve yasa hükümlerine aykırı davranması halinde idarenin sözleşmeyi tek taraflı fesih hakkının olduğu ifade edilmiştir.

18.01.2016 tarihinde İdare ile Kiracı İzmir Ekonomi Üniversitesi arasında imzalanan ihale sözleşmesinin 10’uncu maddesinde, İdarenin izni olmadan kiraya verilen yerin genişletilemeyeceği, değiştirilemeyeceği ve amacı dışında kullanılamayacağı; sözleşmenin 12’nci maddesinde, kiracının kiralanan yeri amacı dışında kullanması, taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi hallerinde kira sözleşmesinin tebligat yapmaya gerek olmaksızın idarece feshedileceği ve kesin teminatın gelir kaydedilip cari yıl kira bedeli kadar tazminat tahsil edileceği belirtilmiştir.

Yerinde yapılan denetim sonucunda, kafeterya olarak işletilmesi gereken taşınmazın mevcut durumda Psikoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (PUAM) olarak işletildiği tespit edilmiştir. Şartname ve sözleşme hükümleri çerçevesinde kiracının taşınmazın kullanım şeklini değiştirmesine yönelik İdareden muvafakat ya da izin alıp almadığı hususu sorgulanmış olup İdare tarafından bu kapsamda herhangi bir belge ibraz edilmemiştir.

Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde, Belediyenin kiraya vermiş olduğu taşınmaz ile ilgili kullanım şeklinin kiracı tarafından değiştirilmesi nedeniyle şartname, sözleşme ve Kanun hükümleri gereği yasal işlemlerin başlatılması gerektiği değerlendirilmektedir.