Yapım işlerine ilişkin bazı ihaleler kapsamında Yapım İşleri Genel Şartnamesi ve sözleşme hükümlerine aykırı olarak iş programlarının süresinde hazırlanmadığı görülmüştür.

Yapım işlerine ait sözleşmelerin “İş programı” başlıklı 12’nci maddelerinde; “(1) Yüklenici, iş programını yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde, sözleşme bedeli üzerinden bir günde yapılması gereken iş tutarını hesaplayarak, ödeneklerin yıllara göre dağılım esasları ile varsa işin kısımları ile bitirme tarihlerini de dikkate alarak İdarece verilen örneklere uygun olarak hazırlar. Bu programda ayrıca; iş kalemleri, aylık imalat ve iş miktarları, (ihzarat ödemesi öngörülen işlerde ihzaratı) yıllık ödenek dilimleri ve bunların aylara dağılımı gösterilir ve iş programı en az dört nüsha hazırlanarak onaylanmak üzere İdareye teslim edilir.

(3) İş programının hazırlanması ve uygulanması ile ilgili diğer hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” hükümleri yer almaktadır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş programı” başlıklı 17’nci maddesinde ise yüklenicinin, sözleşme veya eklerinde belirlenen süre içinde idarece verilen örneklere uygun bir iş programını hazırlayarak onaylanmak üzere idareye teslim edeceği, İdarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorunda olduğu, İdarece gerekli görülen hallerde yüklenici tarafından belirli sürede revize iş programı düzenlenerek İdarenin onayına sunulmak durumunda olduğu, hükme bağlanmıştır.

Yapılan inceleme sonucunda, bazı yapım işlerine ilişkin olarak yükleniciler tarafından kendilerine yer tesliminden itibaren süresinde iş programlarını İdareye teslim etmedikleri; bazı iş programlarında ise yüklenicinin iş programı teslimi ve İdarenin onayına ilişkin tarihlerin mevcut olmadığı, revize iş programı düzenlenmesi gerekli hallerde sürelere uyulmadığı tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 4’üncü maddesinde iş programı, yüklenicinin, işin süresi ve varsa iş kısımlarına ait bitirme tarihleri ile yıllık ödeme miktarlarını da dikkate alarak, yapım işine ait iş kalemlerini/gruplarını, imalatların niteliğini, teknik özelliğini ve yapım sürelerini esas alarak aylık imalatı ve iş miktarlarını, ihzarat ödemesi öngörülen işlerde ihzaratı, yıllık ödenek dilimlerini ve bunların aylara dağılımını ayrıntılı olarak gösterdiği program, şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre, yapım işlerine ait yıllık ödenek tutarları idare tarafından belirlenir ve yüklenici de bu ödenek tutarlarına göre gün, ay ve yıl bazında yapılacak imalat miktarlarını ve harcama tutarını belirler. Bu bağlamda, yapılması gereken işlerin planlanması, takibi ve denetimi ile aylık olarak ödenecek hakediş tutarlarının belirlenmesi, oluşturulan iş programları üzerinden gerçekleştirilir.

Bununla birlikte, iş programı ve revize iş programının etki ettiği önemli bir unsur da fiyat farkı hesabıdır. Yükleniciye ödenecek fiyat farkı, imalatın iş programına uygunluğuna göre hesaplanır. Özellikle yüklenicinin iş programında öngörülen aylık iş tutarının gerisinde kaldığı durumlarda, sonraki ayda yapılacak işler için fiyat farkı hesabı, eksik gerçekleşen iş miktarı tamamlanıncaya kadar, uygulama ayı ile ödenek ayı endeksi kıyaslanarak düşük olan endeks üzerinden hesaplanır. Dolayısıyla iş ve revize iş programlarında sürelere uyulmaması, yapım işindeki imalatların ve iş miktarının hangi zaman aralıklarında yapılacağının tespitini güçleştirerek fiyat farkı hesabının hatalı yapılmasına sebebiyet verebilecektir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar doğrultusunda, idare tarafından iş programının süresinde hazırlanması, onaylanması ve işin takibinin iş programına göre yapılması gerekmektedir.