Yenimahalle Belediyesi uhdesinde bulunan taşıtların bazı kişi, dernek ve vakıflarla çeşitli kuruluşlara gezi, toplantı ve özel nitelik taşıyan düğün, nikâh gibi etkinlikler için tahsis edildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanununun 14’üncü maddesinde, belediyelerin görev ve sorumlulukları düzenlenmiştir. Bunlardan birisi de kültür ve sanat, turizm ve tanıtım hizmetlerini yerine getirmek amacıyla etkinlikler ve organizasyonlar gerçekleştirme, programlar tertip etme, mahalli müşterek nitelikte olmak kaydıyla sosyal belediyecilik anlayışı çerçevesinde faaliyetler yürütmesidir. Yine 15’inci madde ile belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmak yetkisi verilmiştir. Bu doğrultuda mezkûr Kanunun 60’ncı maddesinde sayılan, sosyo-kültürel, sanatsal ve bilimsel etkinlikler için yapılan giderler ile tanıtım, fuar ve organizasyon giderleri belediye giderleri arasında sayılmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 48’inci maddesinde, kamu idarelerinin, taşınırların yönetimi, kaydı, muhafazası ve kullanımından sorumlu olduğu, malların edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemlerinin mevzuatında öngörülen kurallar dâhilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılacağı, bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verenlerin sorumlu olacağı belirtilmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanununun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinde, belediyenin taşınır mallarını idare etme görevinin belediye başkanında olduğu ifade edilmektedir.

Taşınır malların kullanımı, muhafazası ve kontrolüne ilişkin usul ve esasları düzenleyen Taşınır Mal Yönetmeliğinde, harcama yetkililerinin taşınırların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak edinilmesinden, kullanılmasından; kamu idarelerine ait taşınırların muhafazası ile görevli olan veya kendilerine kullanılmak üzere taşınır teslim edilen kamu görevlilerinin bu taşınırları en iyi şekilde muhafaza etmek ve veriliş amacına uygun bir şekilde kullanmasından sorumlu olduğu, taşınırların muhafazasından ve yönetilmesinden sorumlu olanların gerekli tedbirlerin alınmaması veya özenin gösterilmemesi nedeniyle taşınırın kullanılmaz hale gelmesi veya yok olması sonucunda sebep oldukları kamu zararları hakkında, 27.9.2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerinin uygulanacağı yer almaktadır.

Yenimahalle Belediye Meclisi’nce 2015 ve 2016 yıllarında, 5393 sayılı Belediye Kanununun 15’inci maddesinin a) bendi dayanak oluşturularak kişi, kurum ve kuruluş, dernek,

vakıflar tarafından şehirlerarası araç talebinde bulunulması halinde araç tahsis edileceği/görevlendirileceği kararı alınmıştır. Bu karar doğrultusunda yıl içinde birçok kişi ve kuruluşa çeşitli amaçlarla araç tahsis edilmiştir. Tarafımızca yıl içinde yapılan görevlendirmelerin, araç kullanım ve taleplerinin incelenmesi neticesinde, mahalli müşterek nitelikten ziyade özel nitelik taşıyan, ilçe sakinlerinin şümulüne değil spesifik, belirli grup ve kuruluşların istifade edeceği bazı tahsislerin yapıldığı tespit edilmiştir. Bu şekildeki araç tahsisleri aşağıda örneklendirilmiştir,

• 17.01.2018 tarihli olurla, …Derneği’ne, Çankırı-Ilgaz ilinde düzenlenecek geziye ulaşım sağlaması amacıyla,

• 09.02.2018 tarihli olurla, …Gençlik Platformu’na, Balıkesir ilinde yapılacak spor müsabakası için,

• 15.03.2018 tarihli olurla, …Derneği’ne, Hatay iline gezi amaçlı ulaşım sağlaması için,

• 06.04.2018 tarihli olurla, …Derneği’ne, Bolu ilindeki toplantılarına katılmak amacıyla,

  
  

• 06.04.2018 tarihli olurla, …İlçe Başkanlığı’na, Eskişehir iline yapılacak gezi

  için,

  
  

• 09.04.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Bolu ilinde düzenlenecek nişan merasimi

  için,

  
  

• 20.04.2018 tarihli olurla, …Derneği’ne, Yozgat ilinde düzenlenecek şenlik için,

  
  

• 26.04.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Manisa ilinde yapılacak olan spor müsabakasına ulaşımı amacıyla,

• 27.04.2018 tarihli olurla, …Konfederasyonu’na, Elmadağ ilçesinde düzenlenecek gezi için,

• 08.05.2018 tarihli olurla, …Düşünce Kulübü’ne, Samsun ilinde düzenlenecek etkinlik için,

• 10.05.2018 tarihli olurla, …Vakfı’na, Konya iline düzenlenecek gezi için,

  
  

• 25.06.2018 tarihli olurla, …Derneği Genel Merkezi’ne, Sinop ilinde

  
  

  düzenlenecek gezi için,

  
  

• 05.07.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Eskişehir iline mezuniyet törenine katılması amacıyla,

• 20.07.2018 tarihli olurla, …Sendikası’na, Bolu ilinde yapılacak etkinlik için,

  
  

• 26.07.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Yozgat iline eşyalarının taşınması için,

  
  

• 15.08.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Trabzon ilinde yapılacak düğün merasimi katılması amacıyla,

• 04.09.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Samsun ilinde yapılacak olan düğün merasimine katılması amacıyla,

• 05.09.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Sinop iline yapılacak kültür gezisi için,

  
  

• 19.10.2018 tarihli olurla, …Kişisine, Sakarya ilinde gerçekleştireceği düğün merasimi için,

• 20.11.2018 tarihli olurla, …Federasyonu’na, İzmir iline gidiş dönüş için,

  
  

• 04.12.2018 tarihli olurla, …Derneği’ne, Düzce ilinde düzenlenecek geziye ulaşım amacıyla,

Araç tahsis edildiği tespit edilmiştir. Yukarıda yer alan örnekler üzerinden de anlaşılacağı üzere, mahalli müşterek nitelik taşımayan, tamamen özel amaca hizmet eden tahsis/görevlendirmelerin yapılması mevzuat hükümlerine uygun olmamaktadır.

Sonuç itibariyle idarenin, görev ve yetkileri çerçevesinde eğitim ve öğretim kurumlarına, mahalle muhtarlıkları kanalıyla gelen taleplere, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yardım ve destek sağlaması mümkündür. Bunun yanı sıra, kişilerin özel nitelikteki ihtiyaç ve taleplerinin karşılanmaması, dernek ve vakıflara 5393 sayılı Belediye Kanununun 75’inci maddesinin öngördüğü ortak hizmet projesi çerçevesinde destek sağlanması uygun olacaktır.

Kamu idaresi cevabında; "Başkanlığınız denetçilerince yapılan 2018 yılı denetiminde Belediyemiz uhdesinde bulunan taşıtların bazı kişi, dernek ve vakıflarla çeşitli kuruluşlara gezi, toplantı ve özel nitelik taşıyan düğün, nikâh gibi etkinlikler için tahsis edildiği denetim bulgusunun 15’inci maddesine konu edilmiştir.

Belediyemiz sınırları içinde bulunan kişi ve kuruluşlara çeşitli amaçlarla araç tahsis edilmesi hakkında Belediyemiz Destek Hizmetleri Müdürlüğü ile yapılan yazışmada aynen;

‘Bölgemizde teşkilatlanmış faaliyetlerini sürdüren hemşeri derneklerinin, vakıfların, vb. kuruluşların aktivitelerini artırmak amacıyla, söz konusu kuruluşlar ile iş birliği içerisinde Belediye araç ve sosyal tesislerinden zaman zaman faydalanabilmeleri hususunda ve 5393 sayılı Kanunun 14. Maddesinin değişik 12/07/2013 tarih 6495/100. Maddesinde Belediye hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda engelli, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. Denildiğinden, Bölgemizin sosyal, kültürel etkinliğini artırmak, Belediye hizmetlerinin, kişi ya da kuruluşlara en uygun şartlarda sunulmasının sağlanması amacıyla Belediyemiz tarafından zaman zaman Başkanlık Makamından onay alınarak araç tahsisleri yapılmaktadır ancak bundan böyle öneri dikkate alınarak gerekli hassasiyet gösterilecektir.’ denilmektedir.” demektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, 5393 sayılı Belediye Kanununun 14'üncü maddesine istinaden ve Başkanlık makamı onayıyla araçların kişi ve kuruluşlara tahsis edildiği ancak bulgumuzda açıkladığımız hususlara uygun hareket edileceği belirtilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanununun 14'üncü maddesinde, belediye hizmetlerinin vatandaşa en yakın yerlerde ve uygun yöntemlerle sunulacağı, engelli, dar gelirli, yaşlı ve düşkünlere uygun yöntemlerin uygulanacağı ifade edilmektedir. Bulguda örneklerini göreceğimiz üzere mahalli müşterek nitelik taşımayan, tamamen özel amaca hizmet eden (düğün, gezi, dernek toplantısı vs) araç tahsislerinin bu madde kapsamında gerçekleştirilmesi doğru olmamaktadır. Kanun koyucu dernek ve vakıf gibi kuruluşlarla ilişkileri, ortak hizmet projesi ve belirli şartların sağlanması ölçüsünde belirlemiş; belirli kişi ya da kişilere özgü araç tahsisine imkan tanıyacak uygulamaların (cenaze, sağlık ya da idarece gerçekleştirilen spor, kültür, sanat etkinlikler vs. hariç) önüne geçmiştir. Bundan dolayı bulgumuzda yapılan açıklamalar doğrultusunda hareket edilmesi gerekmektedir. Konu sonraki denetimlerde takip edilecektir.