İdare tarafından 2018 yılı ve öncesinde bazı yapım işleri ile hizmet alımları dolayısıyla kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak ödenen katma değer vergisinin ilgili hizmetin ve yapımın maliyet bedeline dâhil etmek yerine 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına kaydedildiği, böylelikle 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının bakiyesinin yıllar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde gerçekleştiği görülmüştür.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “2. Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve Vakıflar ile Mesleki Kuruluşların Vergilendirilmesi” başlıklı bölümünde, 3065 sayılı Kanunun (1/3- g) maddesinde sayılan; genel bütçeye dâhil idareler, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, dernek ve vakıflar ile her türlü mesleki kuruluşların ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetlerinin vergiye tabi olmayacağına dair düzenlemeye yer verilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının niteliğine ilişkin 153’üncü maddesinin birinci fıkrasında bu hesabın, mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen veya borçlanılan ve kurum açısından indirim hakkı doğuran katma değer vergisinin izlenmesi için kullanılacağı; ikinci fıkrasında ise mahalli idarelerin bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yapacakları, bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen Katma Değer Vergisini indirim konusu yapamayacakları ve bu tutarların ilgili gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edileceği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, söz konusu hususun 2017, 2018 yılında bulgu konusu edildiği bu nedenle İdare tarafından 2019 yılından itibaren bulgularda ifade edilen nitelikteki harcamalar için ödenen katma değer vergisinin 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabında izlenilmediği anlaşılmakla beraber, daha önce hatalı olarak 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabında izlenilen tutarlara ilişkin düzeltici işlem tesis edilmediği görülmüştür.

Örneğin 2018 yılı Kartal Belediyesi Düzenlilik Denetimi Raporu’nda, 2018 yılı içerisinde 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabına 19.099.307,48 TL tutarında fazla

kayıt yapıldığı belirtilmiştir. Daha önceki yıllarda da bu uygulamanın olduğu göz önüne alındığında, İdarenin 2022 yılı mali tablolarında 136.300.595,19 TL bakiye veren 190- Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının doğru ve güvenilir bilgi vermediği değerlendirilmektedir.

Ayrıca bu durum aslında indirim konusu yapılmaması gereken KDV ile İdare tarafından çeşitli işlemler dolayısıyla tahsil edilen KDV’nin mahsup edilmesi sonucunu ortaya çıkarmakta ve 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabının da hatalı bilgi vermesine sebebiyet vermektedir.

Şöyle ki, 2022 yılı 1 numaralı yevmiyede 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabında yer alan 147.652.382,02 TL’lik bakiyenin yıl içerisinde 391-Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabında yer alan bakiyeler ile mahsup edilmesi neticesinde yıl sonunda 136.300.595,19 TL’ye düştüğü görülmüştür. Böylelikle 11.151.786,83 TL’lik KDV’nin 360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına aktarılması engellenmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; 2023 yılı içerisinde gerekli incelemelerin yapılarak kayıtların revize edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak; İdare tarafından gerekli düzeltmelerin yapılıp 190-Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının gerçeğe uygun hale getirilmesi ve ay sonlarında yapılan KDV mahsup kayıtlarının da ilgili mevzuata uygun olarak yapılması gerekmektedir.