Kullanılma olanaklarını yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında izlenmesine karar verilenlerin amortisman tutarları 299 Birikmiş amortismanlar hesabına aktarılmamış ve amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı için yıl sonunda amortisman ayrılması gerektiği halde ayrılmamıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin "294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı" başlıklı 224’üncü maddesinde, bu hesabın çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılacağı; "Hesabın işleyişi" başlıklı 225’inci maddesinde, kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıklar kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarının 299 Birikmiş amortismanlar hesabına alacak, 257 Birikmiş amortismanlar hesabına borç kaydedileceği; yine aynı maddede, bu hesapta kayıtlı varlıklardan satılmak suretiyle elden çıkarılanların satış bedelinin 100 Kasa hesabı, 102 Banka hesabı veya ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarı 299 Birikmiş amortismanlar hesabına borç, kayıtlı değeri bu hesaba alacak kaydedileceği; ayrıca satış değerinin 800 Bütçe gelirleri hesabına alacak, 805 Gelir yansıtma hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir.

(47) sıra no.lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Amortisman ve Tükenme Payları Genel Tebliği’nin "Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları" başlıklı 6’ncı maddesinin yedinci fıkrasında, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamının amortismana tabi tutulacağı ifade edilmiştir.

İdarenin hesap ve işlemleri incelendiğinde; İdare tarafından maddi duran varlıkların hurdaya ayırma işleminde; ilgili hesaba alacak ve 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlılar hesabına borç kaydı yapıldığı, ancak söz konusu varlıklara ait birikmiş amortisman tutarının 257 Birikmiş amortismanlar hesabından 299 Birikmiş amortismanlar hesabına aktarılmadığı ve dolayısıyla 299 Birikmiş amortismanlar hesabının kullanılmadığı anlaşılmıştır. Bu durum mali tablolarda hurdaya ayrılan varlıklar için daha önceki yıllarda ayrılan amortisman tutarı kadar 257 Birikmiş amortismanlar hesabının fazla, 299 Birikmiş amortismanlar hesabının noksan, varlığın değeri ile amortisman tutarı arasındaki fark yıl sonunda tamamen itfa edileceğinden faaliyet tablosunda yer alan 630 Giderler hesabının da amortisman tutarı kadar fazla görünmesine sebep olmuştur.

Ayrıca idarenin 2021 yılı bilançosunda 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabının 5.763.776,86 TL, 299 Birikmiş amortismanlar hesabının ise 3.683.590,80 TL olduğu, böylelikle hurdaya ayrılan varlıklar için toplam 2.080.186,06 TL tutarında amortisman ayrılmadığı, bu tutarın 1.163.323,35 TL’sinin geçmiş yıllarda ayrılmamış amortisman tutarlarından kaynaklandığı, cari yıl içinde hurdaya ayrılan maddi duran varlıklar için ayrılması gereken amortisman tutarının ise 916.862,71 TL olduğu tespit edilmiştir.

Hurdaya ayrılan maddi duran varlıklar için ayrılması gereken amortisman tutarının yılında muhasebeleştirilmemesi nedeniyle 299 Birikmiş amortismanlar hesabının 2.080.186,06 TL ve faaliyet giderleri tablosunda 630 Giderler hesabının da 916.862,71 TL mali tablolarda eksik görünmesine neden olunmuştur.

Kamu idaresi cevabından bulguda belirtildiği üzere işlem yapılmaya başlandığı anlaşılmıştır. Ancak uygulamaya 2022 yılı içinde başlanıldığından 2021 yılı mali tablolarına bir etkisi bulunmamaktadır.