Yahyalı Belediyesi sınırları içinde bulunan parkomatlı park yerlerinin işletmesinin Yahyalı Belediyesi İmar A.Ş. tarafından işletildiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun,

“Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7’nci maddesinde,

“Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:

…

(l) fıkrasında, Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat vermek.

…

(f) fıkrasında, Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.”

g) (Değişik: 12/11/2012-6360/7 md.) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki

mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek; kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek.

“Büyükşehir belediyesinin gelirleri” başlıklı 23’üncü maddesinde,

Büyükşehir belediyesinin gelirleri şunlardır:

…

(f) fıkrasında, “7 nci maddenin (f) bendine göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50'sinden sonra kalacak %50'si”

“Şirket kurulması” başlıklı 26’ncı maddesinde,

“…Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.”

“Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon” başlıklı 27’nci maddesinin ikinci fıkrasında, “büyükşehir belediyelerinde meydan, bulvar, cadde, yol, sokak, park, spor ve kültürel tesislerin büyükşehir belediyesi ile büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dağılımına ilişkin esaslar büyükşehir belediye meclisi tarafından belirlenir.”

düzenlemeleri yer almaktadır.

5216 sayılı Kanunu’nun 7’nci maddesinin (f ) fıkrasında yer alan, “…durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek;” ibaresi ile 7’nci maddesinin (g ) fıkrası ve 27’nci maddenin ikinci fıkrası birlikte değerlendirildiğinde, meclisin yapacağı belirlemenin

hizmete yönelik olduğu, durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmenin bunlardan farklı olarak Büyükşehir belediyesine ait olduğu anlaşılmaktadır. Aşağıda açıklanacağı üzere buralardan elde edilen gelirin paylaşımı da farklıdır.

5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesine göre otoparkların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesinin devredilebilmesi mümkündür. Maddeye göre sadece otoparklar devredilebilecektir. Yol kenarlarında işletilen parkomatlı park yerleri otoparktan farklıdır. 5216 sayılı Kanunu’nun 7’nci maddesinin (f ) fıkrasında, , “… durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek…” ve aynı maddenin (l) fıkrasında, “Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat vermek.” yer alan düzenlemelerden ikisinin farklı olduğu, parkomatlı park ile otoparkın aynı şey olmadığı anlaşılmaktadır. 5216 sayılı Kanun’un 23’üncü (f) fıkrasında, “7 nci maddenin (f) bendine göre tespit edilen park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacak %50'sinden sonra kalacak %50'si.” denilerek parkomatlı park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin %50’sinin ilçe belediyelerine verileceği belirtilmiştir. Otoparkların işletilmesinden elde edilen gelirin ilçe belediyelerine dağıtılmasıyla ilgili bir hükme yer verilmediği göz önüne alındığında otopark ve parkomatlı park yerlerinin ayrı olduğu daha net ortaya çıkmaktadır.

Büyükşehir Belediye meclisinin kararı olmaksızın ve ihale yapılmaksızın Yahyalı Belediyesi İmar A.Ş. tarafından işletilen Yahyalı Belediyesi içindeki park yerlerinin işletilmesinin yukarıda belirtilen düzenlemelere aykırılık oluşturmaktadır. Yahyalı parkomatlı park yerlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun olarak ihale edilmesi gerekmektedir. İlçe belediyelerinin de gelir elde edebileceği ve pay sahibi olması gereken kiralama işlemini, Büyükşehir Belediyesinin kendi veya diğer Belediye şirketine ihalesiz bir şekilde meclis kararıyla vermesi de 5216 sayılı Kanun’a aykırıdır.

Kamu idaresi cevabında, 5216 sayılı Kanun’un 7, 26 ve 27’nci maddeleri ile Otopark Yönetmeliği hükümlerinden bahsedilerek söz konusu yerin Yahyalı Belediyesi İmar A.Ş. tarafından işletilmesinde hukuka aykırı bir durumun bulunmadığı ifade edilmiştir. Yahyalı Belediyesinin 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinin (p) fıkrası gereği anılan yerde araç park yerlerini işletmeye veya işlettirmeye yetkili olduğu belirtilmiş ise de, bu yetki

Büyükşehir Belediyesi olmayan yerlerde söz konusudur. 5216 sayılı Kanun’a tabi Büyükşehir Belediyelerinde bu yetki Büyükşehir Belediyesine aittir.

Bulguda bahsedilen husus parkomatlı park yerlerinin işletmesinin meclis kararı olmaksızın Yahyalı A.Ş. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın verilmemesi gerektiğidir. Kamu idaresi cevabında belirtilen Otopark Yönetmeliği’nin ve diğer açıklamaların konu ile ilgisi bulunmamaktadır.

Yahyalı parkomatlı park yerlerinin Yahyalı Belediyesi imar A.Ş. şirketince fiili olarak işletilmesine son verilerek 2886 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak ihale edilmesi ve geçen sürelerde elde edilen gelirle ilgili gerekli işlemlerin Kanuna uygun şekilde yapılması gerekir.