Doğrudan temin (22/d) ve pazarlık usulüyle (21/f) yapılan mal ve hizmet alımlarının mevzuatta öngörülen %10’luk sınırı aşmasına rağmen aşan kısım için Kamu İhale Kurumu'ndan uygun görüş alınmadığı görülmüştür.

4734 sayılı Kanunun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesine göre idarelerin ihtiyaçlarını öncelikle açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usulüyle karşılaması, diğer usullere ise ancak kanunda gösterilen özel hallerde başvurulması gerektiğine işaret etmektedir. Kanun koyucu belli şartlar halinde uygulanması mümkün olan bu istisnai usullere parasal limitler koyarak idarelerin bu usulleri temel ihale usulü olarak kullanmasını önlemeyi amaçlamıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62'nci maddesinin (ı) bendinde;

“Bu Kanunun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun görüşü olmadıkça aşamaz.”

Denilmektedir.

Kanunun 5'inci maddesinde belirtilen ilkelerine ve 62'nci maddesinde belirtilen kurallarına aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar hakkında da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Görevlilerin Ceza Sorumluluğu” başlıklı 60'ncı maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanacağı belirtilmiştir. İdareler de bu limitlerin geçilip geçilmediğini kontrol etmekle mükellef olup aksi durumda kanundaki cezai hükümlere tabi olacaklardır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 21.2’nci maddesine göre %10 oranı hesaplanırken kamu kurum ve kuruluşlarının yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarı dikkate alınacak ve mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı hesaplanacaktır.

Tablo 10: Kamu İhale Kurumu'ndan İzin Alınmadan Yapılan Alımların Tutarı

Yukarıdaki tablo incelendiğinde 2018 yılında kurumun tüketime yönelik mal ve malzeme alımlarına 87.829.700,14 TL ödenek ayrılmış olup, 2018 yılı içinde 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılan harcamaların yıllık toplamı 14.303.919,19 TL olarak gerçekleşmiştir. Yapılan toplam harcama yukarıdaki kanun hükmünde belirtilen %10 tutarı aştığı buna rağmen idarenin Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak mal ve hizmet alımlarında öngörülen üst sınırın aşılmasına rağmen uygun görüş alınmamasının mevzuata aykırı olduğu, kanunda ve tebliğde emredici hüküm niteliği taşıyan düzenlemelere riayet edilmesinin gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Büyükşehir Belediyemizce, bundan sonraki yıllarda mal ve hizmet alımlarına ayrılan bütçenin %10’luk sınırının aşılmamasına dikkat edilecektir." denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle; bulguda belirtilen hususa gerekli dikkatin gösterileceğini belirtmiştir.

Bulgu konusu hususun devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.