İdarenin gerek cari dönemde tahsil ettiği gerekse de gelecek dönemlere ait tahsil edeceği maddi duran varlık kira gelirleri ile irtifak hakkı gelirlerini takip edeceği, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının hiç kullanılmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 49'uncu maddesi; kamu hesaplarının, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile malî sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan her türlü işlemlerle, garantilerin ve yükümlülüklerin belirlenmiş bir düzen içinde hesaplara kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin sağlanması amacıyla tutulacağını hükme bağlamıştır. Aynı Kanun'un 61'inci maddesi hükmüne göre de, muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından muhasebe yetkilisi sorumlu tutulmuştur.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 49'uncu maddesi gereği hazırlanarak yürürlüğe giren, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nde ilgili husus düzenlenmiştir. Buna göre varlık, kaynak, gelir ve gider hesaplarında izlenmeyen ve muhasebenin sadece bilgi verme görevi yüklediği işlemler ile kamu idarelerinin muhasebe disiplini altında toplanması istenen işlemler ve gelecekte doğması

muhtemel hak ve yükümlülükler ile kamu idarelerinin her türlü garanti ve taahhütlerinin “nazım hesaplarda” takip edilmesi gerekmektedir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin 306/U maddesinde, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının kullanılma amacı; “Bu hesap, kamu idarelerine ait maddi duran varlıklardan kiraya verilen veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilenlere ilişkin olarak sözleşmelerinde yer alan kira ve irtifak hakkı gelirlerinin izlenmesi için kullanılır.” şeklinde ifade edilmiştir. Bu mevzuat hükmünden anlaşılacağı üzere, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 42'nci maddesinde yapılan atıf ile Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nde yer alan nazım hesaplara ilişkin ilkelerin il özel idaresi, belediye, bağlı idare ve birliği için de uygulanacaktır.

İdare verdiği cevapta, bulgu konusuna iştirak etmiş olup 2023 yılı itibariyle Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının kullanımı ile ilgili hükümlerine titizlikle uyulacağını ifade etmiştir.

Yukarıda açıklandığı üzere, kira sözleşmelerinden doğan cari dönem ve gelecek dönemler maddi duran varlık kira gelirleri ile irtifak hakkı gelirlerinin, Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında yer alan 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabında izlenmesi gerekmektedir.