Abone İşleri Dairesi Başkanlığının hazırladığı borç icmalindeki tutarlar ile Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının su faturası bedellerine ilişkin kayıtlı tutarları arasında uyumsuzluk bulunmaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 120 Gelirlerden alacaklar hesabı ile ilgili “Hesabın niteliği” başlıklı 86’ncı maddesinde;

“Bu hesap, mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen faaliyet alacakları ile duran varlıklar ana hesap grubu içerisindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ve bunlardan yapılan tahsilat ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır.” denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in 948 Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabı ile ilgili

“Hesabın niteliği” başlıklı 470’inci maddesinde;

“Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabı, başka idareler adına tahsil edilmesi gereken diğer alacakların izlenmesi için kullanılır.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Ayrıca Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 472’nci maddesinde; su ve kanalizasyon idarelerinin büyükşehir dâhilindeki her ilçe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahakkuk ettirdiği çevre temizlik vergisi tutarlarının 948 Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabına borç, 949 Başka birimler adına izlenen alacak emanetleri hesabına alacak; yapılan tahsilatın 948 Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabına alacak, 949 Başka birimler adına izlenen alacak emanetleri hesabına borç kaydedileceği ifade edilmiştir.

Diğer yandan Yönetmelik’in “Detaylı hesap planları” başlıklı 46’ncı maddesi uyarınca hazırlanan Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında, su hizmetlerine ilişkin alacakların izlenmesi için 120.03.01.02.58 Su hizmetlerine ilişkin gelirler hesap koduna yer verilmiştir.

GASKİ Kuruluş-Görev ve Yönetimine İlişkin Teşkilat Yönetmeliği’nin Abone İşleri Dairesi Başkanlığının görevlerinin belirtildiği 22’nci maddesinde;

“Abone müracaatlarının tetkik, sonuçlandırma ve cevaplandırılması, abonelerle mukavele akdi ve feshi işleri ile abonelerin sarfiyatının tespiti ve bedellerinin tahakkuk, tahsil ve kontrolü ile bu işlere ait bütün hesapların tutulması, gerekli istatistikî bilgilerin hazırlanması, gereken hallerde abone sularının kapattırılıp açtırılması, depozito, kanalizasyon “şebeke” temdidi hesaplarının, icabında sayaçların değiştirilmesi, abonelere ait sair masrafların tahakkuk ve tahsil işlerinin yürütülmesi, kaçak su kullanılanları takip etmek ve haklarında gerekli yasal işlemleri yapmak, tarife depozitlerin miktarını saptamak, koşulların değişmesi halinde artırılması için Genel Müdürlüğe öneride bulunmak, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı ile birlikte su ve atıksu ücret tarifelerini hazırlamak.

(…)”

hükümlerine yer verilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının görevlerinin belirtildiği 23’üncü maddesinde;

“İdarenin Stratejik Plan ve Performans Programının hazırlanmasını koordine etmek ve izleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren İdare bütçesini, Stratejik Plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak bütçe kayıtlarını tutmak bütçe kesin hesabı mali istatistiklerini hazırlamak harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını esas alarak İdarenin faaliyet raporunu hazırlamak ve Kalite Yönetim Sistemi çalışmalarını

yürütmek, ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare gelirlerini tahakkuk ettirmek gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini kayıt altına almak.

(…)”

hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre; abonelerin sarfiyatının tespit edilmesi ve bedellerinin tahakkuk, tahsil ve kontrol işlemlerinin yapılması, bu işlere ait bütün hesapların tutulması Abone İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından; gelirlerin tahakkuk ettirilmesi, gelir ve alacakların takip ve tahsil işlemlerinin kayıt altına alınması ise Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından yerine getirilmesi gereken görevlerdir.

İdare tarafından tahakkuk ettirilen su faturası bedelleri, muhasebe kayıtlarına alınması açısından su hizmetlerine ilişkin alacaklar ve çevre temizlik vergisinden oluşmaktadır. Su hizmetlerine ilişkin tahakkuk ettirilen alacakların 120.03.01.02.58 Su hizmetlerine ilişkin gelirler hesap kodunda, konutlara ilişkin tahakkuk ettirilen çevre temizlik vergisinin 948 Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabı ile 949 Başka birimler adına izlenen alacak emanetleri hesabında muhasebeleştirilmesi, tahsilatın yapılması durumunda ise ters muhasebe kayıtlarının yapılması gerekmektedir. Bu doğrultuda, 120.03.01.02.58 Su hizmetlerine ilişkin gelirler hesap kodu ile 948 Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabının borç bakiyeleri toplamının, Abone İşleri Dairesi Başkanlığının hazırladığı borç icmalinde tahakkuk etmiş ancak tahsil edilmeyen su faturası bedellerinin toplamına eşit olması gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Abone İşleri Dairesi Başkanlığından yılsonu itibarıyla alınan borç icmalinde tahakkuk etmiş ancak tahsil edilmeyen su faturası bedellerinin toplam 238.891.934,68 TL olduğu, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığından yılsonu itibarıyla alınan mali tablolarda ise 120.03.01.02.58 Su hizmetlerine ilişkin gelirler hesap kodunun borç bakiyesinin 217.490.188,21 TL, 948 Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabının borç bakiyesinin 7.714.295,63 TL dolayısıyla muhasebe kayıtlarına göre tahahhuk etmiş ancak tahsil edilmeyen su faturası bedellerinin toplam 225.204.483,84 TL olduğu sonuç olarak yılsonu itibarıyla borç icmalindeki tutarlar ile mali tablolardaki tutarlar arasında 13.687.450,84 TL fark bulunduğu tespit edilmiştir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; muhasebe kayıtlarıyla ilgili hesaplarda gerekli düzeltmelerin yapıldığı ifade edilmiştir.

Ancak, söz konusu muhasebeleştirme işlemlerinin yılı içinde yapılmaması nedeniyle 2021 yılı mali tablolarında 120 Gelirlerden alacaklar hesabı açısından hatalı bilgi oluşmuştur.