Üniversite tarafından doğrudan temin ve pazarlık usulü için bahsedilen limitler kapsamında yapılan hizmet alımlarında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen %10 sınırı aşılmış, ancak bunun için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmamıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinde satın alma usullerinden pazarlık usulü ve türleri açıklanmış, birinci fıkranın (f) bendinde 2020 yılı için yaklaşık maliyeti 323.398,00 TL’ye kadar olan mal ve hizmet alımlarının bu usulle gerçekleştirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Kanunun 22’nci maddesinde ise ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile alım yapılabileceği açıklanmış ve ilgili maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde olmayan idarelerin 32.316,00 TL’ye kadar ihtiyaçlarını bu bent kapsamında temin edebileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 62’nci maddesinde idarelerce uyulması gereken diğer kurallar belirtilmiştir. İlgili maddenin birinci fıkrasının (ı) bendinde, yukarıda bahsedilen 21 ve 22’nci madde için bahsedilen limitler kapsamında yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacağı belirtilmiştir.

Kamu İhale Kurumu tarafından yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesi ile de Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendinin nasıl uygulanacağı düzenlenmiştir.

Buna göre idarelerin;

Mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı %10 oranını hesaplamaları,

İhale ve harcama yapmaya yetkili birimlerinin 4734 sayılı Kanun’un 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yaptıkları harcamalarının, toplam ödeneklerinin %10 oranını aşıp aşmadıklarını takip etmeleri,

21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapacakları harcamaların yıllık bütçelerinde mal ve hizmet alımı ile yapım işleri için ayrılan ödenekleri toplamının %10 oranını aşacağının anlaşılması halinde, mahalli idarelerde üst yönetici tarafından 62’nci maddenin (ı) bendi uyarınca uygun görüş için Kamu İhale Kurumuna başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

Yapılan incelemelerde, ihale ve harcamaya yetkili birimlerin Tebliğ’in emrettiği şekilde 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapacakları harcamaları mali yıl içinde takip etmediği, aşağıdaki tabloda görüleceği üzere doğrudan temin ve pazarlık usulünün kullanıldığı hizmet alımlarında mevzuatta belirtilen %10’luk limit aşıldığı ve uygun görüş için Kamu İhale Kurumuna başvuruda bulunulmadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi tarafından, 2020 yılı personel taşıma işi hizmet alımı ihalesinin iptal edilmesi sonucu işin ivedilik gerektirmesi ve zaman kısıtlığı nedeniyle %10 sınırının aşılması ile ilgili Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadığı ve bundan sonra doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan mal, yapım ve hizmet alımlarında bütçeye konulan ödeneklerinin %10 sınırı takibinin titizlikle yapılacağı, sınırın aşılacağı anlaşıldığında ise ihale ve harcama yapmaya yetkili birimlerin Kamu İhale Kurumuna uygun görüş için başvuruda bulunulmasının sağlanacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak işin ivediliği veya önemi ne olursa olsun yukarıda yer verilen mevzut hükmü uyarınca doğrudan temin ve pazarlık usulü için bahsedilen limitler kapsamında yapılan hizmet alımlarında %10 sınırı aşılmış, ancak bunun için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmamıştır.

‌Tablo 10: Doğrudan Temin ve Pazarlık Yöntemi ile Yapılan Hizmet Alımları

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 60'ıncı maddesinde "...5 inci maddede belirtilen ilkelere ve 62 nci maddede belirtilen kurallara aykırı olarak ihaleye çıkılmasına izin verenler ve ihale yapanlar hakkında da yukarıda belirtilen müeyyideler uygulanır" denilerek, ihale yetkilisi ile ihale komisyonlarının başkan ve üyeleri ile ihale işlemlerinden sözleşme yapılmasına kadar ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin; Kanunun temel ilkeleri ve ilgili maddelerde belirlenen kurallara uymasının önemine vurgu yapılmıştır. Bu çerçevede, kamu idarelerinin ihtiyaçlarının temininde mevzuata uyulmasında azami özen gösterilmesi gerekmektedir.