Konya Büyükşehir Belediyesi 2020 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemelerde, İdarenin yurtdışı kuruluşlara kurucu üye veya üye olarak katılabilmesi için alınması gereken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı izninin alınmadığı tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Yurt dışı ilişkiler” başlıklı 74’üncü maddesinde;

“Belediye, belediye meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, kurucu üye veya üye olabilir.

Belediye bu teşekkül, organizasyon ve yabancı mahallî idarelerle ortak faaliyet ve hizmet projeleri gerçekleştirebilir veya kardeş kent ilişkisi kurabilir.

Birinci ve ikinci fıkra gereğince yapılacak faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden Çevre ve Şehircilik Bakanlığının izninin alınması zorunludur.” denilmektedir.

Aynı Kanun’da “Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci maddenin (p) bendinde

belediye meclisinin, yurt içindeki ve Çevre ve Bakanlığının izniyle yurt dışındaki belediyeler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı iş birliği yapılmasına; kardeş kent ilişkileri kurulmasına; ekonomik ve sosyal ilişkileri geliştirmek amacıyla kültür, sanat ve spor gibi alanlarda faaliyet ve projeler gerçekleştirilmesine; bu çerçevede arsa, bina ve benzeri tesisleri yapma, yaptırma, kiralama veya tahsis etmeye karar verebileceği belirtilmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nda, büyükşehir ve ilçe belediyelerinin yurt dışı ilişkileri ile ilgili herhangi bir hüküm bulunmamakla birlikte, 5216 sayılı Kanun’un “Diğer Hükümler” başlıklı 28’inci maddesindeki, “Belediye Kanunu ve diğer ilgili kanunların bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanır.” hükmü gereği, 5393 sayılı Kanun’un yurt dışı ilişkilerle ilgili 74’üncü maddesi büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanmaktadır.

Anılan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere İdare, belediye mevzuatına göre görev alanıyla ilgili konularda faaliyet gösteren uluslararası kuruluş ve teşekküllere üye olabilir. Ancak yurtdışı kuruluşlara ister kurucu üye isterse de katılımcı üye olarak iştirak etmiş olsun Çevre ve Şehircilik Bakanlığından izin alması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, 14 adet uluslararası kuruluşa üye veya kurucu üye olunduğu ancak bunlardan 11 tanesinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı izninin bulunmadığı görülmüştür.

İdare, bulgu konusu hususa ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığından gerekli izinlerin alınması için yazışmaların yapıldığını ve işlemlerin devam ettiğini belirtmiştir. Konu, yılı denetiminde takip edilecektir.

Sonuç olarak, Kurum tarafından üye olunan uluslararası kuruluşlara ilişkin yukarıdaki mevzuat hükümleri uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı izninin alınması gerekmektedir.