1. 5393 Sayılı Belediye Kanunu ile Belirlenen Yasal Borç Sınırının Aşılması

   
   

   Kurumun 5393 sayılı Belediye Kanunu ile belirlenen yasal borç sınırını aştığı görülmüştür.

   5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’inci maddesinin (d) fıkrasında; belediyelerin faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarının, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamayacağı belirtilmiştir.

   Bununla beraber İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan “Borçlanma” konulu 21.02.2005 tarihli ve 45201 sayılı Genelgeye göre;

   1. İller Bankası kredileri ve faizleri,

      
      

   2. Banka Kredileri ve faizleri,

      
      

   3. Dış krediler ve faizleri,

      
      

   4. Hazineye olan borçlar ve faizleri,

      
      

   5. Piyasa borçları (bütçe emanetleri),

      
      

   6. Vergi ve sosyal güvenlik borçları

   
   

   toplanarak borçlanma limiti tespit edilmelidir. Yukarıda sayılan kalemlerin toplanması suretiyle hesaplanan borç stoku, belediyenin kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranıyla arttırılan miktarını geçiyorsa, belediyeler borçlanma yapamayacaktır.

   Yapılan incelemede; 05.03.2018 tarihli ve 36 sayılı belediye meclisi kararı ile 2017 mali yılından 2018 mali yılına devreden borçların ödenebilmesi için özel bankalardan veya kamu bankalarından kredi kullanılması için Belediye Başkanına yetki verildiği görülmüştür. Verilen bu yetki çerçevesinde, ayrıntıları aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere 2018 yılında ticari bankalardan toplamda 11.937.118,89 TL borçlanılmıştır.

   
   

   Tablo 11: Kahramankazan Belediyesinin 2018 Yılında Ticari Bankalardan Kullandığı Kredi Tutarı

   
   

   Banka Adı	Kullanım Tarihi	Ana Para Tutarı (TL)	Faiz Tutarı (TL)	BSMV Tutarı (TL)	Ödenecek Toplam Tutar (TL)
   Türkiye Ekonomi Bankası	02.02.2018	960.000,00	591.598,25	29.579,94	1.581.178,19
   Türkiye Ekonomi Bankası	22.02.2018	540.000,00	355.316,94	17.765,82	913.082,76
   Türkiye Halk Bankası A.Ş.	13.03.2018	3.000.000,00	1.462.512,70	73.125,61	4.535.638,31
   Şekerbank	13.04.2018	4.000.000,00	864.018,71	43.200,92	4.907.219,63
   GENEL TOPLAM	8.500.000,00	3.273.446,60	163.672,29	11.937.118,89

   2018 yılında bankalardan kredi kullanılan ilk tarih olan 02.02.2018 tarihinden önceki 31.01.2018 tarihli bilançoya göre; Kurumun 32.784.311,59 TL kısa vadeli, 59.863.026,94 TL uzun vadeli olmak üzere toplam 92.647.338,53 TL borç stoku bulunduğu görülmüştür. Kurumun 2017 yılı bütçe gelirlerinin, 484 sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde belirlenmiş yeniden değerleme oranı (%14,47) ile arttırılmış tutarı ise 83.424.711,48 TL (72.879.104,99*(1+0,1447))’dir. Bu durum da kurumun borç stokunun, yeniden değerleme oranıyla arttırılan bütçe gelirlerini aştığını göstermektedir.

   Bu itibarla, Kurumun 2018 yılında banka kredisi kullanmak suretiyle borçlanmasının, 5393 sayılı Kanunun 68’inci maddesinin (d) fıkrası hükmüne aykırılık teşkil ettiği düşünülmektedir.

   
   

2. İçişleri Bakanlığından İzin Alınmadan Borçlanılmaya Gidilmesi

Belediye meclisi kararıyla borçlanılabilecek azami tutarı aşan 3.594.647,75 TL borçlanmanın, İçişleri Bakanlığının onayı olmaksızın belediye meclisinin kararıyla yapıldığı tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’inci maddesinin (e) fıkrasında; belediyelerin, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde toplam yüzde onunu geçmeyen iç borçlanmayı belediye meclisinin kararı; yüzde onunu geçen iç borçlanmayı ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve İçişleri Bakanlığı’nın (29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 28’inci maddesiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak değiştirilmiştir.) onayı ile yapabileceği düzenlenmiştir.

Kurumun 2017 yılı bütçe gelirinin, yeniden değerleme oranı ile arttırılmış tutarı 83.424.711,48 TL’dir. Dolayısıyla, 5393 sayılı Kanuna göre, Kurum, 83.424.711,48 TL’nin; yüzde onunu geçmeyen (8.342.471,14 TL) iç borçlanmayı belediye meclisinin kararı, yüzde onunu geçen iç borçlanmayı ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve İçişleri Bakanlığının onayı ile yapabilir.

Yapılan incelemede; 2018 yılında ticari bankalardan faiz, vergi ve diğer masraflar dâhil toplamda 11.937.118,89 TL borçlanıldığı görülmüştür. Kurumun 2018 mali yılı içinde belediye meclisi kararıyla borçlanabileceği kredi tutarı 8.342.471,14 TL olup, bu tutarı aşan borçlanmalar için İçişleri Bakanlığının onayının alınması gerekmektedir. Ancak ayrıntısı aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere, yeniden değerleme oranıyla artırılan 2017 yılı bütçe gelirlerinin %10’u olan 8.342.471,14 TL‘yi aşan 3.594.647,75 TL (11.937.118,89- 8.342.471,14) borçlanma için İçişleri Bakanlığının onayının alınmadığı görülmüştür.

Tablo 12: Kahramankazan Belediyesi Tarafından Belediye Meclisi Kararıyla Borçlanılabilecek Azami Tutarın Hesabı

Bu nedenle, Kurumun 5393 sayılı Kanunun 68’inci maddesinin (e) fıkrasına aykırı hareket ettiği kanaatine varılmıştır.

Kamu idaresi cevabında; bundan sonraki borçlanmalarda %10’luk sınırın aşılmayacağı, bu sınırın aşılması durumunda ise İçişleri Bakanlığından izin alınarak borçlanılacağı ve bu konuda azami özen gösterileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak bulguda belirtilen hususun kamu idaresi tarafından dikkate alınacağı bildirilmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.