Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından ihalesi yapılan iki grup yapım işinin aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadan ve proje bütünlüğü taşımadan birden fazla yapım işinin paket halinde bir arada ihale edilmesi sonucu işlerin zamanında tamamlanamadığı, tasfiye edildiği ve bu işler için yeniden ihaleye çıkılması gerektiği tespit edilmiştir.

Birinci grup yapım işi olarak, Üniversite Giriş Kapısı ile Çevre Düzenlemesi ve 3 Blok (80 Daire) Lojman Yapım İşi, Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 05.06.2017 tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında Açık İhale Usulü ile ihale edilmiştir. Yüklenici ile üniversite arasında 31.07.2017 tarihinde imzalanan yapım sözleşmesi (Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşmesi) doğrultusunda üniversite tarafından 01.08.2017 tarihinde firmaya yer teslimi yapılmıştır. Sözleşmeye göre işin 23.01.2019 tarihine kadar tamamlanarak geçici kabule hazır hale getirilmesi gerekmektedir.

Söz konusu yapım işi ile ilgili olarak;

-2019 yılı içerisinde Giriş Kapısı ile Çevre Düzenlemesi Yapım İşi kısmı firma tarafından tamamlanmış Üniversite tarafından geçici kabulü yapılarak teslim alınmıştır.

-3 Blok 80 Daire Lojman Yapım İşi kısmının ise iş programının çok gerisinde kaldığı tespit edilmiştir.

Bu durumda İdare tarafından 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 20’inci maddesinin (a) fıkrasına göre yapım sözleşmesi fesih edilmiş ve kesin teminatı gelir kaydedilmiştir.

Birinci grup yapım işleri içinde Lojman İnşaatı başlı başına ayrı bir proje konusu olup

bina inşaatı şeklindedir. Üniversite giriş kapısı ve çevre düzenlenmesinin hem yer olarak hem de mahiyeti itibariyle lojman inşaatı ile bir bağı bulunmamaktadır. Kaldı ki yüklenici kolay olan giriş kapısı ve çevre düzenlemesini yapmış esas teknik olarak yetkinlik gerektiren bina lojman inşaatını yapmamıştır.

İkinci grup yapım işi olarak, Muş Alparslan Üniversitesi Muhtelif Yapım İşleri; İslami İlimler Fakültesi Yapım İşi, Fen Edebiyat Fakültesi 1 Etap İkmal Yapım İşi, Açık Spor Tesisleri Yapım İşi, Hangar Yapım İşi, Üniversite Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 06.04.2017 tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında Belli İstekliler Arasında İhale Usulü ile ihale edilmiştir. Yüklenici ile üniversite arasında 03.05.2017 tarihinde imzalanan yapım sözleşmesi (Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşmesi) doğrultusunda idare tarafından 10.05.2017 tarihinde firmaya yer teslimi yapılmıştır.

Söz konusu işle ilgili olarak;

-Hangar Yapım İşinin firma tarafından 2019 yılında tamamlanmış mezkûr iş üniversite tarafından geçici kabulü yapılarak teslim alınmıştır.

-Muhtelif Yapım İşleri dâhilinde yer alan işlerden; Fen Edebiyat Fakültesi 1. Etap İkmalinin sadece %63,50'si, İslami İlimler Fakültesi Yapım İşinin sadece %30,98'i, Açık Spor Tesisleri Yapım İşinin sadece %30,17'sinin fiziken gerçekleştiği tespit edilerek Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığınca kayıt altına alınmıştır.

Bu durumda İdare tarafından 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 20’inci maddesinin (a) fıkrasına göre yapım sözleşmesi fesih edilmiş ve kesin teminatı gelir kaydedilmiştir.

İkinci grup yapım işleri içinde de sadece Hangar Yapım İşi tamamlanmış, kalan İslami İlimler Fakültesi Yapım İşi, Fen Edebiyat Fakültesi 1. Etap İkmal Yapım İşi ve Açık Spor Tesisleri Yapım işleri tamamlanmamıştır.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesine göre; her türlü kamu kaynağının kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesine göre

İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerinde kısmi teklif” başlıklı 16’ncı maddesine göre, yapım işleri ancak “kendi başına proje bütünlüğü olan benzer nitelikli birden fazla yapım işinin paket halinde bir arada ihale edilmesinin öngörülmesi durumunda” bir arada paket halinde ihale edilebilir.

Bu çerçevede yapım işlerinin paket halinde ihale edilebilmesi için, ihale edilen işler arasında bir proje bütünlüğünün bulunması gerekir. Aksi halde her bir yapım işinin ayrı ayrı ihale edilmesi esastır.

İdare, aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmayan ve kendi başına proje bütünlüğü taşımayan birden fazla yapım işini paket halinde bir arada ihale ettiğinden, her ne kadar yüklenicilere kanuni cezai müeyyideleri uygulasa da yapım maliyetlerinin ilk ihale tarihine göre oldukça yükseldiği dönemde yeniden ihaleye çıkmak zorunda kalacak ve bu sürede yatırımlardan elde edilmesi gereken kamu hizmeti gerçekleşmeyecektir.

İdarenin yukarıda iki grup halinde ihale ettiği yapım işlerinin ihalelerinde, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesine ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu temel ilkeleriyle Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı davrandığı değerlendirilmektedir.

İki grup yapım işinin aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadan ve proje bütünlüğü taşımadan birden fazla yapım işinin paket halinde bir arada ihale edilmesi sonucu işlerin zamanında tamamlanamaması ile ilgili olarak; idare tarafından yapılan ihalelere, ağırlıklı olarak yerel firmaların başvuruda bulunduğu, uzmanlık seviyesi yüksek yüklenicilerin genellikle ihalelere katılmadıkları, yerel firmalar ile gerçekleştirilen birçok yapım ihalesinde yüklenicilerin başarısız olduğu, bu sebeple Belli İstekliler Arasında İhale Usulünün seçilip uzmanlık seviyesi yüksek firmaların ihaleye katılım sağlamalarının amaçlandığı ifade edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16’ncı maddesinin 4.5.1’nci fıkrasına göre, yapım işleri ancak “kendi başına proje bütünlüğü olan benzer nitelikli birden fazla yapım işinin paket

halinde bir arada ihale edilmesinin öngörülmesi durumunda” aralarında benzer iş, yapı tekniği, kullanılacak ekipman ve iş gücü açısından benzerlik olan işler bir arada paket halinde ihale edilebilir. İdarenin; rekabeti artırmak, uzmanlık seviyesi yüksek firmaları ihaleye katılmaya teşvik etmek için işin yaklaşık maliyetinin eşik değerin yarısından fazla olmasını teminen yaptığı birleştirme işlemi işe yaramamış, iş tasfiye edilmiş ve gerekli cezai müeyyideler uygulanmıştır.

Her ne kadar feshedilen ve tamamlanmayan işler için usulüne uygun olarak ayrı ayrı yeni ihale yapılacağı belirtilmişse de denetim döneminde herhangi bir ihale yapılmadığı için proje bütünlüğü olanların tek bir ihale konusu yapılması, aralarında benzer iş, yapı tekniği açısından kabul edilebilir bağ olmayanların ise ayrı ihale konusu yapılması gerekmektedir.