Şirket tarafından 2022 yılı içerisinde gerçekleştirilen demirbaş envanter işlemlerinin, mevzuata uygun gerçekleştirilmediği ve 255-Demirbaşlar Hesabının doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “III – Envanter” başlıklı 66’ncı maddesinde; her tacirin, ticari işletmesinin açılışında varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkartacağı belirtilmiş; tacirlerin açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da böyle bir envanter düzenleyeceği ifade edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Envanter çıkarmak” başlıklı 186’ncı maddesinde ise envanter çıkarmak; bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit şeklinde tanımlanmıştır. Aynı Kanun’un “Bilanço” başlıklı 192’nci maddesinde ise bilanço; envanterde gösterilen kıymetlerin tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle tertiplenmiş hulasası şeklinde ifade edilmiştir.

Mezkur mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, ticaret şirketleri dahil tüm tacirlerin, faaliyet başlangıcından itibaren faaliyet dönemini esas alarak periyodik envanter çalışması yapması; yapılacak bu çalışma sonucunda hazırlanacak listelerin, varlıkların adet ve değeri

hakkında ayrıntılı bilgi sunması gerekmektedir. Ayrıca 213 sayılı Kanun’da yer alan bilanço ve envantere ilişkin tanımlamalara bakıldığında, envanter sonuçlarının, dönem içi kayıt ve işlemler de dikkate alınarak, önceki dönem bilanço ve envanter sonuçları ile uyumlu olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Şirketin yıllar itibariyle envanter çalışması yaptığı, ancak bu çalışmanın önceki dönem bilanço ve envanter durumu referans alınarak karşılaştırmalı şekilde yapılmadığı, sayımın fiilen var olan demirbaşların listesinin çıkartılması suretiyle gerçekleştirildiği görülmüştür.

Önceki dönemlere ilişkin envanter verileri dikkate alınmadan, sayımın fiili mevcutlar esas alınarak yapılması, önceki dönemlerde Şirketin mülkiyetine geçip muhasebeleştirilen demirbaşların hali hazırda mevcut olup olmadığı konusunda güvence vermemektedir. Bu durum envanter çalışma sonuçları ile bilançoya esas değerlerin karşılaştırılmasını imkansız hale getirmekte, zayi ve kaybolan demirbaşlara ilişkin ise sorumlulukların tespitini zorlaştırmaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından, takip eden envanter çalışmalarında Bulgu konusu hususlar doğrultusunda işlem yapılacağı belirtilmiştir.

Ancak, 2022 yılında gerçekleştirilen envanter çalışmalarının usulüne uygun olmaması, 255-Demirbaşlar Hesabının güvenilir bilgi sunmamasına neden olmuştur.

Buna göre, Şirket tarafından yapılacak envanter çalışmalarının fiilen var olan demirbaşların listesinin çıkartılması yerine, önceki dönem bilanço ve envanter durumu referans alınarak karşılaştırmalı şekilde yapılmadığı gerekmektedir.