Üniversitenin yapım işlerinin incelenmesi sonucunda; 04.12.2017 tarihinde geçici kabulü yapılan E. Ü. Derslikler ve Merkezi Birimler İnşaatı (Hemşirelik-Biyomühendislik- Elektrik-Elektronik) işinin, 2020 yılı sonu itibariyle kesin kabulünün yapılmadığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu”

başlıklı 8’inci maddesinde;

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için

gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.”

Denilmektedir.

Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği’nin, Muayene ve kabul komisyonlarının kuruluşu başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasıyla, yetkili makam tarafından kesin kabul komisyonlarının, biri başkan olmak üzere en az üç kişiden oluşturulacağı; “Muayene ve kabul komisyonlarının görevleri” başlıklı 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasıyla ise kesin kabul komisyonunun, yüklenici tarafından gerçekleştirilen işleri, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 41 ve 44’üncü maddelerine göre inceleyeceği, muayene edeceği, gerekli gördüğü kısımların işletme ve çalışma deneylerini yapacağı ve kesin kabule engel bir durum bulunmadığı takdirde işin kesin kabulünü yapacağı, hükme bağlanmıştır.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Teminat süresi” başlıklı 42’nci maddesinin birinci fıkrasında;

“(1) Geçici kabul ile kesin kabul tarihi arasında geçecek süre teminat süresidir. Yapım işlerinde teminat süresi, sözleşmesinde aksine bir hüküm yoksa on iki aydan az olamaz. Ancak sözleşme kapsamında yapım işiyle birlikte ifası istenen montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım- onarım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait teminat ve/veya garanti süreleri işlerin özelliğine göre arttırılabilir veya eksiltilebilir. Bu süreler sözleşme veya eklerinde belirtilir.

Aynı Şartname’nin “Kesin kabul” başlıklı 44’üncü maddesinde;

“(…)

1. (Değişik fıkra: 08.08.2019-30856 R.G./36. md.; yürürlük: 18.08.2019) İnceleme sonucunda,

   1. Kesin kabul sırasında tespit edilen kusur ve eksikliklerin kabul yapılmasına engel olmayacak nitelikte bulunması halinde, kesin kabul tutanağı düzenlenir. Kusur ve eksiklikler tutanakta açıkça gösterilir ve tamamlanmaları için verilen süre tutanakta belirtilir. (…)

   2. İşin kesin kabulüne engel herhangi bir durum görüldüğü takdirde, kabulü engelleyen kusur ve eksikler kabul komisyonu tarafından bir tutanakla tespit edilir ve kesin kabul işlemi yapılmaksızın kusur ve eksiklerin giderilmesi için bir süre belirlenerek durum idareye bildirilir. İdare bu kusur ve eksiklerin tutanakta belirlenen süre içerisinde giderilmesi hususunu

      
      

      yükleniciye tebliğ eder. (...)

      
      

2. (Değişik fıkra: 08.08.2019-30856 R.G./36. md., yürürlük: 18.08.2019) Kabul komisyonunun beşinci fıkranın (a) bendine göre tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra, işin beşinci fıkranın (b) bendine göre kesin kabule uygun olmadığının tespiti halinde ise tanzim edilen tutanağın yükleniciye tebliğ edildiği tarihten sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan tutarın %10’u oranında günlük ceza uygulanır ve beşinci fıkranın (a) bendindeki durum için kesin kabul tutanağı onay tarihi kusur ve eksikliklerin giderildiği tarihe ertelenir. Ancak gecikme otuz günü geçerse ceza uygulamasına devam edilmekle birlikte idarece kusur ve eksiklikler yüklenici nam ve hesabına giderilebilir.

3. İdare, gerek kusur ve eksikliklerin yüklenici hesabına giderilmesi bedellerini, gerekse vukuunda belirtilen bekleme cezalarını yüklenicinin varsa hakedişinden, hakedişi kalmamışsa teminatından kesmeye yetkilidir.

(…)”

Yine aynı Şartname’nin “Kesin teminatın iadesine ait şartlar” başlıklı 45’inci maddesinin birinci fıkrasında;

“(1) Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesinden ve varsa işe ait eksik ve kusurların giderilerek geçici kabul tutanağının onaylanmasından ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların yarısının; kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra ise kalanının, yükleniciye iade edilebilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksizlik belgesi getirilmesi zorunludur.”

Denilmek suretiyle kesin kabulün, teminat süresinin bitimine kadar tamamlanması; yükleniciden kaynaklı kusur ve eksikliklerden dolayı kesin kabulün tamamlanamaması halinde yüklenici hesabına kusur ve eksikliklerin giderilebilmesi ve buna ilişkin bedeller ile gecikilen süreye ait cezanın, yüklenici hakedişinden kesilmesi, yüklenicinin hakedişi kalmadığı takdirde teminatından kesinti yapılması, hüküm altına alınmıştır.

Bu durumda kesin kabulün teminat süresinde yapılması büyük önem arz etmektedir. Zira yüklenicinin verdiği teminat/garanti, teminat süresinin dolmasıyla ortadan kalkmış

olacaktır. Ayrıca, teminat mektubu olarak verilen teminatların süresi dolabilecek veya teminatlar, enflasyon nedeniyle değersiz hale gelebilecektir. Bu da kesin kabul kusur ve eksikliklerinin giderilmesi ile bunlara ilişkin bedellerin ve yükleniciye uygulanacak cezaların takip ve tahsilini zorlaştıracaktır. İdarenin maddi ve manevi kayıpları söz konusu olabilecektir.

Ayrıca, İdarece zaman içerisinde inşaatta yapılacak değişiklikler, eklemeler ve kullanım sonucu oluşacak hasarlar, yüklenici kusurlarının gizlenmesine ve yükleniciden kaynaklı kusurların sağlıklı bir şekilde tespit edilememesine yol açabilecektir.

Yine sürecin uzamasıyla kesin kabul aşamasında tespit edilecek eksiklik ve kusurlardan sorumlu kamu görevlilerinin sorumluluğunun tespiti de zorlaşacaktır.

Yapılan incelemede; 04.12.2017 tarihinde geçici kabulü yapılan, 2014/52261 ihale kayıt numaralı ve 59.340.000 TL sözleşme bedelli E. Ü. Derslikler ve Merkezi Birimler İnşaatı işinin (Hemşirelik-Biyomühendislik-Elektrik-Elektronik), 2020 yılı sonu itibariyle kesin kabulünün yapılmadığı anlaşılmıştır.

Konu ile ilgili olarak Kamu İdaresi tarafından gerekli işlemler başlatılmış; ancak bu işlemler, henüz tamamlanmamıştır.

İdarenin, kesin kabul işlemlerinin yapılmaması nedeniyle kamu menfaatlerini koruyan mevzuat ve Şartname hükümlerinin uygulanamamasına sebebiyet verdiği düşünülmektedir.

Bu nedenle bahse konu işe ait kesin kabul işlemlerinin, teminat süresi içerisinde ivedilikle bitirilmesi gerekmektedir.