SAMULAŞ A.Ş.’nin 2019 yılı mali tabloları ve eki belgelerin incelenmesinde; işçilere ödenecek kıdem tazminatlarının faaliyet dönemine tekabül eden kısmı için karşılık ayrılmadığı ve dolayısıyla 372-472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarının kullanılmadığı görülmüştür.

1475 sayılı İş Kanunu’nun “Kıdem tazminatı” başlıklı 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasında, işçiye hizmet aktinin devamı süresince geçen her tam yıl için işverence 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeneceği belirtilmiş olup 1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde, 372 ve 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesapları tanımlanmıştır.

Tebliğ hükümlerine göre, 372 ve 472 No’lu hesaplar, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve faaliyet dönemi içinde veya uzun vadede ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıklarının izlenmesi için kullanılmaktadır. Kıdem tazminatı karşılıkları ilk ayrıldığında, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına kaydedilmesi, vadeleri bir yılın altına düşen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen tutarların, 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına aktarılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, önceki dönemlerde kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve 372-472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarına herhangi bir muhasebe kaydı yapılmadığı görülmüştür.

Kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmasındaki amaç, dönemsellik ilkesi gereği giderlerin ait oldukları yılda muhasebeleştirilmesinin sağlanmasıdır. Bu tutarların karşılık ayrılmadan ödendiği yılda tamamının gider kaydedilmesi durumunda, dönem giderlerinin gerçeği yansıtmamasına sebep olacaktır. Ayrıca; her ne kadar kıdem tazminatları karşılıkları ayrılması mali mevzuatımızda ihtiyarilik teşkil etse de, yukarıda bahsedilen dönemsellik ilkesine ek olarak muhasebe kavramlarından ihtiyatlılık ilkesi gereği de, işletmenin bu ödemeler karşında içinde bulunduğu riski bilançoda göstermek bakımından önem arz etmektedir.

Bu nedenle, her ne kadar muhasebe sistemleri uygulama genel tebliği ve 213 sayılı vergi usul Kanunu ile ihtiyari bırakılmış olsa da İş Kanunu kapsamında çalışan işçilerin çalışma süreleri dikkate alınarak, kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılması ve 372-472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarında muhasebeleştirilmesi uygun olacaktır.