Karar Künyesi
Kurum tarafından tahakkuku yapılan Emlak Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, Eğlence Vergisi, İlan ve Reklam Vergisi ile Taşınmaz Kiralamaları ve Ecrimisil Gelirlerinin önemli bir kısmının tahsil edilemediği anlaşılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinde belediyenin hak ve menfaatlerini korumak, gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek belediye başkanının görevleri arasında sayılmıştır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun 61’inci maddesinde gelirlerin ve alacakların tahsili muhasebe hizmetinin bir parçası olarak görülmüş ve muhasebe yetkilisinin, bu hizmetlerin yapılmasından sorumlu olduğu belirtilmiştir.
Aynı Kanun'un 60’ıncı maddesinin (e) bendinde ise, ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek mali hizmetler biriminin görevleri arasında sayılmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, “Ödeme zamanı ve önce ödeme” başlıklı 37’nci maddesinde; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Maliye Vekâletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği hükmü yer almaktadır.
Kanun'un “Ödeme emri” başlıklı 55’inci maddesinin birinci fıkrasında; “Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir ödeme emri ile tebliğ olunur.” denilmektedir.
Yukarıdaki hükümler birlikte değerlendirildiğinde; amme alacaklarına ilişkin olarak amme borçlusuna bir “ihbarname” düzenlenmeli, ödeme yapılması istenmelidir. Buna rağmen ödeme yapılmazsa borçluya, 15 gün içinde borçlarını ödemesi veya mal bildiriminde bulunması için bir "ödeme emri" düzenlenerek tebliğ edilmelidir.
Yapılan incelemede ayrıntısı aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere; önceki yıllardan
toplam 15.302.116,12 TL gelir devri yapıldığı, 2018 yılı itibarı ile toplam 35.378.243,01 TL gelir tahakkuku yapıldığı ve aynı yıl içinde 7.904.899,86 TL tutarında tahsilat yapılarak 2019 yılına 27.473.343,15 TL tahakkuk artığı devredildiği görülmüştür. Sonuç olarak kurumun gelir tahsilat oranının % 22,34 gibi düşük bir seviyede kaldığı anlaşılmıştır.
Tablo 13: Bazı Gelirlere İlişkin Tahakkuk ve Tahsilat Durumu (TL)
Gelir | 2018 Yılı Öncesinden Devreden Tahakkuk | 2018 Yılı Tahakkuku | Toplam Tahakkuk | 2018 Yılı Net Tahsilat | Gelecek Yıla Devredilen Tahakkuk | Tahsilat Oranı % |
Bina Vergisi | 6.858.265,45 | 9.768.365,24 | 16.626.630,69 | 3.224.925,43 | 13.401.705,26 | 19,40 |
Arsa Vergisi | 3.031.657,43 | 4.525.134,45 | 7.556.791,88 | 1.373.789,64 | 6.183.002,24 | 18,18 |
Çevre Temizlik Vergisi | 911.097,64 | 963.206,73 | 1.874.304,37 | 350.683,42 | 1.523.620,95 | 18,71 |
Eğlence Vergisi | 195.137,87 | 82.080,97 | 277.218,84 | 18.537,00 | 258.681,84 | 6,69 |
İlan ve Reklam Vergisi | 361.904,08 | 300.597,23 | 662.501,31 | 96.093,22 | 566.408,09 | 14,50 |
Taşınmaz Kiraları | 2.347.487,26 | 3.251.472,20 | 5.598.959,46 | 2.179.539,62 | 3.419.419,84 | 38,93 |
Ecrimisil Gelirleri | 1.596.566,39 | 1.185.270,07 | 2.781.836,46 | 661.331,53 | 2.120.504,93 | 23,77 |
TOPLAM | 15.302.116,12 | 20.076.126,89 | 35.378.243,01 | 7.904.899,86 | 27.473.343,15 | 22,34 |
Belediye hizmetlerinin daha iyi bir şekilde aksatılmadan yerine getirilmesi, ödemeler dengesinin sağlanması ve borçların zamanında ifa edilebilmesi için tahakkuk eden gelirlerin tahsilât oranının artırılması gerektiği açıktır.
Kamu idaresi cevabında; “Gelir takip servisinin personel takviyesi yapılarak gelir tahsilat oranının artırılması hedeflenmektedir.” denilmektedir.
Sonuç olarak kamu idaresi tarafından verilen cevapta bulgu konusu hususa iştirak edilip tahsilat oranının artırılması yönünde çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir.
Bununla beraber Belediye hizmetlerinin daha iyi bir şekilde aksatılmadan yerine getirilmesi, ödemeler dengesinin sağlanması ve borçların zamanında ifa edilebilmesi için tahakkuk eden gelirlerin tahsilât oranının artırılması gerektiği yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.