Kuruma ait resmi araç ve iş makinalarının zorunlu mali sorumluluk trafik sigortalarının açık ihale usulü yerine doğrudan temin yöntemiyle yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“Madde 5- İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez.

Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir” denilmektedir.

2018 yılı işlemlerinin incelenmesi neticesinde, Kuruma ait resmi araçların zorunlu mali trafik sigortalarının yapılması işlerinin, 4734 sayılı Kanunun 22/d maddesine göre aynı

firmadan yapıldığı görülmüştür. İlgili mevzuatta, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla işlerin kısımlara bölünemeyeceği hüküm altına alınmıştır. 4734 sayılı Kanunun öngördüğü temel usul açık ihale olup, doğrudan temin yöntemi ancak mevzuatın öngörüldüğü hallerde kullanılabilecektir. Bu itibarla, Kuruma ait resmi araç ve iş makinalarının zorunlu mali trafik sigortalarının yapılması işinin, açık ihale yerine doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilmesi mevzuata aykırılık taşımaktadır.

Kamu idaresi cevabında; "Sigorta hizmetleri, 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki hizmetler kapsamında yer aldığından, anılan Kanuna göre ihale edilmesi gerekmektedir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yaptırılması zorunlu olan mali sorumluluk sigortası ihalelerinde, İdareler araç sayısı ve plaka numarasını belirtmek durumundadırlar. İsteklilerce araç sayısı, aracın kayıtlı olduğu il ve aracın hasarsızlık oranını dikkate alınarak teklifler verilmektedir. İdarelerce, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yaptırılması Zorunlu Mali Sorumluluk sigortası ihalelerinde; Hazine Müsteşarlığınca hazırlanan ve Müsteşarlığın bağlı bulunduğu Devlet Bakanlığınca onaylanarak yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatının esas alınması gerekmektedir.

Araç ve iş makinaları için 12.04.2017 tarihinde Hazine Müsteşarlığınca uygulamaya konulan; 10.04.2017 tarih ve 2017/1 sayılı genelge ve sektör duyurusu (Ek:1) ile 12.04.2017 tarihi itibariyle trafik sigortasında tavan prim uygulamasına geçilmiştir. Bu uygulama sonrasında tüm sigorta şirketlerinin verebileceği azami primler belli olduğundan; her aracın primi, poliçenin düzenleneceği tarihteki hasarsızlık kademesine ve yürürlükteki azami primlere göre ayrı ayrı belirlenebilmektedir. Bahsi geçen Genelge tarihinden önceki yıllarda söz konusu işlerin tamamı açık ihale yolu ile yapılmıştır. Genelge sonrasında ise, poliçe bitim tarihine bir aylık süre kalana kadar teklif verilemeyeceği, kullanılan sistemin buna izin vermediği sigorta şirketlerince belirtilmektedir.

Bulguya konu olan sigortalara benzerlik arz eden 2017 yılı sigortaları için idaremizce 2017/124502 İKN ile 13 Nisan 2017 tarihinde Açık ihaleye çıkılmış olup, ihaleye katılım olmadığından ihalemiz iptal edilmiştir. 2018 yılında ise yürürlükte olan poliçelerde bitim tarihine kadar hasar dosyası açılıp açılmayacağı belli olmadığından önceden tespit yapılamamış ve sigorta şirketlerinden yaklaşık maliyetin tespiti konusunda bile teklif alınamamıştır. Bu nedenle 2017 yılında yaşanan tecrübede dikkate alınarak işlemlerin uzaması halinde idarenin idari, cezai ve mali yaptırımlarla karşı karşıya kalmaması maksadıyla, poliçelerin bitim

tarihlerinin farklı olduğu da dikkate alınarak, Kamu İhale Kanununun 22/d maddesi (Doğrudan Temin) yolu ile yaptırılması zorunluluğu hasıl olmuştur.

KİK 22/d maddesine göre yapılan tüm işlemlerde her araç ve iş makinaları için ayrı ayrı teklif istenmesine rağmen, isteğimize uygun ve tüm araç ve iş makinelerine ait teklif verilmemiştir. Tüm alımlarda teklifler en az üç firma üzerinden alınmış, en uygun ve ucuz teklif veren firma üzerinden işlem yapılmıştır.

İdaremizde kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması konusunda azami hassasiyet gösterilmektedir. Bu kapsamda; ilerleyen süreçte zorunlu trafik sigortaların yeniden açık ihale ile yaptırılması İdaremizce gündeme alınmıştır. Mevzuata ve olası değişikliklerine uyum konusunda azami hassasiyet gösterilerek, bulguda belirtilen önerilere titizlikle uyulacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak İdare tarafından, Hazine Müsteşarlığınca uygulamaya konulan; 10.04.2017 tarih ve 2017/1 sayılı genelge ve sektör duyurusu ile 12.04.2017 tarihi itibariyle trafik sigortasında tavan prim uygulamasına geçildiği, Genelge sonrasında, poliçe bitim tarihine bir aylık süre kalana kadar teklif verilemeyeceği, kullanılan sistemin buna izin vermediği, 2017 yılı içinde açık ihaleye çıkıldığı, ancak teklif gelmediği, ilerleyen süreçte zorunlu trafik sigortaların yeniden açık ihale ile yaptırılmasının İdarece gündeme alındığı, mevzuata değişikliklerine uyum konusunda azami hassasiyet gösterilerek, bulguda belirtilen önerilere titizlikle uyulacağı bildirilmiştir.

Bulguda açıklandığı üzere, 4734 sayılı Kanunun öngördüğü temel usul açık ihale olup, doğrudan temin yöntemi ancak mevzuatın öngörüldüğü hallerde kullanılabilmektedir. İdare tarafından zorunlu mali trafik sigortası işinin 2017 yılında açık ihale ile yapılmaya çalışıldığı ancak teklif gelmediği belirtilse de, aynı döneme ilişkin ekap üzerinden yapılan sorgulamada birçok kamu kurumunun bu alımı açık ihale yöntemi ile gerçekleştirdiği görülmüştür. Dolayısıyla, bu alımları ihale yöntemi ile gerçekleştiren diğer kamu kurumları ile iletişime geçilmesi faydalı olacaktır.

Bu nedenle bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.