Karar Künyesi
Amortisman Defterinin Tutulmaması
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı, bu yönetmelik kapsamına dâhil kamu idarelerince muhasebe sistemine dâhil edilen maddi duran varlıklardan; hangilerinin amortismana tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin uygulanacak amortisman süre, yöntem ve oranları ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usullerin uygulanacağı belirtilmiş ve Tutulacak diğer defterler başlıklı 18’inci Bölümünün 491’inci maddesinde Duran Varlıklar Amortisman Defteri sayılmıştır.
Ayrıca 04.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Amortisman ve Tükenme Paylarına ilişkin Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin (Sıra No: 47) 9’uncu maddesinde amortismana tabi her bir varlık Ek-2’de yer alan Duran Varlıklar Amortisman Defterine kaydedileceği belirtilmiştir.
İdarede mevzuatta belirtilen duran varlıklar amortisman defterinin taşınmazlar için tutulmadığı ve bu defterde yer alan bilgileri içeren başka bir kayıt düzenin de bulunmadığı görülmüştür.
İdare tarafından edinilen taşınmaz niteliğindeki duran varlıkların amortisman hesaplamalarında edinim tarihlerinin göz ardı edilmesi, kayıtlara alındıktan sonra amortisman ayrılmaması, her ne suretle olursa olsun kayıtlardan çıkarma durumunda ilgili duran varlığa ne kadar amortisman ayrıldığının bilinmemesi ve kayıtlardan çıkarılan duran varlıklara amortisman ayrılmaya devam edilmesi nedenleriyle duran varlıklara ilişkin amortisman kayıtları gerçeği yansıtmamaktadır. Söz konusu hatanın temelinde taşınmazlar için “Duran Varlıklar Amortisman Defteri”nin kullanılmaması bulunmaktadır.
Maddi Duran Varlıklar Grubunda Yer Alan Bazı Varlıklar İçin Amortisman Ayrılmaması
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin (Sıra No: 47) Amortisman ve tükenme payı ayırma yöntemi başlıklı 5’inci maddesinde; duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılmasında normal amortisman yönteminin uygulanacağı ve bu yönteme göre varlıklar için amortisman ve tükenme payının, varlığın yararlanma süresine göre Ek-1’de yer alan Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları Listesinde belirlenen oranlarda her yıl eşit olarak ayrılacağı belirtilmiştir. Tebliğin Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları başlıklı 6’ncı maddesinde de; Amortisman ve tükenme payı süresi, duran varlıkların aktife girdiği yıldan başlar denilmektedir.
Yukarıda yer alan hükme göre varlıkların aktife girdiği yılda Tebliğ eki olan listede yer alan oranlara göre amortisman ayrılması gerekmektir. Yapılan incelemede aşağıda yer alan tabloda yer alan varlıklar için amortisman ayrılmadığı tespit edilmiştir.
Tablo 8: Amortisman Ayrılmayan Maddi Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap Adı | MDV Kayıtlı Değer Toplamı (TL) | Amortisman Oranı (%) | Ayrılması Gereken Amortisman Tutarı (TL) |
251.01.20.02 | Parklar ve Yeşil Alanlar | 25.066.382,58 | 5,00 | 1.253.319,13 |
251.01.20.06 | Pazar Yeri | 4.475.838,57 | 5,00 | 223.791,93 |
252.01.01.04.02 | Bakımevi ve Huzurevleri | 3.265.929,16 | 2,00 | 65.318,58 |
252.01.01.04.03 | Kreş ve Gündüz Bakımevleri | 732.888,33 | 2,00 | 14.657,77 |
252.01.01.04.09 | Sergi ve Fuar Alanları | 1.338.185,65 | 2,00 | 26.763,71 |
252.01.01.04.11 | İbadet Yerleri | 1.994.126,48 | 2,00 | 39.882,53 |
252.01.01.04.12 | Eğitim ve Dinlenme Binaları | 480.645,49 | 2,00 | 9.612,91 |
252.01.01.04.13 | Düğün, Tören ve Konferans Salonları | 13.672.881,31 | 2,00 | 273.457,63 |
252.01.01.05.01 | Spor Sahaları | 3.986.235,89 | 2,00 | 79.724,72 |
252.01.01.06.02 | Oteller | 2.752.255,20 | 2,00 | 55.045,10 |
252.01.01.07.01 | Kamu Konutları | 1.354.676,67 | 2,00 | 27.093,53 |
252.01.01.07.99 | Diğer Binalar | 6.349.336,20 | 2,00 | 126.986,72 |
252.01.01.09.04 | Restoranlar, Lokantalar | 147.836,01 | 2,00 | 2.956,72 |
252.01.01.09.05 | Dükkân ve İşyeri | 14.176.811,93 | 2,00 | 283.536,24 |
252.01.01.10.01 | Hangarlar, Antrepolar, Silolar ve Depolar | 1.386.381,49 | 2,00 | 27.727,63 |
252.01.01.12.02 | Atölyeler | 1.141.689,07 | 5,00 | 57.084,45 |
TOPLAM | 2.566.959,31 |
Yukarıdaki tabloda yer alan hesaplamaya göre idarenin yıl sonu mali tablolarında 257 Birikmiş amortismanlar hesabı ve 630 Giderler hesabı 2.566.959,31 TL eksik gösterilmiştir.
Yukarıda yer verilen denetim tespitleri üzerine, İdare tarafından “Duran Varlıklar Amortisman Defteri”nin taşınmazlar için tutulmaya başlanılacağı ve kayıtların güncellenmesi ile birlikte hatalı kayıtların düzeltileceği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak; taşınmaz varlıklar için “Duran Varlıklar Amortisman Defteri”nin kullanılmaması ve bazı taşınmazlar için amortisman ayrılmaması nedeniyle yıl sonu mali tablolarında 257 Birikmiş amortismanlar hesabı ve 630 Giderler hesabı 2.566.959,31 TL eksik gösterilmiştir.