İdare tarafından hurdaya ayrılarak Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ’ye satışı yapılan taşınırlar hatalı muhasebeleştirilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı ile ilgili “Hesabın niteliği” başlıklı 224’üncü maddesinde;

“Bu hesap, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılır.” denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 225’inci maddesinde; 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı varlıklardan satılma suretiyle elden çıkarılanların satış bedelinin 100 Kasa hesabı, 102 Banka hesabı veya ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarının 299 Birikmiş amortismanlar hesabına borç, kayıtlı değerinin 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabına alacak ayrıca satış değerinin 800 Bütçe gelirleri hesabına alacak, 805 Gelir yansıtma hesabına borç kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca; çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında izlenmesi, bu hesapta izlenen maddi duran varlıklardan satılma suretiyle elden çıkarılanların kayıtlı değerleri üzerinden 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabına alacak, ayrılmış amortisman tutarının ise 299 Birikmiş amortismanlar hesabına borç ayrıca satış değerinin 800 Bütçe gelirleri hesabına alacak, 805 Gelir yansıtma hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların kayıtlı değerlerine ilişkin envanter çalışmasının yapılmadığı, hurdaya ayrılarak Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ’ye satışı yapılan taşınırların, kayıtlı değerleri yerine satış bedellerinin 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabına alacak, ayrılmış amortisman tutarları yerine yine satış bedellerinin 299 Birikmiş amortismanlar hesabına borç kaydedilmek suretiyle muhasebe çıkış kayıtlarının yapıldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; satışı yapılan hurdaların taşınır işlem fişi ile bildirilen hurdaya ayrılmış, 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı ile 299 Birikmiş amortismanlar hesabında kayıtlı olmayan; bakır kablo, hurda dış lastik, parça halinde çıplak alüminyum, trafo gibi sarf malzeme hurdaları olduğu, bu nedenle satışlarda bu hesapların kullanılmadığı ifade edilmiştir.

Her ne kadar İdare cevabında satışı yapılan hurdaların niteliği öne sürülerek 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı ile 299 Birikmiş amortismanlar hesabında kayıtlı olmayan malzemeler olduğu ifade edilse de; bulgumuzda 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı ile 299 Birikmiş amortismanlar hesabında izlenen ve satışı yapılan hurdaların muhasebe çıkış kayıtlarının hatalı yapıldığı vurgulanmıştır.

Sonuç itibarıyla, hurdaya ayrılarak satılma suretiyle elden çıkarılan taşınırların hatalı muhasebeleştirilmesi nedeniyle 2021 yılı mali tablolarında; 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı ve 299 Birikmiş amortismanlar hesabı açısından hatalı bilgi oluşmuştur.