Kurum tarafından, 18.05.2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7143 sayılı Vergi ve Diğer Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanuna aykırı düzenlemeler yapıldığı tespit edilmiştir.

7143 sayılı Kanun’un kapsamına giren amme alacaklarının belirlendiği “Kapsam ve tanımlar” başlıklı 1’inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi ile “Diğer Hükümler” başlıklı 10’uncu maddenin (8) numaralı bendinde yer alan hükümlerden de anlaşılacağı üzere, anılan Kanun kapsamına belediyeler açısından giren alacaklar şunlardır;

• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,

• 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları (idari para cezaları ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 97’nci maddesinin (b) fıkrası gereğince belediyelere ödenmesi gereken paylar hariç),

  
  

• 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97’nci maddesi kapsamına giren ücret alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacaklar,

• 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin su abonelerinden olan su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacaklar (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil)

• Belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin %50’sinden fazlası bunlara ait şirketlerin mülkiyetlerinde bulunan taşınmazlar hakkında yaptıkları irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan (kaynak sularının kira bedeli dâhil) ve vadesi 31/3/2018 tarihi itibarıyla geldiği halde bu Kanun’un yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan kullanım bedelleri ve hasılat payları asıllarının tamamı.

Diğer taraftan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinin 1’inci fıkrasında;

“Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer’i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakları ile; bunların takip masrafları hakkında bu kanun hükümleri tatbik olunur.” hükmü yer almaktadır.

Anılan madde hükmü ile 6183 sayılı Kanun kapsamında alacakları takip edilecek amme idareleri Devlet, belediye ve il özel idareleri olarak belirlenmekte birlikte, bu idarelerin sözleşmeden, haksız fiilden ve haksız iktisaptan doğan alacakları Kanun kapsamı dışında tutulmuştur.

Öte yandan, mahiyetleri ne olursa olsun, özel kanunlarında 6183 sayılı Kanun’a göre tahsil edileceği belirtilen alacaklar da anılan Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmektedir.

Buna göre, özel kanunlarında hüküm bulunmaması şartıyla Devletin, belediyelerin ve il özel idarelerinin sözleşmeden, haksız fiilden ve haksız iktisaptan doğan alacaklarının 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu kapsamda, özel kanunlarında 6183 sayılı Kanun kapsamında takip ve tahsil edileceğine ilişkin hüküm bulunmayan ve belediyeler tarafından yapılan sözleşmelere istinaden tahsili gereken alacakların, sözleşmelere madde eklenmek suretiyle 6183 sayılı Kanun

hükümlerine takip ve tahsil edilmesi de mümkün olmayıp, söz konusu alacakların takip ve tahsilinin genel hükümler çerçevesinde 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre yapılması gerekmektedir.

Ancak Kurumun 7143 sayılı Kanun kapsamındaki yapılandırma dosyalarının incelenmesinde; 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 26’ncı maddesine göre işletme hakkı devri yapılan tramvay işletmesi işletme hakkı pay ödemeleri, özel halk otobüsü işletme hakkı pay ödemeleri ile aydınlatma ve ısıtma bedellerinin 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilebilecek bir alacak olmadığı ve 7143 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinin (g) bendi ile 10’uncu maddesinin (8) numaralı bendinde sayılan alacaklar arasında yer almadığı dikkate alındığında, söz konusu alacakların 7143 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılması mümkün bulunmamaktadır.

Kurum tarafından bahsi geçen alacakların 7143 sayılı Kanun Kapsamında olduğu değerlendirildiğinden yapılandırma kapsamına sokulduğu, konu hakkında yapılacak işlemlerle idare nezdinde çalışma başlatıldığı, alınacak görüşe göre gerekli işlemlerin yapılacağı ve bundan sonra ilgili kanunların kapsam maddesinin dikkatli bir şekilde incelenerek işlem tesis edileceği belirtilmiştir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.