Belediyenin taşınmaz hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda, Belediye adına tapu kayıtlarında yer aldığı halde muhasebe kayıtlarında yer almayan ve muhasebe kayıtlarında yer aldığı halde tapu kayıtlarında yer almayan taşınmazların olduğu görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Muhasebe sistemi” başlıklı 49'uncu maddesinde; kamu hesaplarının, kamu idarelerinin gelir, gider ve varlıkları ile mali sonuç doğuran ve öz kaynağın artmasına veya azalmasına neden olan her türlü işlemlerin belirli

bir düzen içerisinde hesaplara kaydedilerek, yönetim ve denetim yetkilileriyle kamuoyuna gerekli bilgilerin sağlanması amacıyla tutulacağı ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un “Kayıt zamanı” başlıklı 50'nci maddesinde ise; bir ekonomik değerin yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirileceği belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 188-193’üncü maddelerinde; her türlü arazi ve arsa ve binaların izlenmesi için sırasıyla 250 Arazi ve Arsalar, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ve 252 Binalar Hesaplarının kullanılacağı hüküm altına alınmış ve hesapların nitelik ve işleyişleri ayrıntılı bir biçimde açıklanmıştır.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’in “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde; Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemlerinin, kamu idarelerine ait taşınmazların mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilenlerin ve elden çıkarılanların miktar ve değer olarak takip edilmesi amacıyla kayıt altına alınması ve kayıtların belgeye dayanmasının esas olduğu belirtilmiş ve tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden veya bu bedel belirlenemiyorsa rayiç değer, bu ikisinin de belirlenememesi halinde ise iz bedeli üzerinden kayda alınması gerektiği ifade edilmektedir.

Anılan Yönetmelik’in “Kayıt şekli” başlıklı 7’nci maddesinde, ekteki Kayıt Planında yer alan taşınmazların, cinslerine göre hangi formlara kaydedileceği ifade edilmiş ve kayıtların formlarda yer alan bilgileri içerecek şekilde yapılacağı belirtilmiştir. Kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formların daha sonra taşınmaz icmal cetvellerinin hazırlanması amacıyla mali hizmetler birimine gönderileceği, mali hizmetler birimince de bu formların konsolide edilerek Yönetmelik’in ekinde (Ek-7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvellerinin oluşturulması gerektiği düzenlenmiştir.

Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerine göre; mali hizmetler birimince konsolide edilen formlardan oluşturulan taşınmaz icmal cetvellerinden hareketle ilgili muhasebe kayıtlarının yapılması gerekmektedir.

Aynı Yönetmeliğin “Kayıt değişikliği işlemleri” başlıklı 11’inci maddesinde kadastro, imar, ifraz, tevhid, cins tashihi, yüzölçüm değişikliği, kat mülkiyeti tesisi, kamuya terk gibi nedenlerle taşınmazda meydana gelebilecek değişikliklerde kayıtlar kapatılıp oluşan taşınmazlar esas alınarak yeni kayıt tesis edileceği, terkin, satış, devir gibi mülkiyeti sona erdiren durumlarda sona eriş nedeni açıklanarak kaydın kapatılacağı, taşınmaza yapılan değer

arttırıcı harcamaların taşınmazın değerine ekleneceği, 11’inci madde uyarınca kayıtlarda meydana gelen değişikliklerin en geç yedi gün içinde muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimine ve mali hizmetler birimine; işlemin yapıldığı ayı takip eden ay sonuna kadar, aralık ayı içinde işlem yapılanlar ise aynı ayın sonuna kadar maliki kamu idaresine gönderileceği belirtilmektedir.

6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un “Büyükşehir belediyesi kurulması ve sınırlarının belirlenmesi” başlıklı 1’inci maddesinde Antalya büyükşehir belediyesinin sınırlarının il mülki sınırları olduğu, bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliklerinin kaldırıldığı, köylerin mahalle olarak, belediyelerin ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılacağı, bucakların ve bucak teşkilatlarının kaldırılacağına hükmedilmiştir.

Yapılan incelemede, Belediye adına tapuda kayıtlı olan taşınmazlara ilişkin kayıtların Yönetmeliğe uygun olarak yapıldığı görülmüş ancak ilgili muhasebe hesaplarına taşınmazların tamamının kaydının yapılmadığı tespit edilmiştir. Belediye kayıtlarında yer alan 5 taşınmazın köy tüzel kişilikleri adına, 34 taşınmazın Varsak Belediyesi adına kayıtlı olduğu, söz konusu tüzel kişiliklerin sona ermesi nedeniyle, ilgili kayıtların belediye adına tapu tescilinin gerçekleştirilmesi gerektiği, 189 taşınmazda imar değişikliği, 1 taşınmazda tevhit işlemi yapıldığı, 57 taşınmazın tapu tescilinin terkin edilmesine rağmen belediye kayıtlarından gerekli terkin işleminin yapılmadığı tespit edilmiştir.

Bununla birlikte tapu kayıtlarında yer alan 60 taşınmazın imar değişikliği sonrası oluşan yeni imar durumlarının belediye kayıtlarına yansıtılmadığı ve 76 taşınmaz için belediye adına tapu kaydı olmasına rağmen belediye kayıtlarında yer almadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, belediye kayıtlarında yer alan bilgiler ile tapu kayıtlarının uyumlu olması gerekmekte olup kadastro, imar, ifraz, tevhid, cins tashihi, yüzölçüm değişikliği, kat mülkiyeti tesisi, kamuya terk gibi nedenlerle taşınmazda meydana gelebilecek değişikliklerde kayıtlar kapatılıp oluşan taşınmazlar esas alınarak yeni kayıt tesis edilmesi, mülkiyet kazanımlarında kayıtların yapılması, terkin, satış, devir gibi mülkiyeti sona erdiren durumlarda sona eriş nedeni açıklanarak kaydın kapatılması gerektiği düşünülmektedir.

Kamu idaresi tarafından, kayıtlarında yer alan bilgiler ile tapu kayıtlarının uyumlu hale getirilmesi amacıyla gerekli işlemlerin gerçekleştirileceği ifade edilmiştir.