İdare ile TÜM BEL-SEN arasında imzalanan toplu sözleşme kapsamında mevzuata aykırı olarak kreş hizmetleri, belediyeye ait sosyal tesislerden ücretsiz yararlanma, idari izinler gibi konularda düzenlemeler yapıldığı görülmüştür.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 128’inci maddesinde; Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görüleceği, memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği, ancak malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümlerinin saklı olduğu ifade edilmiştir.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 32’nci maddesinde; sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediye başkanı arasında Toplu Sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Sosyal denge tazminatı tavanı konusunda atıfta bulunulan 375 sayılı KHK’nin Ek 15’inci maddesinde ise; sosyal denge tazminatı olarak ödenebilecek aylık tutarın, 4688 sayılı Kanun’a göre yapılan Toplu Sözleşme’de belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere belediye ile ilgili belediyede en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında yapılabilecek sözleşmeyle belirleneceği belirtilmiştir.

4688 sayılı Kanun uyarınca imzalanan 2020 ve 2021 Yıllarını Kapsayan 5. Dönem Toplu Sözleşme’nin “Genel Hükümler” başlıklı birinci kısmının 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında; bu kararda düzenlenmeyen mali ve sosyal haklar hakkında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği ifade edilmiş olup, Toplu Şözleşme’nin Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme bölümünün “Sosyal denge tazminatı” başlıklı 1’inci maddesinin birinci fıkrasında ise; sözleşmelerde tavan tutarı aşmamak kaydıyla ödenebilecek tazminatın aylık tutarının, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve

güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı olarak belirlenebileceği ifade edilmiştir.

Anılan mevzuat hükümleri uyarınca sosyal denge sözleşmelerinde aylık tavan tutarı geçmemek üzere belirlenebilecek iyileştirme zammına ilave olarak farklı ödemelere ve hususlara yer verilmemesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede ise İdare ile TÜM BEL-SEN arasında imzalanan ve 01.01.2020- 31.12.2021 tarihleri arasında geçerli olan sosyal denge tazminatı konulu Toplu İş Sözleşmesi’nin 14’üncü maddesinde kreş hizmetlerinden yararlanma, 15’inci maddesinde sosyal çalışmalardan yararlanma, 22’nci maddesinde diğer haklar ve ücretli izinler, 24’üncü maddesinde doğum yardımı, 25’inci maddesinde ölüm yardımı, 26’ncı maddesinde yakacak yardımı, 27’nci maddesinde öğrenim yardımı ve 28’inci maddesinde ulaşım bedeli olmak üzere mevzuata aykırı hususların yer aldığı tespit edilmiştir. Söz konusu tespite 2020 Yılı Sayıştay Denetim Raporunda da yer verilmiş ancak İdare tarafından mevzuat hükümlerinin gereği yerine getirilmemiştir.

Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususa ilişkin gerekli işlemlerin yapılacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, sözleşmede yer alan söz konusu düzenlemeler sosyal denge tazminatının uygulanmasına ilişkin olmayıp 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesine aykırılık teşkil etmektedir.