Samsun Büyükşehir Belediyesi 2020 yılı mali tablolar ve eklerinin incelenmesinde;

A-2020 yılı içinde hurdaya ayrılan taşınırlar ile birikmiş amortismanlarının ilgili hesaplarda takip edilmediği,

B- Hurdaya ayrılarak elden çıkarılan varlıkların muhasebe kayıtlarında izlenmeye devam edildiği,

görülmüştür.

A- 2020 yılı içinde hurdaya ayrılan taşınırlar ve birikmiş amortismanlarının ilgili hesaplarda takip edilmemesi

İdare, 2020 yılı içinde hurdaya ayrılan taşınırlar ve bunlara ilişkin birikmiş amortismanlarını, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nda takip etmemektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı’nın işleyişini açıklayan 225’inci maddesine göre, kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların kayıtlı değeri üzerinde bu hesaba borç, ilgili varlık hesabına alacak; ayrılmış amortisman tutarlarının ise, 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na borç kaydedilerek muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Kurum verilerine göre, 2020 yılı içerisinde 253-Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı’nda izlenen 56.512,37 TL, 255-Demirbaşlar Hesabı’nda izlenen 580.124,16 TL olmak üzere toplam 636.636,53 TL tutarında taşınır hurdaya ayrılmıştır. Ancak yıl içinde 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na 5.014,37 TL kayıt yapılmıştır. Diğer hurdaya ayırma işlemleri genellikle ilgili varlık hesabına alacak (253-Tesis Makine ve Cihazlar/255-Demirbaşlar), 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na

borç kaydı yapılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu kayıt, elden çıkarılmadan hurdaya ayrılan taşınırların tamamen İdare kayıtlarından çıkarıldığını göstermektedir.

İdare tarafından 2020 yılı içerisinde hurdaya ayrılan taşınırlardan bir kısmı elden çıkarılmış; 129.646,37 TL kayıtlı değeri olan bir kısım taşınır ise, muhafaza edilmeye devam edilmektedir.

Yukarıda açıklandığı üzere, hurdaya ayrılan taşınırlar ile birikmiş amortismanlarının 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nda izlenmesi gerekmektedir. Hatalı kayıt, İdare 2020 yılı mali tablolarında bu hesapların gerçek durumu yansıtmamasına yol açmıştır.

B- Hurdaya Ayrılarak Elden Çıkarılan Varlıkların Muhasebe Kayıtlarında İzlenmeye Devam Edilmesi

İdare tarafından 2020 yılından önce hurdaya ayrılmış taşınırlardan elden çıkarılan, muhasebe kayıtlarında izlenmeye devam edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı’nın işleyişini açıklayan 225’inci maddesine göre; bu hesapta kayıtlı duran varlıkların elden çıkarılması durumunda kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba alacak, ayrılmış amortisman tutarlarının ise, 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na borç kaydı yapılarak hesaplardan çıkarılması gerekmektedir.

2020 yılından önceki dönemde hurdaya ayrılan 843.169,55 TL tutarında taşınır varlık, 2020 yılında 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299-Birikmiş Amortismanlar Hesab’ına kaydedilmiştir. Ancak bu varlıklar hâlihazırda elden çıkarılmış bulunmaktadır.

Önceki dönemlerde hurdaya ayrılarak elden çıkarılan varlıkların, 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299-Birikmiş Amortismanlar Hesabı’nda izlenmeye devam edilmesi, bu hesapların mali tablolarda olduğundan 843.169,55 TL fazla görünmesine sebebiyet vermiştir.

Yukarıda açıklandığı üzere, hurdaya ayrılan ve elden çıkarılan varlıklar ile birikmiş amortismanlarının, mevzuat hükümlerine uygun olarak muhasebe kayıtlarına alınması ve izlenmesi gerekmektedir.