Belediye tarafından ilçelerde kurulan veya işletilen bir hafriyat toprağı ve inşaat atığı döküm ve bertaraf sahasının belirlenmediği ve gelir takibinin sağlıklı bir şekilde yapılmadığı görülmüştür.

23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı


7’inci maddesinin (i) bendinde;


“Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; gayrisıhhî işyerlerini, eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama alanları ve satış yerlerini, hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, odun ve kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak.” denilmektedir.

18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği'nin “Belediyelerin görev ve yetkileri” başlıklı 8'inci maddesinde;

“İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyeleri, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyeleri,

a) Hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla,

  1. Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri sahaları ile depolama sahalarını belirlemek, kurmak/kurdurtmak ve işletmek/işlettirmekle,

  2. Depolama sahası yerinin seçimi, inşaatı veya işletilmesi sırasında çevre ve insan sağlığını olumsuz etkilemeyecek şekilde gerekli tedbirleri almak veya aldırtmakla,

  3. Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, taşınması ve bertaraf bedelini belirlemekle,

  4. Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları için toplama, taşıma hizmeti verecek firmaların adresleri ve telefon numaraları ile nakliye bedellerini halkın bilgileneceği şekilde ilan etmekle,


  5. Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı faaliyetlerini denetlemekle,

  6. Belediye sınırları içindeki hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ile depolama sahalarına izin vermek ve gerektiğinde bu izni iptal etmekle,

  7. Toplanan inşaat/yıkıntı atıklarını öncelikle altyapı çalışmalarında kullanmak/kullandırmakla,

ı) Belediye sınırları içinde oluşan, toplanan, geri kazanılan ve bertaraf edilen hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarına ilişkin istatistiki bilgileri valilikler aracılığı ile yıl sonunda Bakanlığa bildirmekle,

j) Doğal afet atıklarının yönetimi konusunda valilik koordinasyonunda oluşturulan Kriz Merkezi kararlarını uygulamakla,

yükümlüdürler.” denilmektedir.


Anılan mevzuat hükümlerinde büyükşehir belediyelerine hafriyat toprakları ve inşaat/yıkıntı atıklarının takip ve kontrolü hususunda görevler verilmiştir.

Yapılan denetimler neticesinde Belediyenin, ilçe sınırları içerisinde hafriyat sahaları belirlemediği, gerçekleştirilmekte olan hafriyat toprağı ve inşaat atıklarının taşınması, biriktirilmesi ve bertarafı faaliyetlerini denetlenmediği, dolayısıyla gelir takibinin sağlıklı bir şekilde yapılmadığı ve yıl içinde biriken, toplanan ve bertaraf edilen hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarına ilişkin istatistiki bilgi elde edilememesi sebebiyle de yılsonlarında yapılması gereken bildirimlerin yetkili makamlara yapılmadığı tespit edilmiştir.

Belediye cevabında, Büyükşehir Belediye Meclisi kararı neticesinde belirlenmiş yasal hafriyat toprağı ve inşaat yıkıntı atığı döküm ve bertaraf sahasına ilişkin herhangi bir belge sunmamıştır. Diğer taraftan 01.12.2022 tarihine kadar hafriyat gelirlerinin Antalyaspor Kulübü Derneği İktisadi İşletmesi tarafından toplandığı ve İşletme tarafından onaylı bilanço ve gelir tablolarının Belediyeye sunulduğunu, 13.01.2023 tarih ve 82 sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi Kararı’na istinaden Belediye ile Antalya Sosyal Hizmetler A.Ş arasında imzalanan protokolle hafriyat sahalarının işletilmesinin anılan Şirkete devredildiği ifade edilmiştir.

Ayrıca hafriyat toprağı ile inşaat/yıkıntı atıklarına dair istatistiki bilgi elde edilmesine ilişkin olarak 2023 yılında bildirim yapıldığı anlaşılmış ve geçmiş seneler için herhangi bir


kanıtlayıcı belge cevapta sunulmamıştır.


Sonuç olarak, Belediye açısından hafriyat atıklarının bertaraf, takip ve kontrolü ile ilgili tedbirlerin alınmasının, hem çevrenin korunması hem de önemli gelir kalemi olması sebebiyle anılan mevzuat hükümlerinde belirtilen sorumlulukların yerine getirilmesi gerekmektedir.


Kararla ilgili sorunuz mu var?