Kurum adına tapuda kayıtlı olan taşınmazlar için fiili envanter yapılmamış, icmal cetvelleri Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’e uygun hazırlanmamış, iz bedeli üzerinden izlenmesi gerektiği belirtilen taşınmazlar da iz bedeli üzerinden muhasebe kayıtlarına alınmamıştır.

5018 sayılı Kanun kapsamında olan kurum ve kuruluşların mülkiyetinde, yönetiminde ve kullanımında bulunan taşınmazların kaydına ve icmallerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere bu Kanun’un 44, 45 ve 60'ıncı maddelerine dayanılarak Maliye Bakanlığınca hazırlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik 13.09.2006 tarih ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuştur.

Anılan Yönetmelik’in; “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5’inci maddesinde, tapuda kayıtlı olan taşınmazların maliyet bedeli üzerinden, maliyet bedeli belirlenemeyenlerin rayiç değerleri üzerinden; maliyet ve rayiç bedeli belirlenemeyen taşınmazlar ile tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlar başlığı altında yer alan taşınmazlardan sadece ekonomik olarak değerlendirmeye konu olanlar ile kamusal ihtiyaçlarda kullanılan taşınmazların, orta malları ve genel hizmet alanları başlığı altında yer alan taşınmazların ve Bakanlık tarafından iz bedeli ile takip edilmesine karar verilen taşınmazların da iz bedeli üzerinden kayıtlara alınacağı düzenlenmiştir.

“Kayıt şekli” başlıklı 7’nci maddesinde; kamu idaresi taşınmazları için, Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu, Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu, Orta Malları Formu ve Genel Hizmet Alanları Formunun düzenlenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Yine aynı Yönetmelik hükümlerine göre; kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formların taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali hizmetler birimine gönderilmesi, Mali hizmetler birimince bu formların konsolide edilerek Yönetmelik’in ekinde (Ek 7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvellerinin oluşturulması gerekmektedir. Aynı maddenin devamında İcmal cetvellerinde, kayıt planında belirtilen unsurların her biri için bir satır ayrılacağı ve bu taşınmazlara ilişkin adet, yüzölçüm ve değer toplamlarının belirtilmesinin gerektiği yer almaktadır.

Yönetmelik’in geçici 1’inci maddesinde, taşınmazların fiili envanterinin emlak vergi değerleri üzerinden kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince, mevcut kullanım şekilleri esas alınarak en geç 30.09.2014 tarihine kadar tamamlanacağı ve Yönetmelik ekinde yer alan formlara ve icmal cetvellerine kaydedileceği belirtilmiştir.

Yönetmeliğin cins tashihlerinin yapılması başlıklı 10’uncu maddesinde, taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması durumunda, taşınmazların mevcut kullanım şekli ile kayıtlara alınacağı, Kamu idarelerinin taşınmazların cins tashihinin yapılması için gerekli işlemleri yapacakları hükmü amirdir.

Yapılan incelemede, bu hükümlere rağmen, Kurum taşınmazları için, fiili envanterin yapılmadığı, kayıt planında belirtilen unsurların her biri için bir satır ayrılacak şekilde icmal cetvellerinin oluşturulmadığı, cins tashihlerinin yapılmadığı, iz bedeli üzerinden izlenmesi

gerektiği belirtilen taşınmazların da iz bedeli üzerinden muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususa iştirak edildiği, fiili envanter kapsamında verilerin iz bedel üzerinden kayıtlara alınacağı belirtilmiş, bulguda yer alan diğer hususlara (cins tahsislerinin yapılmaması, kayıt planında belirtilen unsurların her biri için bir satır ayrılacak şekilde icmal cetvellerinin oluşturulmaması) değinilmemiştir.

Yapılacağı söylenen eylemler, 2021 yılına ilişkin mali tablolardaki hatayı ortadan kaldırmayacağından, 2021 yılı mali tablolarına bir etkisi bulunmamaktadır.

Yukarıda belirtilen nedenlerle 2021 yılı bilançosunda 250 Arsa ve araziler hesabı, 251 Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı, 252 Binalar hesabı ve 500 Net değer/sermaye hesabı gerçeğe uygun doğru ve güvenilir bilgi sunmamaktadır.